Πριν από εκατό χρόνια ακριβώς, στη διάρκεια του 1917, Γάλλοι φωτογράφοι και κινηματογραφιστές της Στρατιάς της Ανατολής πραγματοποίησαν εκατοντάδες λήψεις της Αθήνας. Σπάνιες πτυχές και εικόνες της πόλης, οι οποίες έχουν με την πάροδο του χρόνου λησμονηθεί ή χαθεί, παρουσιάζονται για πρώτη φορά στην έκθεση «Αθήνα 1917. Με το βλέμμα της Στρατιάς της Ανατολής», που οργανώνεται στο Μουσείο Μπενάκη (κτίριο της οδού Πειραιώς) σε συνεργασία με τη Γαλλική Σχολή Αθηνών.
Αυτό το εξαιρετικά ενδιαφέρον οπτικό υλικό που προέρχεται από την υπηρεσία του συμμαχικού εκστρατευτικού σώματος που έδρασε στα Βαλκάνια κατά τη διάρκεια του Α’ Παγκόσμιου Πολέμου αποκαλύπτει τις αναζητήσεις των ξένων στρατιωτικών και εντοπίζει τα σημεία που τους κέντρισαν και αποτέλεσαν βασική πηγή έμπνευσης.
Η καθημερινή ζωή της Αθήνας του 1917, τα μνημεία, οι δρόμοι και οι γωνίες της. Ανακαλύπτει κανείς συνοικίες που εξαφανίστηκαν λόγω πολεοδομικών αλλαγών ή και αρχαιολογικών ανασκαφών, το τοπίο πριν από την εντατική αστικοποίηση και πολεοδόμηση που θα ακολουθήσει λόγω της άφιξης των προσφύγων της Μικρασιατικής Καταστροφής, ένα αρχιτεκτονικό σύνολο στο οποίο δεσπόζει ακόμη ο νεοκλασικισμός, πριν από το μπετόν ή και την έντονη στροφή προς το Βυζάντιο.
Η φωτογραφική ματιά των Γάλλων στρατιωτών επικεντρώθηκε, ευνόητα, και στον ανθρώπινο παράγοντα.
Σκηνές του δρόμου προβάλλουν την –ενίοτε δραματική– ζώσα πραγματικότητα, έχοντας ως «σκηνικό βάθους» τυχαίες απόψεις του αστικού τοπίου, τόσο στο κέντρο της πόλης όσο και σε όμορες προς αυτό γειτονιές.
Η έκθεση εντάσσεται στο πλαίσιο του ερευνητικού προγράμματος της Γαλλικής Σχολής σχετικά με την κοινωνική ιστορία της Στρατιάς της Ανατολής, το οποίο πραγματοποιείται με την υποστήριξη της Mission du Centenaire στη Γαλλία.
Το σημαντικό φωτογραφικό υλικό, που παρουσιάζεται για πρώτη φορά στην Ελλάδα, φυλάσσεται σήμερα στο Παρίσι, στο Établissement de Communication et de Production Audiovisuelle de la Défense και στη Médiathèque de l’Architecture et du Patrimoine.
Οι φωτογραφίες της έκθεσης αποτελούν έργο της Φωτογραφικής και Κινηματογραφικής Υπηρεσίας του στρατού, που συστάθηκε τον Ιανουάριο του 1917 με αποκλειστικά στρατιώτες-φωτογράφους.
Στόχος της υπηρεσίας ήταν να αντιταχθεί στη γερμανική προπαγάνδα πολέμου και να καταρτίσει ένα αρχείο για τον ιστορικό του μέλλοντος.
Οι Γάλλοι στρατιωτικοί φωτογράφοι δρούσαν στην Ελλάδα ήδη από το 1915, όταν τα γαλλοαγγλικά στρατεύματα της Αντάντ είχαν αποβιβαστεί στη Θεσσαλονίκη και είχαν συγκροτήσει τη Στρατιά της Ανατολής.
Ηταν παρόντες στα «Νοεμβριανά», στη σύγκρουση μεταξύ των Συμμάχων και μονάδων του τακτικού στρατού και παραστρατιωτικών οργανώσεων, ενώ τον Ιούνιο του 1917, οι Σύμμαχοι της Αντάντ συνόδευσαν τον Βενιζέλο στην Αθήνα, απέπεμψαν τον Κωνσταντίνο και η χώρα εισήλθε στον πόλεμο.
