Πότε και πώς τη γλιτώνουν τα στελέχη των επιχειρήσεων για τα χρέη προς τον ΕΦΚΑ

Γλιτώνουν τις διώξεις και τις κατασχέσεις προσωπικών τους περιουσιακών στοιχείων τα στελέχη των επιχειρήσεων, για χρέη προς τον ΕΦΚΑ ή τα ασφαλιστικά Ταμεία, τα οποία δεν δημιουργήθηκαν επί της θητείας τους.

Σε ορισμένες, δε, περιπτώσεις προβλέπεται και η επιστροφή τυχόν ποσών που έχουν κατασχεθεί, εφόσον δεν δημιουργήθηκαν επί της θητείας τους. Κομβική ημερομηνία για την απαλλαγή ή όχι των στελεχών των επιχειρήσεων είναι η 12η Δεκεμβρίου 2019, από την οποία ισχύει ο ν. 4646/2019, με τον οποίο άλλαξε η αντιμετώπιση των ευθυνών της ηγεσίας των εταιρειών για τα χρέη που «παράγουν».

Με εγκύκλιο του ΕΦΚΑ που κοινοποιήθηκε χθες στις αρμόδιες υπηρεσίες, γνωστοποιείται ότι με τον ν. 4646/2019, προσδιορίστηκαν εκ νέου οι προϋποθέσεις με βάση τις οποίες θεμελιώνεται η προσωπική και αλληλέγγυα ευθύνη για την καταβολή των ασφαλιστικών οφειλών νομικών προσώπων από τα κατά νόμο συνυπόχρεα φυσικά πρόσωπα που συμμετέχουν στη διοίκηση αυτών.

Ειδικότερα, για να θεμελιωθεί η ευθύνη απαιτούνται σωρευτικά:

• Το φυσικό πρόσωπο να συμμετέχει στη διοίκηση του νομικού προσώπου με την ιδιότητα του νομίμου εκπροσώπου, προέδρου, διαχειριστή, διευθύνοντος συμβούλου, κλπ, είτε κατά τη διάρκεια της λειτουργίας του, είτε κατά τον χρόνο λύσης, διάλυσης ή συγχώνευσής του, είτε κατά τη διάρκεια της εκκαθάρισής του,
• Οι οφειλές να κατέστησαν ληξιπρόθεσμες κατά τη διάρκεια της θητείας τους υπό κάποια εκ των προβλεπόμενων ιδιοτήτων ή να έχει απολεσθεί ρύθμιση οφειλών κατά τη διάρκεια της θητείας τους (υπό κάποια εκ των προβλεπόμενων ιδιοτήτων),
• Να μην οφείλεται η παράλειψη καταβολής της οφειλής σε υπαιτιότητα του φυσικού προσώπου.

Τα συγκεκριμένα φυσικά πρόσωπα δεν ευθύνονται για τις οφειλές αυτές, εφόσον δεν πληρούν τις ανωτέρω προϋποθέσεις και ταυτόχρονα αίρονται τα σε βάρος τους ληφθέντα αναγκαστικά και άλλα μέτρα.

Για να αρθούν τα αναγκαστικά μέτρα (κατασχέσεις ποινικές διώξεις κ.λπ.), υποβάλλεται αίτηση μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2020 στις αρμόδιες υπηρεσίες του Κέντρου Είσπραξης Ασφαλιστικών Οφειλών (ΚΕΑΟ) που είναι αρμόδιο για την επιδίωξη της είσπραξης των ληξιπρόθεσμων ασφαλιστικών οφειλών. Η αίτηση μπορεί να υποβληθεί και για εκκρεμείς υποθέσεις.

Αρμόδια υπηρεσία Κ.Ε.Α.Ο. να εξετάσει την αίτηση χορήγησης άρσης με βάση τα προεκτεθέντα είναι η υπηρεσία Κ.Ε.Α.Ο. η οποία επέβαλλε τις κατασχέσεις – ή η υπηρεσία Ε.Φ.Κ.Α. / τ. ΙΚΑ-ΕΤΑΜ για προγενέστερες κατασχέσεις – και όχι κατ’ ανάγκην η αρμόδια για την αναγκαστική είσπραξη των οφειλών υπηρεσία Κ.Ε.Α.Ο. κατά την υποβολή της αίτησης. Εφόσον παραλαμβάνεται αίτηση από υπηρεσία Κ.Ε.Α.Ο. αναρμοδίως, θα προωθείται αυτή άμεσα στην αρμόδια υπηρεσία η οποία είχε εκδώσει τις κατασχέσεις.

Για κάθε υποβληθείσα αίτηση θα συντάσσεται σχετική εισήγηση από τον αρμόδιο τμηματάρχη περί αποδοχής ή απόρριψης της αίτησης, αφού ληφθούν υπ’ όψιν τα στοιχεία που τηρούνται στο σύστημα ΟΠΣ, όπως π.χ. τα στοιχεία μητρώου, τα στοιχεία οφειλών, το ιστορικό των ρυθμίσεων, καθώς και τα προσκομισθέντα καταστατικά έγγραφα του νομικού προσώπου τα οποία αποδεικνύουν την ιδιότητα με την οποία συμμετείχε ο αιτών στη διοίκησή του κατά τα επίμαχα χρονικά διαστήματα.

Αν ένα φυσικό πρόσωπο ενδιαφέρεται για την χορήγηση άρσης κατάσχεσης για οφειλές περισσότερων του ενός νομικού προσώπου, τότε θα πρέπει να υποβάλλει διακριτά για κάθε ένα από αυτά ισάριθμες αιτήσεις, όσα και τα νομικά πρόσωπα στα οποία συμμετείχε. Κάθε αίτησή θα εξεταστεί διακριτά και θα εκδοθούν διακριτές αποφάσεις αποδοχής ή απόρριψής.

Σε κάθε περίπτωση, προκειμένου να αποφασιστεί η αποδοχή ή η απόρριψη της αίτησης θα πρέπει να εξετάζεται απαραίτητα και το ιστορικό των ρυθμίσεων του νομικού προσώπου προκειμένου να διαπιστώνεται αν απωλέσθηκε ρύθμιση καθ’ όσον ο αιτών διατηρούσε την εκ του νόμου προβλεπόμενη ιδιότητα, έστω και αν οι υπαχθείσες σε αυτήν οφειλές αφορούσαν χρονικές περιόδους ασφάλισης των οποίων η εμπρόθεσμη καταβολή έληξε πριν αποκτηθεί από τον αιτούντα η εκ του νόμου προβλεπόμενη ιδιότητα, διότι, σύμφωνα με τα προεκτεθέντα, τον βαρύνουν.

Διευκρινίζεται ότι ως ημερομηνία απώλειας της ρύθμισης θα πρέπει να λογίζεται κάθε φορά η ημερομηνία κατά την οποία, εκ των διατάξεων του νόμου της εκάστοτε ρύθμισης, συνέτρεξαν οι προϋποθέσεις απώλειας αυτής λαμβάνοντας υπ’ όψιν π.χ. το πλήθος των μη καταβληθεισών δόσεων, την παράλειψη καταβολής των τρεχουσών εισφορών, τη δημιουργία νέου χρέους κλπ.

Δεν επιστρέφονται κατασχέσεις εκτός…

Σε ότι αφορά στα ποσά που έχουν κατασχεθεί από περιουσιακά στοιχεία προσώπων, για χρέη προς τον ΕΦΚΑ των εταιρειών που διοικούσαν, ο νόμος προβλέπει ρητά ότι «ποσά τα οποία έχουν εισπραχθεί για την εξόφληση των αναφερόμενων στην αίτηση επίμαχων οφειλών δεν επιστρέφονται».

Εξαίρεση αποτελούν και μπορεί να διεκδικηθεί η επιστροφή τους, εάν η κατάσχεση εις βάρος του αιτούντα, έγινε κατά το χρονικό διάστημα από την έναρξη ισχύος των διατάξεων του Ν.4646/2019 κι εντεύθεν, δηλαδή από την 12/12/2019 κι εντεύθεν, και εξόφλησαν οφειλές εκτός της περιόδου ευθύνης του.

Οι συγκεκριμένες αναγκαστικές πληρωμές, θα επιστραφούν αφού προηγουμένως συμψηφιστούν και παρακρατηθούν, τυχόν άλλες οφειλές που έχει ο υπόχρεος.