Η πανδημία του κορωνοϊού COVID-19 χαρακτηρίζεται από διακυμάνσεις και αβεβαιότητα.
Το πρώτο κύμα εξάπλωσης του ιού στην Ελλάδα κορυφώθηκε στα τέλη Μαρτίου 2020 – αρχές Απριλίου 2020 και το δεύτερο στα μέσα Νοεμβρίου 2020.
Την τρέχουσα περίοδο βρίσκεται εν εξελίξει το τρίτο κύμα.
Οι εν λόγω διακυμάνσεις, συνοδευόμενες από την εφαρμογή αναγκαίων περιοριστικών μέτρων στις φάσεις έξαρσης (ή προβλεπόμενης έξαρσης) της πανδημίας και από τη σταδιακή χαλάρωσή τους στις φάσεις κάμψης, αντανακλώνται σε βασικούς δείκτες της εγχώριας οικονομικής δραστηριότητας.
Επί παραδείγματι, η ιδιωτική κατανάλωση, ήτοι η δαπάνη των εγχώριων νοικοκυριών για αγορά αγαθών και υπηρεσιών, συρρικνώθηκε απότομα κατά -12,9% QoQ το 2ο τρίμηνο 2020, ανέκαμψε δυναμικά κατά 13,3% QoQ το 3ο τρίμηνο 2020 και τους 3 τελευταίους μήνες του 2020 επανήλθε σε καθοδική τροχιά με ρυθμό της τάξης του -2,2% QoQ (βλέπε Σχήμα 1).
Αποδεικνύεται, βάσει των προαναφερθέντων στοιχείων, ότι οι βραχύβιες κυκλικές διακυμάνσεις της ιδιωτικής κατανάλωσης συνδέονται στενά με την εξέλιξη της πανδημίας (πορεία τύπου W).
Το τελικό αποτέλεσμα είναι συνάρτηση 3 παραγόντων: της πορείας του διαθέσιμου εισοδήματος των νοικοκυριών, των προσδοκιών που σχηματίζουν για την οικονομική κατάστασή τους στο μέλλον και των έκτακτων φυσικών περιορισμών που αντιμετωπίζουν λόγω της πανδημίας.
Ιδιωτική κατανάλωση
Το εν εξελίξει 3ο κύμα της πανδημίας του κορωνοϊού COVID-19 αναμένεται να ασκήσει αρνητική επίδραση στα στοιχεία της ιδιωτικής κατανάλωσης του 1ου τριμήνου 2021.
Σύμφωνα με δημοσίευση της ΕΛΣΤΑΤ, ο κύκλος εργασιών των επιχειρήσεων λιανικού εμπορίου με υποχρέωση τήρησης διπλογραφικών βιβλίων κατέγραψε μείωση -5,6% YoY τον Ιανουάριο 2021.
Παρά ταύτα, η εν λόγω μείωση ήταν αρκετά ηπιότερη σε σύγκριση με την αντίστοιχη του Δεκεμβρίου 2020 (-13,7% ΥοΥ).
Στο πεδίο των προσδοκιών η εικόνα είναι μικτή, με τον δείκτη εμπιστοσύνης καταναλωτή να επιδεινώνεται τον Φεβρουάριο 2021 στις -46,2 μονάδες από -43,2 τον Ιανουάριο 2021 και τον αντίστοιχο δείκτη λιανικού εμπορίου να βελτιώνεται στις -10,1 μονάδες τον Φεβρουάριο 2021 από -18,9 τον Ιανουάριο 2021.
Η σταδιακή προσαρμογή των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων στις νέες συνθήκες κατανάλωσης και παραγωγής που δημιούργησε η πανδημία (ηλεκτρονικές συναλλαγές, υποκατάσταση αγαθών και υπηρεσιών, τηλεργασία κ.α.) και τα μέτρα στήριξης της κυβέρνησης δύνανται να απορροφούν σε έναν βαθμό τους κραδασμούς που προκαλεί το παρατεταμένο lockdown.
Από την άλλη πλευρά, η συσσώρευση υποχρεώσεων και η αναμενόμενη σταδιακή απόσυρση των μέτρων ενίσχυσης της κυβέρνησης αποτελούν παράγοντες αβεβαιότητας αναφορικά με την πορεία της ιδιωτικής κατανάλωσης όταν ομαλοποιηθεί η κατάσταση στο μέτωπο της πανδημίας.
