Θα ξεπεράσουν τα 14 δισ. ευρώ τα μέτρα στήριξης το 2021, ποσό διπλάσιο από τις προβλέψεις του προϋπολογισμού, αποκαλύπτει ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας προαναγγέλλοντας και νέα μέτρα για τον Απρίλιο, που θα περιλαμβάνουν αναστολή φορολογικών υποχρεώσεων και πληρωμών επιταγών. «Είμαστε έτοιμοι ακόμη και για το δυσμενέστερο σενάριο» για τον Απρίλιο, λέει στη συνέντευξή του στην «Κ». Εν μέσω πρωτοφανούς δημοσιονομικής πίεσης, ο κ. Σταϊκούρας αναφέρει ότι η χώρα έχει ταμειακά διαθέσιμα 30 δισ. ευρώ, ενώ έχει δανειστεί 22 δισ. ευρώ τα τελευταία δύο χρόνια, απευθύνοντας προειδοποίηση για σύνεση, προκειμένου να μην ανέβει το κόστος δανεισμού. Αφήνει ανοικτό να συνεχιστούν οι φοροελαφρύνσεις το 2022 και μιλάει για προσαρμογή των αντικειμενικών αξιών και αντίστοιχη εναρμόνιση του ΕΝΦΙΑ, αλλά με συνεκτίμηση των συνθηκών της πανδημίας. Οι ιδιοκτήτες ακινήτων, εξάλλου, μπορούν να προσβλέπουν, υπό προϋποθέσεις, σε διπλή αποζημίωση του Φεβρουαρίου και του Μαρτίου, στα μέσα Απριλίου.
– Η παράταση της πανδημίας και του lockdown θέτει θέμα συνέχισης των μέτρων στήριξης και τον Απρίλιο. Τι σχεδιάζετε επ’ αυτού; Υπάρχει κάτι ειδικό για τους χειμαζόμενους κλάδους του τουρισμού και της εστίασης;
– Στην οικονομία, η κυβέρνηση, με το οικονομικό επιτελείο της, έχει αποδείξει, καθ’ όλη τη διάρκεια αυτής της πολύμηνης περιπέτειας, ότι δρα έγκαιρα, μεθοδικά, στοχευμένα και αποτελεσματικά. Λάβαμε, με ευθύνη έναντι της κοινωνίας και της οικονομίας, ευρύ πλέγμα μέτρων, για να περιορίσουμε, στον βαθμό του εφικτού, τις αρνητικές επιπτώσεις της υγειονομικής κρίσης.
Αυτό πράξαμε και πριν από λίγες ημέρες, ανακοινώνοντας νέα δέσμη παρεμβάσεων, ύψους 2,5 δισ. ευρώ, με την ενεργοποίηση πρόσθετων εργαλείων στήριξης του παραγωγικού ιστού της χώρας, όπως είναι το χρηματοδοτικό εργαλείο κάλυψης παγίων δαπανών και το πρόγραμμα «Γέφυρα ΙΙ» για τις επιχειρήσεις.
Ανάλογες πρωτοβουλίες θα αναλάβουμε και για τον μήνα Απρίλιο, επεκτείνοντας τα αποτελεσματικά μέτρα που μέχρι σήμερα έχουμε λάβει για τη στήριξη εργαζομένων και επιχειρήσεων.
Μεταξύ άλλων, με τη διοχέτευση του 7ου κύκλου της επιστρεπτέας προκαταβολής στην πραγματική οικονομία, την αναστολή βεβαιωμένων φορολογικών υποχρεώσεων και την παράταση αναστολής πληρωμών αξιογράφων. Σχεδιάζονται επίσης πρόσθετες παρεμβάσεις, ως κεφάλαιο επανεκκίνησης, για κλάδους που πλήττονται ιδιαίτερα, όπως είναι ο τουρισμός και η εστίαση, με στόχο να στηριχθούν κατά τα πρώτα βήματα επιστροφής τους στην κανονικότητα.
– Θεωρείτε ότι είναι αρκετά τα μέτρα για τη ζημία που έχει γίνει στην οικονομία;
– Κυρία Χρυσολωρά, όλοι μας θα επιθυμούσαμε το κράτος να καλύψει πλήρως τις απώλειες της οικονομίας, η οποία λειτουργεί μερικώς. Ομως, η επιθυμία μας πρέπει να συμβαδίζει με την πραγματικότητα και τους περιορισμούς που αυτή θέτει.
Με αυτή τη λογική, το 2020 ελήφθησαν μέτρα στήριξης ύψους 24 δισ. ευρώ. Δημοσιονομικά, πολύ υψηλότερα από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο. Ενώ για το 2021 αναμένεται πλέον να υπερβούν τα 14 δισ. ευρώ, περίπου διπλάσια από τις εκτιμήσεις του προϋπολογισμού. Και θα συνεχίσουμε να στηρίζουμε την οικονομία και την κοινωνία, όσο η εξέλιξη της υγειονομικής κρίσης το επιβάλλει.
– Ποια είναι η σημερινή σας πρόβλεψη για άνοιγμα της οικονομίας; Θα είναι ο Απρίλιος ακόμη ένας χαμένος μήνας ώς ένα βαθμό; Πώς θα είμαστε το Πάσχα; Και πώς θα είμαστε το καλοκαίρι, μετά και την πρόσφατη απόφαση της Βρετανίας για πρόστιμο σε όσους ταξιδέψουν έως τα τέλη Ιουνίου;
– Η επαναφορά της λειτουργίας της οικονομίας στην κανονικότητα συνδέεται άμεσα με τις εξελίξεις στο υγειονομικό πεδίο.
Δεν μπορώ να κάνω προβλέψεις για το χρονικό σημείο ανοίγματος της αγοράς.
Εκτιμώ ότι η συντελούμενη πρόοδος στο πεδίο των εμβολιασμών θα αποτελέσει σημαντικό σύμμαχο προς τη συντόμευση του χρονικού διαστήματος.
Μπορώ, όμως, να σας πω ότι, από την πλευρά μας, ως υπουργείο Οικονομικών, παρακολουθούμε στενά τις εξελίξεις στο μέτωπο της πανδημίας και είμαστε απολύτως έτοιμοι να ανταποκριθούμε σε όλα τα σενάρια για τον μήνα Απρίλιο, ακόμα και στο δυσμενέστερο.
Οσον αφορά τον τουρισμό, η χώρα μας είναι έτοιμη να υποδεχθεί με ασφάλεια ξένους επισκέπτες, από τα μέσα Μαΐου. Ευελπιστούμε ότι το 2021 θα μπορέσουμε να καλύψουμε ένα σημαντικό κομμάτι των περυσινών απωλειών, περίπου διπλασιάζοντας τα έσοδα από τον τουρισμό σε σχέση με πέρυσι. Ωστόσο, όπως αντιλαμβάνεστε, οι όποιες εκτιμήσεις, παγκοσμίως, είναι εξαιρετικά αβέβαιες και ευμετάβλητες.
– Ταμειακά αντέχουμε;
– Εχουμε κάνει διορατική, ορθολογική και συνετή χρήση των ταμειακών διαθεσίμων της χώρας.
Ενώ η εκτέλεση του προϋπολογισμού, επί μήνες, καταγράφει δημοσιονομικά ελλείμματα, τα οποία καλύπτονται από τα ταμειακά διαθέσιμα της χώρας, αυτά διαμορφώνονται περίπου στα 30 δισ. ευρώ. Δηλαδή, επίπεδα αρκετά ασφαλή.
Αυτό οφείλεται στη συστηματική και με χαμηλό κόστος δανεισμού χρηματοδότηση της οικονομίας από τις διεθνείς αγορές. Μακροπρόθεσμη χρηματοδότηση ύψους 22 δισ. ευρώ από την ανάληψη της διακυβέρνησης της χώρας από τη Νέα Δημοκρατία.
– Ανησυχείτε μήπως κάποια στιγμή ανέβει το κόστος δανεισμού μας, ενώ δεν θα έχουμε ακόμη φτάσει σε επενδυτική βαθμίδα;
– Το κόστος δανεισμού μιας χώρας εξαρτάται από ενδογενείς και εξωγενείς παράγοντες, που άλλοι μπορεί να ελεγχθούν και άλλοι όχι. Συνεπώς, οφείλουμε να είμαστε προσεκτικοί και συνετοί.
Να εφαρμόζουμε επεκτατικές δημοσιονομικές πολιτικές σε περιόδους όπως η σημερινή, αξιοποιώντας την υφιστάμενη –σε ευρωπαϊκό επίπεδο– δημοσιονομική ευελιξία, χωρίς ωστόσο να οδηγηθούμε σε δημοσιονομικό εκτροχιασμό.
Να υλοποιούμε διαρθρωτικές αλλαγές και να αξιοποιήσουμε τους διαθέσιμους ευρωπαϊκούς πόρους, ώστε να πετύχουμε, το συντομότερο δυνατόν, ταχεία ανάκαμψη και βιώσιμη ανάπτυξη.
Να αναλαμβάνουμε ορθές πρωτοβουλίες, όπως είναι η πρόωρη αποπληρωμή τμήματος των υφιστάμενων δανείων προς το ΔΝΤ, προκειμένου να βελτιώνεται η βιωσιμότητα του δημοσίου χρέους. Ολα αυτά ενισχύουν την αξιοπιστία της χώρας, βελτιώνουν τις μακροπρόθεσμες αναπτυξιακές προοπτικές της οικονομίας και αξιολογούνται θετικά από τις αγορές. Οπως απεδείχθη με την πρόσφατη επιτυχημένη έκδοση 30ετούς ομολόγου, πράξη που αντανακλά την πλήρη επιστροφή της Ελλάδας στις διεθνείς αγορές.
– Ποια είναι η μεγάλη σας αγωνία για την επόμενη μέρα; Η ανεργία, τα λουκέτα; Πώς σχεδιάζετε την άμυνά σας σε αυτά τα προβλήματα;
– Πανευρωπαϊκά, υπάρχει προβληματισμός για τη μετά κορωνοϊό εποχή εξαιτίας της πρωτόγνωρης σε ένταση και έκταση υγειονομικής κρίσης και των επιπτώσεών της.
Εμείς, μέχρι σήμερα, τα έχουμε καταφέρει συγκριτικά ικανοποιητικά, τόσο στο επίπεδο της συγκράτησης των θέσεων εργασίας όσο και σε αυτό της ανακοπής των μαζικών λουκέτων. Και το πετύχαμε αυτό διότι «παίζουμε» τόσο άμυνα όσο και επίθεση.
Για παράδειγμα, μέτρα όπως η επιστρεπτέα προκαταβολή, η αποζημίωση ειδικού σκοπού, το πρόγραμμα «Συν-Εργασία», οι αναστολές φορολογικών, ασφαλιστικών και δανειακών υποχρεώσεων λειτουργούν ως ασπίδα προστασίας της εργασίας.
Παράλληλα, βγαίνουμε και στην «επίθεση», με πολιτικές ενίσχυσης της απασχόλησης και στήριξης των επιχειρήσεων, όπως τα κίνητρα πρόσληψης 100.000 νέων εργαζομένων, η επιδότηση δόσεων δανειακών υποχρεώσεων νοικοκυριών και επιχειρήσεων και η κάλυψη ενοικίων.
Είναι νωρίς να μιλήσουμε για το 2022
– Τι περιθώρια για φοροελαφρύνσεις αφήνει η χαλάρωση του 2022; Θα συνεχιστεί η αναστολή της εισφοράς αλληλεγγύης και οι μειωμένες ασφαλιστικές εισφορές και θα επεκταθούν οι τελευταίες; Θα υπάρξει και φέτος μειωμένη προκαταβολή φόρου;
– Εχουμε αποδείξει ότι αξιοποιούμε τον όποιο δημοσιονομικό χώρο επ’ ωφελεία της οικονομίας και της κοινωνίας. Ετσι πράξαμε το 2021, με πολιτικές όπως αυτές που αναφέρατε. Για το 2022, θα προχωρήσουμε στις όποιες πρωτοβουλίες στήριξης εργαζομένων και επιχειρήσεων την κατάλληλη στιγμή, λαμβάνοντας υπόψη τις συνθήκες λειτουργίας της οικονομίας, σε συνάρτηση με την πορεία των δημοσιονομικών μεγεθών. Βλέπετε, άλλωστε, ότι υπάρχει μεγάλη αβεβαιότητα και δυναμική στις εξελίξεις. Ολα στην ώρα τους, λοιπόν. Σε κάθε περίπτωση, η στρατηγική στόχευση της σταθερής και συστηματικής μείωσης φόρων και ασφαλιστικών εισφορών, όπως υλοποιείται από την πρώτη ημέρα διακυβέρνησης της Νέας Δημοκρατίας, δεν αλλάζει.
Οι αντικειμενικές θα αναπροσαρμοστούν, για τον ΕΝΦΙΑ θα δούμε
– Θεωρείτε ότι στηρίξατε επαρκώς τους ιδιοκτήτες ακινήτων;
– Η πρώτη ενέργεια που κάναμε, το καλοκαίρι του 2019, ήταν η μόνιμη και σημαντική μείωση του ΕΝΦΙΑ για τους ιδιοκτήτες ακινήτων. Είναι όμως επίσης γεγονός ότι αρκετοί ιδιοκτήτες σήκωσαν σημαντικό βάρος κατά τη διάρκεια της υγειονομικής κρίσης, και τους ευχαριστώ δημόσια γι’ αυτό.
Προσπαθούμε να καλύψουμε τις όποιες καθυστερήσεις, όταν αυτές οφείλονται στην κυβέρνηση. Ηδη, με τις σημαντικές πληρωμές της τελευταίας εβδομάδας, ο συνολικός αριθμός συμψηφισμών και αποζημιώσεων διαμορφώνεται περίπου στις 971.000, και το συνολικό ποσό ανέρχεται στα 180 εκατ. ευρώ.
Παράλληλα άνοιξε, μέχρι τις 19 Απριλίου, η πλατφόρμα για την υποβολή τροποποιητικών δηλώσεων από τους ιδιοκτήτες ακινήτων, για τη διόρθωση τυχόν λαθών ή παραλείψεων. Ενώ δρομολογούμε, υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις, την καταβολή διπλής αποζημίωσης στο τέλος του πρώτου δεκαπενθημέρου του Απριλίου, τόσο για τον Φεβρουάριο όσο και για τον Μάρτιο, χωρίς δήλωση για τον τελευταίο μήνα.
– Θα αναπροσαρμοστούν οι αντικειμενικές αξίες φέτος και θα μειωθεί ο συμπληρωματικός ΕΝΦΙΑ ή θα μείνουν ως έχουν;
– Η μεταρρύθμιση στο σύστημα των αντικειμενικών αξιών προχωράει σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα. Εχει επεκταθεί η κάλυψη του συστήματος του αντικειμενικού προσδιορισμού στο 98% του πληθυσμού εντός σχεδίου, από 85% που ήταν όταν αναλάβαμε. Ετσι, διευρύνεται η φορολογική βάση.
Επίσης, έχει ολοκληρωθεί η πανελλαδική εκτιμητική άσκηση από τους πιστοποιημένους ιδιώτες εκτιμητές, ώστε να εναρμονιστούν οι αντικειμενικές αξίες με τις εξελίξεις στην αγορά, ή αυτό που συχνά χαρακτηρίζουμε ως εμπορικές αξίες.
Παράλληλα, ολοκληρώνεται ο ψηφιακός χάρτης, που θα επιτρέψει σε όλους τους πολίτες να αξιοποιήσουν και να ενημερωθούν για τα στοιχεία του αντικειμενικού προσδιορισμού.
Θα ακολουθήσει η εναρμόνιση των συστατικών του ΕΝΦΙΑ στα νέα δεδομένα που έχουν προκύψει, ώστε να επιτευχθεί δικαιότερη και αποτελεσματικότερη κατανομή της φορολογικής επιβάρυνσης σε ένα δημοσιονομικά ουδέτερο περιβάλλον.
Για το τελευταίο, ωστόσο, αυτό βήμα λαμβάνουμε υπόψη και τις συνθήκες που έχουν διαμορφωθεί όλη αυτή την περίοδο στην ελληνική οικονομία, αλλά και τις προϋποθέσεις που πρέπει να συντρέχουν για να επιτευχθεί –με ασφάλεια– ο στόχος της κοινωνικά δικαιότερης και οικονομικά αποτελεσματικότερης φορολόγησης στην ακίνητη περιουσία. Πολύ σύντομα θα ολοκληρωθεί η αξιολόγηση όλων των παραπάνω δεδομένων από την αρμόδια ομάδα εργασίας και θα ανακοινωθούν τα επόμενα βήματα.
– Τι προσδοκάτε με την παράταση του προγράμματος «Ηρακλής»;
– Πριν από δύο εβδομάδες, κατατέθηκε επισήμως το αίτημα της κυβέρνησης προς τη Γενική Διεύθυνση Ανταγωνισμού της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, για την παράταση του προγράμματος.
Αυτό είναι γεγονός ιδιαίτερης σημασίας, γιατί όλες οι συστημικές τράπεζες –μέχρι το τέλος του 2022– μπορούν να έχουν επιτύχει μονοψήφιο ποσοστό κόκκινων δανείων. Κάποιες, πιθανότατα, και μέσα στο 2021.
Επί της ουσίας, σε δυόμισι έτη διακυβέρνησης της Νέας Δημοκρατίας, θα έχει επιτευχθεί μία από τις μεγαλύτερες μειώσεις του δείκτη μη εξυπηρετούμενων δανείων που υπάρχει στη διεθνή βιβλιογραφία. Μείωση που ήδη ξεπερνάει το 35%, καθώς τα κόκκινα δάνεια περιορίστηκαν στα 47,5 δισ. ευρώ στο τέλος του 2020, από 75,3 δισ. ευρώ τον Ιούνιο του 2019.
– Πώς προβλέπετε ότι θα κινηθεί η Ευρώπη σε ό,τι αφορά την επιστροφή στη δημοσιονομική «κανονικότητα», μετά το τέλος της πανδημίας, σε συνάρτηση και με την αναθεώρηση του Συμφώνου Σταθερότητας; Ποια είναι η θέση της κυβέρνησης σε αυτή την προοπτική;
– Η επιστροφή στη δημοσιονομική «κανονικότητα», μετά το τέλος της πανδημίας, είναι ένα από τα μεγαλύτερα ανοιχτά ζητήματα που απασχολούν την Ευρώπη.
Και τούτο διότι είναι εξαιρετικά κρίσιμη η επιλογή του χρόνου έναρξης της απόσυρσης των μέτρων στήριξης της οικονομίας, ώστε να μην υπονομευτεί η αναπτυξιακή προοπτική της Ευρώπης.
Προς αυτή την κατεύθυνση, πολύ θετική εξέλιξη αποτελεί η εισήγηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής –η οποία ευθυγραμμίζεται με τη θέση μας– για συνέχιση της δημοσιονομικής ευελιξίας και το 2022, σε συνδυασμό με την αποφυγή της πρόωρης απόσυρσης των μέτρων ενίσχυσης νοικοκυριών και επιχειρήσεων.
Τούτο δε να γίνει με αξιολόγηση της κατάστασης σε κάθε κράτος-μέλος από το 2023 και μετά.
Σε ό,τι αφορά τις ενδεχόμενες επικείμενες αλλαγές στο Σύμφωνο Σταθερότητας, αυτές πρέπει να «συντονίζονται» καλύτερα με την πραγματική οικονομία, να επιτυγχάνουν τη μακροπρόθεσμη διατηρησιμότητα των δημόσιων οικονομικών, να προσφέρουν τη μέγιστη δυνατή ευελιξία στην αντιμετώπιση κρίσεων, να προστατεύουν και να ενθαρρύνουν τις δημόσιες επενδύσεις και, τέλος, να χαρακτηρίζονται από διαφάνεια στον σχεδιασμό και στην εφαρμογή τους.
Πηγη: ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ
