Το κάτωθι απόσπασμα (σ. 71-72) προέρχεται από το βιβλίο του σπουδαίου Γάλλου φιλοσόφου και κοινωνιολόγου Πιερ Μπουρντιέ, «Αντεπίθεση πυρών – Για ένα ευρωπαϊκό κοινωνικό κίνημα», που μόλις επανακυκλοφόρησε (με νέο πρόλογο από τον καθηγητή και μαθητή του, Νίκο Παναγιωτόπουλο) από τις εκδόσεις Πατάκη.
Εχει γραφεί σχεδόν 20 χρόνια πριν, αλλά είναι εξαιρετικά σύγχρονο. Το συγκεκριμένο απόσπασμα είναι από παρέμβαση στη διάρκεια δημόσιας συζήτησης που οργανώθηκε από το Διεθνές Κοινοβούλιο συγγραφέων στην Εκθεση Βιβλίου της Φρανκφούρτης, στις 15 Οκτωβρίου 1995 (μετάφραση: Μαρία Βιδάλη)
[…] Από τα βάθη των ισλαμικών χωρών έρχεται ένα πολύ βαθυστόχαστο ερώτημα ως προς τον δυτικό ψευδοοικουμενισμό, ό,τι εγώ αποκαλώ «ιμπεριαλισμό του οικουμενικού». Η Γαλλία υπήρξε η κατεξοχήν ενσάρκωση αυτού του ιμπεριαλισμού, ο οποίος προκάλεσε εδώ, ακόμη και σ’ αυτή τη χώρα, έναν εθνικό λαϊκισμό, συνδεδεμένο κατ’ εμέ με το όνομα του Herder.Εάν είναι αλήθεια ότι σε ορισμένες περιπτώσεις ο οικουμενισμός δεν είναι παρά ένας εθνικισμός, ο οποίος, προκειμένου να επιβληθεί, επικαλείται το οικουμενικό (τα δικαιώματα του ανθρώπου κτλ.), τότε δεν είναι τόσο εύκολο να χαρακτηρίζεται αντιδραστική κάθε φονταμενταλιστική αντίδραση ενάντιά του.
Ο επιστημονιστικός ορθολογισμός, ο ορθολογισμός των μαθηματικών μοντέλων που εμπνέουν την πολιτική του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου ή της Παγκόσμιας Τράπεζας, ο ορθολογισμός των Law firms, των μεγάλων νομικών πολυεθνικών που επιβάλλουν τις παραδόσεις του αμερικανικού δικαίου σε όλο τον πλανήτη, ο ορθολογισμός των θεωριών της ορθολογικής δράσης κ.ο.κ., αυτός ο ορθολογισμός είναι ταυτόχρονα η έκφραση και η εγγύηση μιας δυτικής αλαζονείας, η οποία εξωθεί σε τρόπους δράσης λες και ορισμένοι άνθρωποι έχουν το μονοπώλιο της λογικής και ως εκ τούτου μπορούν να ανακηρυχθούν, όπως συνήθως λέγεται, χωροφύλακες του κόσμου, δηλαδή αυτο-αναγορευόμενοι κάτοχοι του μονοπωλίου της νόμιμης βίας, ικανοί να θέτουν τη δύναμη των όπλων στην υπηρεσία της οικουμενικής δικαιοσύνης.
Η τρομοκρατική βία, μέσω του ανορθολογισμού της απελπισίας, όπου έχει σχεδόν πάντα τις ρίζες της, παραπέμπει στην αδρανή βία των εξουσιών που επικαλούνται τον ορθό λόγο. Ο οικονομικός καταναγκασμός περιβάλλεται συχνά με νομικούς λόγους.
Ο ιμπεριαλισμός καλύπτεται από τη νομιμότητα των διεθνών κλιμακίων και, με τους διάφορους υποκριτικούς εξορθολογισμούς που αποσκοπούν στη συγκάλυψη των double standards του, τείνει να προκαλέσει ή να δικαιολογήσει στους κόλπους των αραβικών, νοτιοαμερικανικών και αφρικανικών λαών μια βιαιότατη εξέγερση ενάντια στον ορθό λόγο, αξεδιάλυτα συνδεδεμένη με τις καταχρήσεις εξουσίας οι οποίες επιστρατεύουν ή επικαλούνται τον ορθό λόγο (οικονομικό, επιστημονικό ή άλλο).
Αυτοί οι «ανορθολογισμοί» είναι εν μέρει το προϊόν του δικού μας ορθολογισμού, ενός ορθολογισμού ιμπεριαλιστικού, επιδρομικού και κατακτητικού, ή μετριοπαθούς, συγκρατημένου, αμυντικού, φθίνοντος και κατασταλτικού, ανάλογα με τους τόπους και τις εποχές.
Τον ορθό λόγο τον υπερασπιζόμαστε επίσης όταν πολεμάμε εκείνους που συγκαλύπτουν κάτω από τα προσχήματα του ορθού λόγου τις καταχρήσεις εξουσίας τους ή χρησιμοποιούν τα όπλα του ορθού λόγου προκειμένου να εδραιώσουν ή να δικαιολογήσουν μια αυθαίρετη αυτοκρατορία.
