«Χτυπάνε» πρωθυπουργία Φιγιόν, Μελανσόν, Λεπέν;
Εκτός απροόπτου, γιατί ζούμε σε μια εποχή που τίποτε δεν είναι δεδομένο. Την Κυριακή 7 Μαΐου, ο 39χρονος Εμανουέλ Μακρόν θα εκλεγεί 8ος Πρόεδρος της 5ης Γαλλικής Δημοκρατίας, καθώς ο δεξιός Φιγιόν και ο σοσιαλιστής Αμόν δήλωσαν υποστήριξη προς την υποψηφιότητά του. Ο αριστερός Μελανσόν δήλωσε πως δεν υποστηρίζει κανέναν υποψήφιο στον δεύτερο γύρο, γιατί δεν έχει λάβει τέτοια εντολή από τους ψηφοφόρους του, θέση που μεταφράζεται ακόμη και ως αποχή. Η πρόεδρος του Εθνικού Μετώπου Μαρίν Λεπέν δήλωσε πως «ήρθε η ώρα να απελευθερωθεί ο γαλλικός λαός από τις αλαζονικές ελίτ».
Παίζεται κάτι, άραγε; Μα, προφανώς, αφού τον Ιούνιο έρχονται οι βουλευτικές εκλογές που ενδέχεται να οδηγήσουν σε «συγκατοίκηση» του Μακρόν με ένα πρωθυπουργό από άλλο κόμμα που θα έχει την πλειοψηφία… Την Λεπέν; Τον Φιγιόν; …ή Τον Μελανσόν; Βεβαίως και παίζεται, γιατί στον πρώτο γύρο σημειώθηκε ριζική ανατροπή του πολιτικού σκηνικού, όχι επειδή ο σχετικά άσχετος Μακρόν βγήκε πρώτος, αλλά γιατί τα νούμερα δείχνουν δομικές αλλαγές. Ο Μελανσόν πήρε 8 μονάδες παραπάνω από το 2012 και η Λεπέν 5. Επιπλέον τα δύο μεγάλα κόμματα, από 56% που έπαιρναν μαζί το 2007 και το 2012 έπεσαν στο 26%, έχασαν 30 μονάδες. Γι΄ αυτό και ¨είναι πιθανό να οδηγηθεί η Γαλλία σε συγκατοίκηση.
Αυτό έχει συμβεί ήδη τρεις φορές με τη συγκατοίκηση Προέδρου Μιτεράν – Πρωθυπουργού Σιράκ (1986 –88), Προέδρου Μιτεράν-Πρωθυπουργού Μπαλαντύρ (1993 –95) και Προέδρου Σιράκ –Πρωθυπουργού Ζοσπέν (1997 –2002).
Δεδομένου ότι ο Μακρόν έχει ένα νεοπαγές κόμμα το En March (Εμπρός) που δεν έχει να επιδείξει οργανωμένη δομή και πρόσωπα γνωστά, είναι πολύ πιθανό να υποχρεωθεί να συγκατοικήσει με πρωθυπουργό που θα βγει από το πρώτο κόμμα των βουλευτικών εκλογών στις 11 Ιουνίου και 18 Ιουνίου. Αυτό παίζεται λοιπόν, πέρα από μια απίθανη έκπληξη από την Μαρίν Λεπέν. Γι΄ αυτό έμεινε ο Φιγιόν στην κούρσα, γι΄ αυτό σφυρίζει αδιάφορα ο Μελανσόν (μπορεί να περιμένει συμφωνία πριν τις εκλογές), γι΄ αυτό έλαμπε η Λεπέν από τη χαρά της…
Πως λειτουργεί η Γαλλία
Το γαλλικό εκλογικό σύστημα είναι περίπλοκο και οι θεσμοί της 5ης Δημοκρατίας παράξενοι. Το σύστημα της Γαλλίας περιλαμβάνει δύο σώματα, την Εθνοσυνέλευση και τη Γερουσία. Παραθέτω εδώ αποσπάσματα από την ανάλυση του καλού συναδέλφου Πολυδεύκη Παπαδόπουλου στην ειδική ιστοσελίδα της ΕΡΤ για τις γαλλικές εκλογές:
«Τα μέλη της πρώτης εκλέγονται για πέντε χρόνια με μονοεδρικό πλειοψηφικό σύστημα. Βάση αυτού, όλη η χώρα είναι χωρισμένη σε 577 μονοεδρικές περιφέρειες, οι έδρες των οποίων κατακτώνται από όποιον λάβει, επίσης, το 50%+1 στον πρώτο γύρο ή στον επαναληπτικό μετά δύο εβδομάδες. Στον δεύτερο γύρο κατέρχονται οι δύο πρώτοι, ενώ έχει δικαίωμα συμμετοχής και ο τρίτος, εφόσον έχει λάβει τουλάχιστον το 12,5% στον πρώτο γύρο. Στην περίπτωση αυτή υπάρχει ο λεγόμενος «τριγωνικός γύρος».
Συνήθως οι υποψήφιοι των συγγενέστερων κομμάτων ως προς τους δύο πρώτους παραιτούνται στον δεύτερο γύρο, ακόμη κι αν έρθουν στην τρίτη θέση με περισσότερο από 12,5%. Ωστόσο αυτό δεν γίνεται πάντα και συνήθως δεν συμβαίνει με τους υποψηφίους του Εθνικού Μετώπου, όταν έρχονται τρίτοι και υπερβαίνουν αυτό το όριο, για να επιδείξουν την πλήρη αντίθεσή τους με τους υποψήφιους της κεντροδεξιάς ή κεντροαριστεράς που παραμένουν στην κούρσα. Πάντως, με το σύστημα αυτό η αποχή παίζει ένα ρόλο-κλειδί, καθώς περιορίζει τις πιθανότητες τριγωνικών επαναληπτικών γύρων.
»Στο σύστημα της Γαλλίας, όπου ο θεσμός του Προέδρου είναι ισχυρός συνταγματικά (ενισχυόμενος από το γεγονός της απευθείας εκλογής από τους πολίτες), ο ρόλος της Εθνοσυνέλευσης είναι δευτερεύων. Ο Πρόεδρος έχει το δικαίωμα διάλυσης του σώματος και επαναπροκήρυξης εκλογών πριν τη λήξη της θητείας του, ενώ και ο ορισμός του πρωθυπουργού γίνεται από τον ίδιο. Ωστόσο, εν συνεχεία ο πρωθυπουργός, αφού σχηματίσει την κυβέρνησή του, πρέπει να λάβει ψήφο εμπιστοσύνης από την Εθνοσυνέλευση. Αν ένας πρωθυπουργός και η κυβέρνησή του απωλέσουν την εμπιστοσύνη του σώματος, τότε ανατρέπονται και η διαδικασία πρέπει να επαναληφθεί.
»Η Εθνοσυνέλευση μοιράζεται τις νομοθετικές εξουσίες με το δεύτερο κοινοβουλευτικό σώμα που είναι η Γερουσία. Διατηρεί όμως την πρωτοβουλία στο νομοθετικό έργο, εκτός από την περίπτωση της αναθεώρησης του Συντάγματος, όπου τα δύο σώματα είναι ισότιμα.
Η Γερουσία αποτελείται από 348 μέλη, τα οποία εκλέγονται για εξαετή θητεία όχι από το σύνολο των πολιτών, αλλά από τους λεγόμενους «μεγάλους εκλέκτορες», οι οποίοι είναι τα περίπου 150.000 μέλη όλων των οργάνων τοπικής αυτοδιοίκησης της Γαλλίας (περιφερειακής, νομαρχιακής, δημοτικής). Για το λόγο αυτό η κομματική σύνθεση της Γερουσίας μπορεί να διαφέρει από αυτή της Εθνοσυνέλευσης, δημιουργώντας δυσκολίες στο νομοθετικό έργο της κυβέρνησης (για την οποία, ωστόσο, η Γερουσία δεν μπορεί να υποβάλει και να ψηφίσει μορφή). Καθώς η Γερουσία ελεγχόταν πάντα στην Πέμπτη δημοκρατία από τα κεντροδεξιά κόμματα, αυτό ήταν ένα πρόβλημα για τις σοσιαλιστικές κυβερνήσεις και το οποίο αντιστράφηκε το 2011, όταν τα κεντροαριστερά και αριστερά κόμματα της Γαλλίας απέκτησαν για πρώτη φορά τον έλεγχο της Γερουσίας.
Γενικότερα, ο γαλλικός κοινοβουλευτισμός έχει μειωμένη ισχύ όταν στα δύο σώματα και κυρίως στην Εθνοσυνέλευση διαθέτει την πλειοψηφία -μόνο του ή με συμμαχίες- το κόμμα που υποστηρίζει τον Πρόεδρο της χώρας. Και καθώς βουλευτικές εκλογές προκηρύσσονται πάντα μετά τις προεδρικές, οι Γάλλοι από παράδοση δίνουν στον νεοεκλεγέντα Πρόεδρο μια άνετη κοινοβουλευτική πλειοψηφία, για να εφαρμόσει, κατ’ αρχήν το πρόγραμμά του.
Απ’ την άλλη, ο ρόλος των νομοθετικών σωμάτων γίνεται πιο σημαντικός όταν ο Πρόεδρος υποχρεώνεται στη λεγόμενη «συγκατοίκηση» με μια αντίθετη κοινοβουλευτική πλειοψηφία και ιδίως σε ό,τι αφορά την Εθνοσυνέλευση. Τότε το γαλλικό σύστημα από Ημι-προεδρικό γίνεται περισσότερο «κοινοβουλευτικό», μια και ο Πρόεδρος πρέπει να ορίσει πρωθυπουργό από το αντίθετο στρατόπεδο και με τον οποίο να συνεργάζεται πολιτικά».
politikiautonomia
Αλήθειες και ψέματα για τη σύζυγο του Μακρόν -Από πλούσια οικογένεια, παντρεύτηκε δύο τραπεζίτες
Μητσοτάκης: Εχουμε πολλά κοινά σημεία με τον Μακρόν
