Στο πλαίσιο της Διάσκεψης των Ηνωμένων Εθνών για την Κλιματική Αλλαγή (COP 26), η Τράπεζα της Ελλάδος με την παρούσα δήλωση εκφράζει τη δέσμευσή της να συμβάλλει, εντός των αρμοδιοτήτων της, στην επίτευξη του Στόχου που περιλαμβάνεται στο άρθρο 2.1(γ) της Συμφωνίας των Παρισίων και προβλέπει ότι οι χρηματοδοτικές ροές θα πρέπει να γίνουν συμβατές με μια πορεία που οδηγεί σε χαμηλές εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου και σε μια ανάπτυξη ανθεκτική στις μεταβολές του κλίματος.
Η δέσμευση αυτή στηρίζει τη Διακήρυξη της Γλασκώβης του Δικτύου για ένα Πράσινο Χρηματοπιστωτικό Σύστημα και τη Δέσμευση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας για την ανάληψη δράσης σχετικά με την κλιματική αλλαγή που δημοσιεύθηκαν νωρίτερα σήμερα και έχουν στόχο να επιταχυνθούν οι προσπάθειες των κεντρικών τραπεζών και των εποπτικών αρχών για ένα πράσινο χρηματοπιστωτικό σύστημα και για τη διαχείριση των κινδύνων που συνδέονται με την κλιματική αλλαγή.
Οι δράσεις της Τράπεζας της Ελλάδος για την κλιματική αλλαγή
Η Τράπεζα της Ελλάδος είναι μία από τις πρώτες κεντρικές τράπεζες στον κόσμο που ασχολήθηκαν με τα ζητήματα της κλιματικής αλλαγής. Η διαδρομή της ξεκίνησε το 2009, όταν συγκρότησε τη διεπιστημονική Επιτροπή Μελέτης Επιπτώσεων Κλιματικής Αλλαγής (ΕΜΕΚΑ), που απαρτίζεται από διακεκριμένους επιστήμονες με ποικίλα γνωστικά αντικείμενα. Η ΕΜΕΚΑ ασχολείται με τη μελέτη των οικονομικών, κοινωνικών και περιβαλλοντικών επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής, εκπονώντας έρευνες στα οικονομικά της κλιματικής αλλαγής και σε ένα ευρύ φάσμα τομέων και υλοποιώντας ποικίλες δράσεις για τη διάδοση των αποτελεσμάτων της έρευνας.
Τα τελευταία 12 χρόνια η Τράπεζα της Ελλάδος πέτυχε μια σειρά από ορόσημα σε θέματα κλιματικής αλλαγής και περιβάλλοντος. Μεταξύ άλλων:
- Δημοσίευσε εμβληματικές εκθέσεις και αναλύσεις, όπως “Οι περιβαλλοντικές, οικονομικές και κοινωνικές επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στην Ελλάδα” (2011), “Ελληνικός τουρισμός και κλιματική αλλαγή: πολιτικές προσαρμογής και νέα στρατηγική ανάπτυξης” (2014), “The Economics of Climate Change” (2018).
- Υπέγραψε μνημόνιο συνεργασίας με το Υπουργείο Ενέργειας και Περιβάλλοντος και την Ακαδημία Αθηνών, βάσει του οποίου παρέχει συμβουλές και συμβάλλει στο σχεδιασμό και την υλοποίηση δράσεων προσαρμογής. Σε αυτό το πλαίσιο, συνέταξε το Σχέδιο Εθνικής Στρατηγικής για την Προσαρμογή στην Κλιματική Αλλαγή (2015) και συμμετέχει στο πρόγραμμα Life IP – AdaptInGR (2019-2026).
- Είναι η πρώτη κεντρική τράπεζα που προσυπέγραψε τις αρχές υπεύθυνης τραπεζικής της πρωτοβουλίας UNEP FI του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών (2019)
- Είναι μέλος του Δικτύου NGFS (από το 2019).
- Προχώρησε στη σύσταση του Κέντρου Κλιματικής Αλλαγής και Βιωσιμότητας, με κύρια αποστολή το συντονισμό των δράσεων της Τράπεζας αναφορικά με το κλίμα και τη βιωσιμότητα (2021).
- Συμβάλλει στην ευαισθητοποίηση, ενημέρωση και εκπαίδευση του κοινού σε θέματα κλιματικής αλλαγής, υλοποιώντας ποικίλες πρωτοβουλίες. Το Μουσείο της Τράπεζας της Ελλάδος θα εγκαινιάσει προσεχώς την έκθεση “Οικονομία και Κλίμα: Handle with care”, που περιγράφει το φαινόμενο της κλιματικής αλλαγής, τις οικονομικές του επιπτώσεις, τη σημασία του για τις κεντρικές τράπεζες και τρόπους αντιμετώπισής του.
Οι δεσμεύσεις της Τράπεζας της Ελλάδος απέναντι στην κλιματική αλλαγή
Η Τράπεζα της Ελλάδος χαιρετίζει το σχέδιο δράσης του Διοικητικού Συμβουλίου της ΕΚΤ για την ενσωμάτωση παραμέτρων σχετικών με την κλιματική αλλαγή στο πλαίσιο της πολιτικής της, καθώς και τη βούληση του NGFS να διευρύνει και να ενισχύσει τη συλλογική προσπάθεια για ένα πράσινο χρηματοπιστωτικό σύστημα.
Η Τράπεζα δεσμεύεται να προβεί στις ακόλουθες ενέργειες τα προσεχή έτη:
- Να διαμορφώσει και να εφαρμόζει σχέδιο δράσης για την αντιμετώπιση ζητημάτων κλιματικής αλλαγής και βιωσιμότητας στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων της.
- Να συνεχίσει τη συνεργασία της με χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, εποπτικές αρχές και άλλα ενδιαφερόμενα μέρη με σκοπό την καλύτερη κατανόηση των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής στο χρηματοπιστωτικό σύστημα, τη διευκόλυνση της μετάβασης σε μια οικονομία ουδέτερου ισοζυγίου άνθρακα και την ενίσχυση του συντονισμού και της συνοχής των διεθνών πολιτικών.
- Να αξιοποιήσει τις συστάσεις, τις βέλτιστες πρακτικές, τους οδηγούς και το εκπαιδευτικό υλικό του NGFS κατά την υλοποίηση του σχεδίου δράσης, καθώς και να αναπτύξει εντός του οργανισμού της την αναγκαία γνωστική υποδομή, εξειδίκευση και εμπειρία σχετικά με τους κλιματικούς και περιβαλλοντικούς κινδύνους.
- Να διεξάγει θεωρητική και εμπειρική έρευνα και να παρέχει στατιστικά στοιχεία για θέματα κλίματος και περιβάλλοντος, σε συνεργασία με τα ενδιαφερόμενα μέρη.
- Να αξιολογεί το βαθμό έκθεσης του χρηματοπιστωτικού συστήματος σε κλιματικούς και περιβαλλοντικούς κινδύνους, προσδιορίζοντας τους διαύλους μετάδοσής τους στο χρηματοπιστωτικό σύστημα, καθώς και αναλύοντας τις επιπτώσεις διαφορετικών σεναρίων.
- Να διερευνά πιθανούς τρόπους ώστε τα αποτελέσματα των μελετών και των αναλύσεων, καθώς και τα διαθέσιμα εργαλεία και οι μεθοδολογίες, να ενσωματώνονται στα υποδείγματα μακροοικονομικών προβλέψεων, στις διαδικασίες παρακολούθησης της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας και στις εποπτικές πρακτικές.
- Να εφαρμόζει αρχές βιώσιμων και υπεύθυνων επενδύσεων στη διαχείριση των χαρτοφυλακίων της που δεν σχετίζονται με τη νομισματική πολιτική και, ευθυγραμμιζόμενη με την κοινή στάση του Ευρωσυστήματος,[7] να ξεκινήσει εντός της επόμενης διετίας τη δημοσιοποίηση στοιχείων, σε ετήσια βάση, σχετικά με το κλιματικό αποτύπωμα των μη συνδεόμενων με τη νομισματική πολιτική χαρτοφυλακίων της.
- Να σχεδιάσει και να υλοποιήσει, σε επίπεδο οργανισμού, ένα πρόγραμμα μείωσης του περιβαλλοντικού αποτυπώματος των εργασιών της, εφαρμόζοντας συστήματα περιβαλλοντικής διαχείρισης και αρχές της κυκλικής οικονομίας στη διαχείριση πόρων.
