Μελισσόχορτο

Είναι πολυετής πόα, αυτοφυής και στην Ελλάδα, συναντάται σε θαμνότοπους και δάση, με τετραγωνικό πολύκλαδο βλαστό 0-80 cm και ευμεγέθη, ωοειδή, πριονωτά, αντίθετα φύλλα.Τα φύλλα του έχουν ένα χαρακτηριστικό άρωμα λεμονιού που είναι απαλό και καταπραϋντικό κάτι που είναι ιδανικό, μιας και το φυτό φαίνεται να έχει την τάση να αυξάνεται κοντά σε κατοικίες.

Στην παραδοσιακή Αυστριακή ιατρική, τα φύλλα του μελισσοβότανου (M. officinalis) έχουν συνταγογραφηθεί για εσωτερική χρήση (όπως στο τσάι) ή εξωτερική χρήση (αιθέριο έλαιο) για την θεραπεία του γαστρεντερικού σωλήνα, νευρικού συστήματος, ήπατος, και της χολής.Είναι επίσης, η κοινή προσθήκη στο τσάι μέντας (peppermint tea), κυρίως λόγω της συμπληρωματικής του γεύσης.

Το μελισσόχορτο είναι το κύριο συστατικό των Καρμελιτών νερού (Carmelite Water), και το οποίο ακόμη και σήμερα πωλείται στα φαρμακεία της Γερμανίας.

Το αιθέριο έλαιο από το μελισσόχορτο είναι πολύ δημοφιλές στην αρωματοθεραπεία. Το αιθέριο έλαιο συνήθως συν-αποστάζεται με έλαιο λεμονιού, έλαιο κιτρονέλλας (citronella oil) ή άλλα έλαια.

Υψηλές δόσεις καθαρισμένου εκχυλίσματος μελισσόχορτου, βρέθηκαν να είναι αποτελεσματικές στην βελτίωση των προκαλουμένων εργαστηριακών-καταπονήσεων επί των ανθρώπων, παράγοντας “σημαντικά αυξημένες αυτο-αξιολογήσεις ηρεμίας και μειωμένες αυτο-αξιολογήσεις εγρήγορσης.” Οι συγγραφείς αναφέρουν επίσης “σημαντική αύξηση στην ταχύτητα της μαθηματικής επεξεργασίας, χωρίς μείωση της ακρίβειας” μετά τη χορήγηση δόσης 300 mg του εκχυλίσματος.

Το μελισσόχορτο, πιστεύεται ότι αναστέλλει την απορρόφηση του φαρμάκου θυροξίνη, το οποίο χορηγείται σε περιπτώσεις υπολειτουργίας του θυρεοειδή αδένα.

Πρόσφατες έρευνες, έδειξαν ότι μια ημερήσια δόση του τσαγιού, μείωνε το οξειδωτικό στρες στο ακτινολογικό προσωπικό, το οποίο είχε εκτεθεί σε επίμονη ακτινοβολία χαμηλής δόσης κατά τη διάρκεια της εργασίας του. Μετά από μόλις 30 ημέρες, από καθημερινή λήψη του τσαγιού, η κατανάλωση του τσαγιού από μελισσόχορτο, οδήγησε σε σημαντική βελτίωση των επιπέδων αντιοξειδωτικών ενζύμων όπως η καταλάση, η υπεροξειδική δισμουτάση και η υπεροξειδάση της γλουταθειόνης, και μια αξιοσημείωτη μείωση στην βλάβη του DNA στο πλάσμα, στην μυελοϋπεροξειδάση και στην υπεροξείδωση των λιπιδίων.

Τα θρυμματισμένα φύλλα, όταν τρίβονται στο δέρμα, χρησιμοποιούνται ως απωθητικό κουνουπιών.

Το μελισσόχορτο χρησιμοποιείται επίσης ιατρικώς, σαν αφέψημα ή σε μορφή εκχυλίσματος. Χρησιμοποιείται σαν αγχολυτικό, ήπιο καταπραϋντικό ή κατευναστικός παράγοντας. Σε τουλάχιστον μία μελέτη, έχει βρεθεί ότι είναι αποτελεσματικό στη μείωση του στρες, αν και οι συγγραφείς της μελέτης, κάνουν έκκληση για περαιτέρω έρευνες. Το εκχύλισμα από μελισσόχορτο ταυτοποιήθηκε ως ένας ισχυρός in vitro (εν υάλω) αναστολέας της GABA τρανσαμινάσης, το οποίο εξηγεί τις αγχολυτικές επιδράσεις. Η κύρια ένωση υπεύθυνη για την αναστολή της δράσης της GABA τρανσαμινάσης με μελισσόχορτο, στη συνέχεια βρέθηκε να είναι ροσμαρινικό οξύ.

Το μελισσόχορτο και τα παρασκευάσματά του, επίσης, έχουν δείξει, ότι βελτιώνουν τη διάθεση και την πνευματική απόδοση. Σε αυτή την επίδραση πιστεύεται ότι εμπλέκονται οι μουσκαρινικοί και νικοτινικοί υποδοχείς ακετυλοχολίνης. Θετικά αποτελέσματα έχουν επιτευχθεί σε μια μικρή κλινική δοκιμή, στην οποία συμμετείχαν ασθενείς με τη νόσο Αλτσχάιμερ (Alzheimer), με ήπια έως μέτρια συμπτώματα.Τα αιθέρια έλαια που λαμβάνονται από τα φύλλα της Μέλισσας της φαρμακευτικής (Melissa officinalis), έδειξαν υψηλή ταυτόχρονη αναστολή των ενζύμων ακετυλοχολινεστεράση και βουτυρυλοχολινεστεράση.

Οι αντιβακτηριδιακές του ιδιότητες έχουν επίσης αποδειχθεί επιστημονικώς, αν και είναι σε σημαντικό βαθμό ασθενέστερες από ό,τι εκείνων που προέρχονται από έναν αριθμό άλλων φυτών που μελετήθηκαν. Το εκχύλισμα από μελισσοβότανο βρέθηκε επίσης να έχει εξαιρετικά υψηλή αντιοξειδωτική δράση.

Το μελισσοβότανο αναφέρεται στο επιστημονικό περιοδικό «Endocrinology» («Ενδοκρινολογία»), όπου εξηγείται ότι η Μέλισσα η φαρμακευτκή (Melissa officnalis) επιδεικνύει αντι-θυροτροπική δραστηριότητα, αναστέλλοντας την προσκόλληση της TSH σε υποδοχείς TSH (inhibiting TSH from attaching to TSH receptors), ως εκ τούτου, καθιστώντας δυνατή τη χρήση του στη θεραπεία της νόσου του Γκρέιβς (Graves) ή στον υπερθυρεοειδισμό

-Το μελισσοβότανο χρησιμοποιείται συχνά στη ζαχαροπλαστική και στη μαγειρική σαν αρωματική ύλη σε παγωτά και αφεψήματα ζεστά ή παγωμένα και σε συνδυασμό, κάποιες φορές, με άλλα βότανα όπως ο δυόσμος. Επίσης, συχνά συνδυάζεται με πιάτα φρούτων ή στις καραμέλες. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε πιάτα με ψάρι και είναι το βασικό συστατικό στο πέστο από μελισσοβότανο.

-Ψυχρά εμβρέγματα από τα φύλλα του χρησιμεύουν στην κατάβρεξη των κηπευτικών καθότι προστατεύει από τις ψείρες και τα άλλα μικρά έντομα.

-Τα θρυμματισμένα φύλλα, όταν τρίβονται στο δέρμα, χρησιμοποιούνται ως απωθητικό κουνουπιών.

-Έγχυμα: ρίξτε 2-3 κ.γ ξηρό βότανο σε ένα φλιτζάνι βραστό νερό ή 4-6 φρέσκα φύλλα και αφήστε το για 10-15 λεπτά, σκεπασμένο, για να μην εξατμίζεται το αιθέριο έλαιό του. Παίρνουμε ένα φλιτζάνι από αυτό το ρόφημα πρωί και βράδυ ή όποτε χρειάζεται. -Βάμμα: 2-6ml βάμματος τρεις φορές την ημέρα.