Γράφει ο Νίκος Χειλαδάκης
Οι τέσσερις μιναρέδες της Αγίας Σοφίας Κωνσταντινούπολης, το σύμβολο του εξισλαμισμού του μεγαλοπρεπέστερου ελληνορθόδοξου ναού της χριστιανοσύνης, κινδυνεύουν να καταρρεύσουν. Αυτά υποστηρίζει ο καθηγητής του Τεχνικού Πανεπιστήμιου της Κωνσταντινούπολης, Reşat Oyguç, ο οποίος δήλωσε στην εφημερίδα Milliyet, μέσα από τον ναό της Αγίας Σοφίας μετά από επίσκεψη Τούρκων επιστημόνων, ότι σε ένα επόμενο μεγάλο σεισμό που αναμένεται να πλήξει την Κωνσταντινούπολη, οι τέσσερις μιναρέδες της Αγίας Σοφίας θα καταρρεύσουν σαν χάρτινοι πύργοι.
Στο συμπέρασμα αυτό, δηλαδή ότι οι τέσσερις μιναρέδες της Αγίας Σοφίας διατρέχουν θανάσιμο κίνδυνο κατάρρευσης, κατέληξαν οι επιστήμονες του Τεχνικού Πανεπιστήμιου της Κωνσταντινούπολης μετά από έρευνα 10 ετών και επεσήμαναν την άμεση ανάγκη πρόσθετης στήριξης των μιναρέδων που απειλούνται με ολική καταστροφή. Το εντυπωσιακό είναι ότι στις δηλώσεις αυτές δεν γίνεται λόγος για προστασία μιναρέδων άλλων γνωστών μουσουλμανικών τζαμιών της Πόλης, ενώ εντύπωση κάνει και η πεποίθηση ότι η Κωνσταντινούπολη αναμένει ένα πολύ μεγάλο σεισμό που θα έχει και καταλυτικές συνέπειες για τους τέσσερις μιναρέδες της Αγίας Σοφίας.
Εκτός όμως από τους τέσσερις μιναρέδες, εντύπωση κάνει επίσης και το γεγονός ότι οι Τούρκοι επισημαίνουν και τον κίνδυνο κατάρρευσης που διατρέχουν και τα άλλα μουσουλμανικά κτίσματα που ανεγέρθησαν γύρω από την Αγία Σοφία μετά την άλωση της Πόλης από τους Οθωμανούς, όπως οι εξωτερικοί τουρμπέδες.
Όσον αφορά το κύριο κτίσμα που είναι το μεγαλύτερο σύμβολο της Ορθοδοξίας, ο θαυμασμός για την αντοχή του είναι εμφανής στις δηλώσεις των Τούρκων επιστημόνων. Είναι γνωστό πως για την κατασκευή του εργάστηκαν χιλιάδες εργάτες και για τα θεμέλια του εφαρμόστηκαν καινούργιες τεχνικές, πρωτόγνωρες για τα τότε, ακόμα και για τα σημερινά δεδομένα, γεγονός που φανερώνει την «μαγική» αξία του κτίσματος.
Το χαρακτηριστικό είναι πως 1600 χρόνια περίπου μετά το κτίσιμο του ναού, ο μεγάλος σεισμός που έγινε στην Τουρκία στις 17 Αυγούστου 1999 δεν πείραξε καθόλου τα θεμέλια της Αγίας Σοφίας, ενώ έκανε μεγάλες ζημιές στα έργα ανακαίνισης που είχαν γίνει σε διάρκεια 14 ετών, με αποτέλεσμα να γκρεμιστούν όλοι οι αναπαλαιωμένοι σοβάδες και να έχει δημιουργηθεί μεγάλο πρόβλημα στις εργασίες ανακαίνισης του ιστορικού κτίσματος. Το γεγονός αυτό απέδειξε τότε και την κακή δουλειά που είχε γίνει από αυτούς που είχαν αναλάβει τις εργασίες αναπαλαίωσης του μνημείου, εργασίες που είχαν αρχίσει ουσιαστικά από το 1980 και τα τελευταία χρόνια είχαν προστεθεί νέοι σοβάδες σε πολλά τμήματα του βυζαντινού ναού.
Έτσι παρουσιάστηκε το ιδιαίτερο φαινόμενο να πληγούν από τον μεγάλο σεισμό τα έργα αναπαλαίωσης, ενώ οι ιστορικές βάσεις να μείνουν ανέπαφες. Οι μελετητές έδωσαν τότε μεγάλη σημασία στην μελέτη των παλαιών θεμελίων, γιατί όπως τονίστηκε, θα βγούνε πολλά χρήσιμα συμπεράσματα από την αντοχή που επέδειξε το θαυμάσιο αυτό μνημείο στον τελευταίο σεισμό.
Αλλά η Αγία Σόφια όπως φαίνεται και από το ιστορικό που παρέθεσαν οι ίδιοι οι Τούρκοι, έχει αντέξει και σε παλαιοτέρους σεισμούς χωρίς να υποστεί σοβαρές ζημιές. Συγκεκριμένα τον Αύγουστο του 553 μ.Χ. γίνεται μεγάλος σεισμός στην Κωνσταντινούπολη. Η Αγία Σοφία εκτός από μικροζημιές δεν έχει σοβαρές βλάβες. Μεγάλο σεισμός γίνεται στις 14 Δεκεμβρίου 557. Ο ιστορικός ναός παθαίνει μικρές ζημιές . Ιανουάριος 869. Από τον μεγάλο σεισμό πέφτει ο ένας μικρός τρούλος. Οκτώβριος 1344. Γίνεται μεγάλος σεισμός και παθαίνει ζημιές η ανατολική πτέρυγα. 10 Ιουλίου 1894. Η Αγία Σοφία είναι πια μουσουλμανικό τέμενος. Γίνεται μεγάλος σεισμός και πέφτουν μεγάλα κομμάτια από το μωσαϊκό και κομμάτια τοίχου. Για μικρό χρονικό διάστημα το τέμενος κλείνει για να επιδιορθωθεί. 1931. Αρχίζουν οι εργασίες επανεμφάνισης των ψηφιδωτών εικόνων, ενώ στις 1 Φεβρουαρίου 1935, ο ιστορικό ναός ανακηρύσσεται από τον Κεμάλ Ατατουρκ, μουσείο.
ΝΙΚΟΣ ΧΕΙΛΑΔΑΚΗΣ
Δημοσιογράφος-Συγγραφέας-Τουρκολόγος
www.nikosxeiladakis.gr
