Γράφει ο Ιωάννης Αθ. Μπαλτζώης*
– Πριν από 12 χρόνια, την άνοιξη του 2005, το Ελληνορθόδοξο Πατριαρχείο Ιεροσολύμων συγκλονιζόταν από ένα σκάνδαλο διαχείρισης της τεράστιας περιουσίας του, στους Αγίους Τόπους. Ο κλυδωνισμός ήταν τέτοιος για το άλλοτε κραταιό «Τάγμα των Σπουδαίων», δηλαδή την Αγιοταφική Αδελφότητα, ώστε να συμβούν γεγονότα υψίστης σημασίας, πρωτοφανή και μοναδικά στην μακραίωνα ιστορία και παρουσία του.
Ο μέχρι τότε Πατριάρχης Ειρηναίος Ι, καθαιρέθηκε από Πατριάρχης και υποβιβάσθηκε σε απλό μοναχό. Κατόπιν εκλέχθηκε από την Ιερά Σύνοδο και ανήλθε στον θρόνο ο νυν Πατριάρχης Θεόφιλος.
Το «έγκλημα» του Ειρηναίου ήταν η κακή διαχείριση της περιουσίας και η πρόθεση για πώληση δύο ξενοδοχείων, του Imperial και του Petra, στον Χριστιανικό τομέα της παλαιάς πόλης της Ιερουσαλήμ.
Και να όμως, που σήμερα αποκαλύπτεται ότι και ο νυν Πατριάρχης Θεόφιλος πούλησε ήδη μεγάλη ακίνητη περιουσία του Πατριαρχείου, στην Ιερουσαλήμ και μάλιστα «εν κρυπτώ και παραβύστω», κάτι που δημιουργεί υπόνοιες και επιφυλάξεις, για την ορθότητα της απόφασης.
Έτσι στις 27/6/17 στον ιστότοπο της οικονομικής Ισραηλινής εφημερίδας Calcalist δημοσιεύτηκε άρθρο του Amitai Gazit με τίτλο «500 στρέμματα στην καρδιά της Ιερουσαλήμ περνάνε από την Εκκλησία σε ιδιώτες επιχειρηματίες» και υπότιτλο «Το Ελληνορθόδοξο Πατριαρχείο Ιεροσολύμων, πούλησε πέρυσι περισσότερα από 200 οικόπεδα στις συνοικίες Talbiya και Nayot σε μυστηριώδη επενδυτικό όμιλο. Οι κάτοικοι των παραπάνω συνοικιών, των οποίων τα ακίνητα υπάγονται σε καθεστώς υπεκμίσθωσης που λήγει σε 30 χρόνια, ανησυχούν ότι οι επιχειρηματίες θα ζητήσουν υψηλά ποσά για την ανανέωση της υπεκμίσθωσης».
Όπως αναφέρεται στο άρθρο, η αίτηση που κατατέθηκε από το Ελληνορθόδοξο Πατριαρχείο στο Περιφερειακό Δικαστήριο Ιεροσολύμων σχετικά με αίτημα χορήγησης πιστοποιητικού από τον Δήμο Ιεροσολύμων, αναμένεται να επιφέρει δραματικές και ιστορικές συνέπειες στον τομέα των ακινήτων.
Στη συγκεκριμένη αίτηση, το Πατριαρχείο Ιεροσολύμων ζητάει να του χορηγηθεί από τον Δήμο Ιεροσολύμων, πιστοποιητικό μη οφειλής στον Δήμο, για τα 500 στρέμματα που κατέχει, στις συνοικίες των Ιεροσολύμων Talbiya και Nayot.
Στην αίτηση, αποκαλύπτεται ότι το Πατριαρχείο Ιεροσολύμων, πούλησε τον Αύγουστο του 2016 έκταση 500 στρεμμάτων σε «μυστηριώδη επενδυτικό όμιλο» με την επωνυμία Nayot Komemiyut Investments, με επικεφαλής τον δικηγόρο Noam Ben David.
Στην αίτηση του Πατριαρχείου επισυνάπτεται έγγραφο που απαριθμεί τα 200 οικόπεδα των παραπάνω συνοικιών και το οποίο κατατέθηκε στο δικαστήριο, επειδή ο Δήμος καθυστέρησε να χορηγήσει τη βεβαίωση που απαιτείται για την ολοκλήρωση της διαδικασίας μεταβίβασης των ακινήτων.
Ο αρθρογράφος επισημαίνει ότι πρόκειται για την πρώτη φορά που το Πατριαρχείο Ιεροσολύμων πουλάει οικόπεδα στα Ιεροσόλυμα, καθόσον η μέχρι τώρα εφαρμοζόμενη πολιτική εκμετάλλευσης της τεράστιας περιουσίας του, ήταν η ενοικίαση για 49ή 99 χρόνια.
Ο πολεοδόμος Dr. Israel Kimchi, από το Ινστιτούτο των Ιεροσολύμων [The Jerusalem Institute for Israel Studies] αποκαλύπτει ότι: «Η Εκκλησία δεν συνήθιζε μέχρι σήμερα να πουλάει εδάφη της. Ειδικά η πώληση οικοπέδων της Εκκλησίας σε ομάδα εβραίων επιχειρηματιών, είναι κάτι που δεν είθισται και δεν συνέβαινε μέχρι τώρα».
Και τα περίεργα και πρωτόγνωρα για το Πατριαρχείο συνεχίζονται. Στην αίτηση που κατέθεσε το Πατριαρχείο δεν σημειώνεται το ποσό που έλαβε για την εν λόγω συναλλαγή και από ό,τι φαίνεται τόσο το Πατριαρχείο όσο και ο επενδυτικός όμιλος θέλουν να αποκρύψουν αυτό το στοιχείο.
Στο άρθρο αναφέρεται, ότι εκπρόσωποι του Πατριαρχείου, στην προσπάθειά τους να πείσουν τον Δήμο Ιεροσολύμων να τους χορηγήσει το έγγραφο έγραψαν ότι «Παράγοντες στο Ισραήλ και στο εξωτερικό, μερικοί εκ των οποίων είναι εχθρικοί, κατέβαλαν και συνεχίζουν να καταβάλλουν προσπάθειες για να αποτραπούν αυτού του είδους οι συναλλαγές (…) Βάσει αυτού, για το καλό των κατοίκων των Ιεροσολύμων και του Κράτους του Ισραήλ, είναι υψίστης σημασίας να τηρηθούν άκρως απόρρητα η σύναψη της συμφωνίας και τα στοιχεία αυτής»!! Δηλαδή για το καλό των κατοίκων της Ιερουσαλήμ και του κράτους του Ισραήλ, πρέπει τα πάντα να είναι απόρρητα!!Εδώ τι να πει κανείς.
Να αναφέρουμε δε, ότι το Πατριαρχείο Ιεροσολύμων έχει τον έλεγχο των προαναφερθέντων οικοπέδων από τις αρχές του 19ου αιώνα. Την περίοδο εκείνη χρησίμευαν για καλλιέργειες και αποτελούσαν πηγή εισοδήματος.
Όταν όμως η πόλη διευρύνθηκε, το Πατριαρχείο αντελήφθη ότι η αξία των οικοπέδων για οικιστική χρήση θα είναι υψηλότερη από ό,τι για γεωργική.
Έτσι, κατά το διάστημα 1950-1952 το Πατριαρχείο υπέγραψε με το JNF (Jewish National Fund) τρία συμβόλαια εκμίσθωσης για εκατό χρόνια. Στο Ισραήλ το JNF είναι κρατικός φορέας που ασχολείται με την διαχείριση της ακίνητης περιουσίας, καθόσον εκεί ισχύει το Αγγλοσαξονικό σύστημα και η ακίνητη περιουσία ενοικιάζεται και σπάνια πωλείται.
Οι συμφωνίες της εκμίσθωσης ήταν για τρία διαφορετικά συγκροτήματα πάνω στα οποία χτίστηκαν οι συνοικίες Talbiya και Nayot, καθώς επίσης και τμήμα του Μουσείου του Ισραήλ, περιοχές – φιλέτα σήμερα στην Ιερουσαλήμ.
To JNF εκμίσθωσε τα οικόπεδα από το Πατριαρχείο με συμβόλαιο για εκατό χρόνια, το οποίο αναμένεται να λήξει το 2050-2052, και στη συνέχεια τα υπεκμίσθωσε στις 1.500 οικογένειες που κατοικούν εκεί. Μάλιστα στο άρθρο αποκαλύπτονται και κάποια ποσά που δόθηκαν στο Πατριαρχείο.
Συγκεκριμένα, ένα από τα οικόπεδα που ήταν στην ιδιοκτησία του Πατριαρχείου πουλήθηκε έναντι 38 εκατομμυρίων σέκελ (περίπου 8 εκατομμύρια Ευρώ).
Σε αυτό το ποσό θα πρέπει να προστεθούν και άλλα 76 εκατομμύρια σέκελ (περίπου 16 εκατομμύρια Ευρώ) που πλήρωσε το 2011 άλλη εταιρεία με επικεφαλής ξανά τον Ben David – με την επωνυμία Nayot Komemiyut – για το δικαίωμα να συλλέξει το αντίτιμο της υπεκμίσθωσης στο τέλος της περιόδου υπεκμίσθωσης του Jewish National Fund (JNF).
Όπως επισημαίνει ο αρθρογράφος, εκτός από την ιστορική σημασία αυτής της συναλλαγής, η πώληση των οικοπέδων αναμένεται να επηρεάσει την ζωή εκατοντάδων οικογενειών που κατοικούν στις εν λόγω συνοικίες.
Σύμφωνα με το δημοσίευμα, οι κάτοικοι αυτών των συνοικιών εδώ και δεκαετίες πίστευαν ότι το JNF θα ανανέωνε τη συμφωνία εκμίσθωσης με το Πατριαρχείο, όπως ισχύει για τους περισσότερους ιδιοκτήτες ακινήτων στο Ισραήλ, που υπεκμισθώνουν κρατικά οικόπεδα με συμβόλαια που ανανεώνονται αυτόματα.
Ωστόσο, όπως προκύπτει από τις δικαστικές αποφάσεις των τελευταίων ετών, με τη λήξη του συμβολαίου εκμίσθωσης, οι ιδιοκτήτες των οικοπέδων θα μπορούν να βγάλουν τους κατοίκους από τα σπίτια τους.
Όπως αναφέρει ο αρθρογράφος, υπάρχει το ενδεχόμενο, επειδή στη θέση του Πατριαρχείου θα είναι μια επιχείρηση, οι διαπραγματεύσεις για την ανανέωση της συμφωνίας εκμίσθωσης να γίνουν με πιο απλό τρόπο, αλλά με μεγαλύτερη αποφασιστικότητα, καθώς θα διεξαχθούν με επιχειρηματίες που αναζητούν το κέρδος, σε σύγκριση με έναν θρησκευτικό οργανισμό [το Πατριαρχείο] που η οικονομική θεώρηση δεν αποτελεί τον κύριο τρόπο θεώρησης των πραγμάτων.
Από την άλλη, σύμφωνα με τις δηλώσεις του Dr. Israel Kimchi, από το Ινστιτούτο των Ιεροσολύμων, η αλλαγή του ιδιοκτήτη και η μετάβαση του ακινήτου σε ιδιώτη επιχειρηματία ενδέχεται να συνοδεύεται από πρόσθετη αβεβαιότητα. «Τα δικαιώματα ιδιοκτησίας δίνουν στην ομάδα των επιχειρηματιών απόλυτο δικαίωμα απόφασης.
Μπορούν να αλλάξουν τη χρήση του οικοπέδου και να ζητήσουν από τον Δήμο να χτίσουν οτιδήποτε θελήσουν στα οικόπεδα της ιδιοκτησίας τους (…) Επίσης, σε κάθε περίπτωση, οι επιχειρηματίες θα είναι σε θέση να εκμισθώσουν την περιοχή εκ νέου και να ζητήσουν για αυτό πολλά χρήματα».
Στο δημοσίευμα αναφέρεται ότι, σε ερώτηση για το συγκεκριμένο θέμα, το Πατριαρχείο Ιεροσολύμων απάντησε ότι επιβεβαιώνει την πραγματοποίηση της συναλλαγής, προσθέτοντας ότι «μια από τις αιτίες για τις οποίες πραγματοποιήθηκε η συναλλαγή με ιδιωτικούς παράγοντες είναι η αμελής συμπεριφορά του JNF και των δικηγόρων που το εκπροσωπούσαν. Μολονότι στο παρελθόν τούς προτάθηκε να ανανεώσουν την εκμίσθωση, δεν έκαναν τίποτα».
Από τον Δήμο Ιεροσολύμων δόθηκε η απάντηση ότι «ο Δήμος έλαβε την αίτηση και εξετάζει τη θέση του επί του θέματος».
Ομάδα κατοίκων των συνοικιών αυτών στα Ιεροσόλυμα ανέφερε, ότι οι περισσότεροι κάτοικοι ανησυχούν πολύ για το μέλλον τους και ότι βρίσκονται σε διαδικασία οργάνωσης για έναρξη δημόσιου αγώνα με σκοπό την εξασφάλιση του μέλλοντος των κατοίκων των περιοχών αυτών.
Και τονίζουν ότι «δεν επιτρέπεται η κοινωνία μας να εγκαταλείπει την γενιά που ίδρυσε το κράτος και τώρα έχει μείνει αβοήθητη».
Το θέμα έχει λάβει διαστάσεις, καθόσον και άλλα ΜΜΕ του Ισραήλ αναφέρθηκαν στην μυστική αυτή αγοροπωλησία.
Παρεμφερές άρθρο του Nir Hasson δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Haaretz (και μάλιστα πρωτοσέλιδο), όπου αναφέρει χαρακτηριστικά ότι «Η Εκκλησία πούλησε τα οικόπεδά τους στα Ιεροσόλυμα σε ιδιώτες επενδυτές: Χιλιάδες κινδυνεύουν να χάσουν τα σπίτια τους».
Αναφέρεται στο πρόβλημα που δημιουργείται καθόσον ενώ το Πατριαρχείο Ιεροσολύμων εκμίσθωνε μέχρι τώρα τα ακίνητα στο JNF, τώρα όμως για πρώτη φορά θα περάσουν όλα τα δικαιώματα στα χέρια αγνώστων ιδιωτών.
Έτσι σε 33 χρόνια, που θα λήξουν τα συμβόλαια των 1.500 οικογενειών στις περιοχές αυτές, θα μείνουν μόνες τους, αντιμέτωπες με τους επενδυτές, δημιουργώντας ένα οξύ κοινωνικό πρόβλημα, που το Ισραηλινό κράτος δεν μπορεί να επέμβει, ούτε να το επιλύσει.
Και αυτό, λόγω της κρυφής αυτής συναλλαγής του Πατριαρχείου, με άγνωστη εταιρεία επενδυτών και μάλιστα με την για πρώτη φορά αλλαγή τακτικής και πολιτικής, όπου αντί για ενοικίαση, τώρα έχουμε πώληση περιουσίας του Πατριαρχείου, άρα και οριστική απώλεια αυτής.
Και μπορεί κάποιος κυνικά να πει, καλά κάνει το Πατριαρχείο και διασφαλίζει τα συμφέροντά του.
Από την άλλη όμως χάνει οριστικά περιουσία που κατέχει και χρησιμοποιούσε για την οικονομική του επιβίωση.
Και φυσικά υπάρχει και το ηθικό θέμα των οικογενειών που θα χάσουν τα σπίτια τους, κάτι που για την θρησκεία μας, την θρησκεία της αγάπης προς τον συνάνθρωπό μας αποτελεί ουσιαστικό συστατικό της πίστης μας.
Πάντως το εν λόγω θέμα έχει πλήρως εξαφανισθεί από τα Ελληνικά ΜΜΕ, είτε λόγω άγνοιας, είτε λόγω αδιαφορίας, είτε για κάποιον άλλο λόγο. Καθόσον κυρίαρχο θέμα, είναι ο νικητής του Survivor και όχι τα όσια και ιερά μας.
Και μπορεί η συναλλαγή να είναι νόμιμη, είναι όμως ηθική για ένα Πατριαρχείο και δη το πιο ιστορικό όλων, στον τόπο που περπάτησε, δίδαξε και μαρτύρησε ο Θεάνθρωπος και Σωτήρας μας Ιησούς Χριστός;
*O Ιωάννης Αθ. Μπαλτζώης είναι Αντγος (ε.α.), πρώην ΑΚΑΜ Τελ Αβίβ, πρώην Αξκος επιχειρήσεων ECMM στον πόλεμο της Βοσνίας, Απόφοιτος Tactical Intelligence School (U.S.Army), Μεταπτυχιακό στην Γεωπολιτική Ανάλυση, Γεωστρατηγική Σύνθεση και Σπουδές Άμυνας και Διεθνούς Δικαίου του ΕΚΠΑ, μέλος ΔΣ του ΕΛΙΣΜΕ.
