Της Ειρήνης Χριστοδουλάκη από το Ποντίκι
Εντείνονται οι προετοιμασίες για το ιδρυτικό συνέδριο του κόμματος της Μεράλ Ακσανέρ, η οποία αυτή τη στιγμή είναι η μόνη πολιτικός στην Τουρκία που μπορεί να προκαλέσει σε… μονομαχία για την εξουσία τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Πρώην υπουργός Εσωτερικών του Κόμματος Εθνικιστικής Δράσης (MHP) και θερμή υποστηρίκτρια του «Όχι» στο δημοψήφισμα της 16ης Απριλίου για τη συνταγματική αναθεώρηση, η Ακσανέρ, όσο περνά ο καιρός, αποκτά περισσότερους υποστηρικτές, οι οποίοι φεύγουν από το MHP για να την ακολουθήσουν.
Μόνο μέσα στον Αύγουστο, περισσότερα από 210 υψηλόβαθμα στελέχη του ΜΗΡ αποχώρησαν από το κόμμα και δήλωσαν την υποστήριξή τους σε εκείνη. Οι περισσότεροι από αυτούς πιστεύουν πως η Ακσανέρ μπορεί να εκσυγχρονίσει την πολιτική της Τουρκίας μένοντας πιστή στις ιδρυτικές αρχές του κράτους, ενώ, παράλληλα, θα τους απαλλάξει από τη δεσποτική εξουσία του Ερντογάν.
Στα χνάρια του Κεμάλ
Σύμφωνα με τα μέχρι τώρα στοιχεία, το συνέδριο για την ίδρυση του κόμματος της Ακσανέρ πρόκειται να λάβει χώρα τις τελευταίες εβδομάδες του Οκτωβρίου στη Σαμψούντα, περιοχή με ιδιαίτερη ιστορική σημασία για τους Τούρκους.
Από τη Σαμψούντα στις 19 Μαΐου 1919 ο Κεμάλ ξεκίνησε τη δεύτερη φάση της γενοκτονίας των Ποντίων, καθώς και τον «Τουρκικό Πόλεμο της Ανεξαρτησίας». Έτσι η Σαμψούντα θεωρείται ως η πόλη όπου τέθηκαν οι βάσεις για τη δημιουργία της σύγχρονης Τουρκίας. Ο συμβολισμός θα γίνει ακόμα μεγαλύτερος αν η Ακσανέρ επιλέξει ως ημερομηνία του συνεδρίου την 29η Οκτωβρίου, ημέρα κατά την οποία ο Κεμάλ ανακήρυξε την ίδρυση της Τουρκικής Δημοκρατίας.
Σύμφωνα με δηλώσεις του Ουμίτ Οζντάγ, συνεργάτη της Ακσανέρ, το όνομα που εξετάζουν για το κόμμα είναι Κεντρώο Δημοκρατικό Κόμμα και ο πολιτικός χώρος στον οποίο θα απευθύνεται είναι το «εθνικό κέντρο». Η Ακσανέρ, όπως και ο Ερντογάν το 2002, προσπαθεί να συνενώσει διάφορες συνιστώσες και να συνασπίσει γύρω της ομάδες ανθρώπων που έχουν δυσαρεστηθεί από τις πολιτικές της τωρινής διακυβέρνησης, ιδίως όσον αφορά το κομμάτι της Δικαιοσύνης και των διώξεων για την αποτυχημένη απόπειρα πραξικοπήματος.
Ήδη, κύκλοι στην Άγκυρα κάνουν λόγο για υποστήριξη της προεδρικής υποψηφιότητας της Ακσανέρ από τον πρόεδρο του Λαϊκού Ρεπουμπλικανικού Κόμματος (CHP) Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου, εφόσον εκείνη δεσμευτεί προεκλογικά να επαναφέρει το κοινοβουλευτικό σύστημα και να μην διατηρήσει το «Ναι» του δημοψηφίσματος.
Ενδιαφέρον θα έχει να δούμε πώς θα διαμορφωθεί η ατζέντα της Ακσανέρ αναφορικά με το Κουρδικό. Η ίδια έχει διατελέσει υπουργός Εσωτερικών της Τουρκίας σε μια περίοδο που οι βίαιες διώξεις όλων των Κούρδων ήταν μεγάλο μέρος της πολιτικής καθημερινότητας της χώρας. Αυτόματα οι Κούρδοι θα αντιμετωπίσουν με δυσπιστία όποια πολιτική της κίνηση.
Επιπρόσθετα, η Ακσανέρ θέλει να διατηρήσει τη μεγάλη υποστήριξη που έχει από τους εθνικιστικούς κύκλους των Γκρίζων Λύκων, οι οποίοι συντάχθηκαν μαζί της στο «Όχι» του δημοψηφίσματος. Έτσι το Κουρδικό θα αποτελέσει κρίσιμο σημείο στη διαμόρφωση της πολιτικής ατζέντας της Ακσανέρ, ενώ θα οδηγήσει και τα υπόλοιπα κόμματα να επανεξετάσουν τη δική τους πολιτική για τους Κούρδους.
Σύμφωνα με μετρήσεις που έγιναν στα μέσα Αυγούστου, τουλάχιστον το 20% των ψηφοφόρων του ΜΗΡ θα πάει στην Ακσανέρ, ενώ ένα ποσοστό της τάξεως του 10% – 15% φεύγει από τον Ερντογάν και ψηφίζει εκείνη. Αντίστοιχα, προβλέπεται να φύγουν ψηφοφόροι και από το CHP προς την Ακσανέρ, με το CHP, όμως, να διατηρεί το ελάχιστο παραδοσιακό εκλογικό ποσοστό στο 25%.
Και… μεταρρυθμίστρια
Με το συνέδριο να μην είναι πλέον τόσο μακριά, κάνουν πιο συχνά την εμφάνισή τους κείμενα υπέρ των αλλαγών που θα φέρει η «Μητέρα των Τούρκων» («Anatürk»), όπως έχουν αρχίσει να την αποκαλούν σε μια αντιστοιχία προς τον «Πατέρα των Τούρκων» (Μουσταφά Κεμάλ). Η απήχηση της Ακσανέρ έχει αρχίσει να εντείνει και τα σενάρια για πρόωρες εκλογές μέσα στο 2018, ώστε ο Ερντογάν να ανακόψει την ανοδική της πορεία.
Ο Ταγίπ, ήδη, προετοιμάζει το κόμμα του για εκλογές και ετοιμάζει τη… φαρέτρα με τα βέλη του. Στα μέσα Αυγούστου ζήτησε από τα παλαιότερα μέλη του ΑΚΡ, που έχουν κουραστεί να είναι στην ενεργό πολιτική, να παραιτηθούν ώστε η νέα γενιά του κόμματος να τους αντικαταστήσει. Παράλληλα, μετά τον νέο νόμο, ο οποίος θέτει τις μυστικές υπηρεσίες στην αρμοδιότητα του προέδρου, φαίνεται να ετοιμάζεται για πολυμέτωπο «πόλεμο».
● Ο ένας «στόχος» του είναι ο Κιλιτσντάρογλου, του οποίου η απήχηση στο ευρύτερο εκλογικό κοινό έχει αρχίσει σιγά – σιγά να αυξάνεται.
● Ο άλλος «στόχος» του είναι η… «Μητέρα των Τούρκων», την οποία, όσο κι αν προσπαθεί, δεν μπορεί να συνδέσει με το κίνημα Γκιουλέν.
Πρώτη φορά έπειτα από 16 χρόνια φαίνεται να υπάρχει ένα πολιτικό πρόσωπο που μπορεί να απειλεί στα ίσα τα εκλογικά ποσοστά του Ερντογάν. Δεδομένου του «Ναι» στην συνταγματική αναθεώρηση – ειδικά αν ο Ερντογάν δεν επανεκλεγεί στην προεδρία – δεν είναι καθόλου άτοπο να υποστηριχθεί πως ο ίδιος ο Τούρκος πρόεδρος… έσκαψε μόνος του τον λάκκο του με το δημοψήφισμα του Απριλίου.
Σίγουρα, μετά το συνέδριο του κόμματος της Ακσανέρ θα είναι πολύ πιο ξεκάθαρο το «μονοπάτι» πάνω στο οποίο καλείται να «βαδίσει» ο Τούρκος πρόεδρος, καθώς και πώς θα διαμορφωθεί η πολιτική σκηνή της Τουρκίας.
