Σε μια κοινωνία κατατονική, λιπόθυμη, ή απλώς ακόμα ζαλισμένη από τη ραστώνη του καλοκαιριού χωρίς πολλά-πολλά, άχρηστους διαλόγους ή σφυγμομέτρηση της γνώμης της ακαδημαϊκής κοινότητας, ο μειλίχιος κύριος Γαβρόγλου προχώρησε θριαμβευτικά και στη δική του εκπαιδευτική μεταρρύθμιση με την οποία –υποθέτει– θα ανατάξει μιαν εκπαίδευση άκρως ταξική, αυταρχική και αμέθοδη (εκτός κι αν θεωρείται μέθοδος η απομνημόνευση). Τουλάχιστον έτσι νομίζει.
Και ενώ συζητούσαμε ως τώρα για σημαίες, σημαιοφόρους, προσευχές, αλλά και τις ανεκτίμητες αρετές του Κόκκινου Στρατού, ο υπουργός Παιδείας κατήργησε τις τρέχουσες πανελλαδικές εξετάσεις, θεσπίζοντας άλλες πανελλαδικές εξετάσεις, ακόμα πιο ισοπεδωτικές – χαοτικές για τον μαθητή, προς άκραν ευφορία βεβαίως των φροντιστηρίων, των οποίων οι δουλειές τώρα θα πολλαπλασιαστούν με μαθηματική ακρίβεια.
Όπως επίσης και η ζήτηση των ιδιωτικών σχολείων αφού συνεχίζεται απρόσκοπτα η καταβύθιση των δημοσίων με άλυτα τα ζητήματα των αναπληρωτών, των κενών ωρών, των βιβλίων, του ελλιπούς ωραρίου, της συμπληρωματικής διδασκαλίας κ.λπ. Χωρίς να υπολογίσω την κρατικοδίαιτη, σχεδόν θεσμική συνδικαλιστίτιδα (ΟΛΜΕ, ολέ!), που λειτουργεί ισοπεδωτικά εξαφανίζοντας κάθε ατομικό ταλέντο ή φιλότιμη προσπάθεια, διδάσκοντος εμπρός στον ωκεανό της γραφειοκρατίας και της νομιμοποιημένης αργομισθίας.
Χωρίς όμως αξιολόγηση του έμψυχου δυναμικού και χωρίς ανατροπή κατεστημένων νοοτροπιών, χωρίς ξεκαθάρισμα στόχων και μέσων, καμία μεταρρύθμιση δεν μπορεί να προχωρήσει. Γι’ αυτό μίλησα για τρύπες και φαντασιακά. Ο κ. Γαβρόγλου, συναινετικός σαν διαζύγιο και ιησουίτης, αλλά με μουστάκι αλά Στάλιν, αναβαθμίζει, μαγικώ τω τρόπω, μερικά ΤΕΙ σε ΑΕΙ, βαφτίζει απλές σχολές σε πανεπιστήμια σαν μετά Χριστόν ή μετά Μαρξ προφήτης, αλλά δεν επιτρέπει στην ακαδημαϊκή κοινότητα να αυτοδιοικείται, αυξάνοντας τον ασφυκτικό έλεγχο του υπουργείου του σε αυτήν (παράλληλα με τη σκοτεινή επανάκαμψη των κομματικών -του-ινστρουκτόρων). Και βέβαια η υποκρισία και το ψεύδος καλά κρατούν. Ίδια κι απαράλλαχτα όπως πριν!
Παράδειγμα: Η υπόσχεση για δωρεάν παιδεία έχει φαλκιδευτεί, εκτός των άλλων, από τα υψηλά δίδακτρα που καταβάλλουν αγόγγυστα (!) οι μεταπτυχιακοί φοιτητές όλων των κρατικών ελληνικών πανεπιστημίων. Κι άλλο παράδειγμα: Ο υπουργός Παιδείας απαγόρευσε στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών να λειτουργήσει ξενόγλωσσο τμήμα αρχαιολογίας, βυζαντινολογίας, αρχαίου δράματος, ελληνικής γραμματείας κ.λπ. και να προσελκύσει έτσι πολύ εύκολα φοιτητές από την Ρωσία ως την Κίνα που επιθυμούν διακαώς να σπουδάσουν αρχαιογνωστικές επιστήμες στην κοιτίδα τους. Τόσο απλό, τόσο αυτονόητο, τόσο ανέφικτο!
Πρόβλημα για τον υπουργό τα δίδακτρα ύψους 8.000 ευρώ ετησίως επειδή έτσι θα εμπορευματοποιηθεί τάχα μου η παιδεία! Ενώ για τα μεταπτυχιακά των δημοσίων ΑΕΙ; Από την άλλη, χιλιάδες Έλληνες φοιτητές πληρώνουν πανάκριβα τις σπουδές τους από τη Σόφια ως το Εδιμβούργο, αντί να σπουδάζουν εδώ σε ιδιωτικά, υπό δημόσιο έλεγχο, πανεπιστήμια… Η Κύπρος τα έχει καταφέρει, εμείς γιατί όχι; Μα εμείς ακόμη πληρώνουμε φραστικούς μαξιμαλισμούς και ιδεοληψίες.
Κι έπειτα αυτό που προέχει, εκεί όπου πάσχει δραματικά το σύστημα, δεν είναι ο τρόπος εισαγωγής στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, αλλά το είδος των πτυχίων που παρέχουμε σ’ αυτή, και πόσο αυτά είναι εκσυγχρονισμένα, πόσο συμπορεύονται με την πρωτότυπη διεθνή έρευνα, τα παραγωγικά προγράμματα, την επαγγελματική ζήτηση, αλλά και τις ανάγκες της αγοράς. Αντίθετα, εμείς βγάζουμε εκατοντάδες αρχιτέκτονες με την οικοδομή σε χρόνια ύφεση, αλλά και καθηγητές πάσης φύσεως που όμως δεν θα διοριστούν ποτέ σύμφωνα με την ισχύουσα επετηρίδα! Ενώ δεν διαθέτουμε ανώτατη σχολή για τα τουριστικά ή τα ναυτιλιακά επαγγέλματα, τη «βαριά μας βιομηχανία» κατά τα άλλα.
Το επαναλαμβάνω: Τα πανεπιστήμια μας, συντηρητικά κατά κανόνα και ομφαλοσκοπικά, έχουν στηθεί έτσι ώστε να εξυπηρετούν πρωτίστως τις ανάγκες και τη σταδιοδρομία των διδασκόντων, όχι των διδασκομένων. Γι’ αυτό και η βολική εσωστρέφειά τους, μια εσωστρέφεια και ένας νεποτισμός που παραπέμπουν σε λογικές συντεχνίας. Οι εξαιρέσεις δεν διαφοροποιούν τον κανόνα. Δυστυχώς. Για αυτό και η πλειονότητα των συναδέλφων έχει αποσυρθεί στον μικρόκοσμό της, το κάστρο με τα βιβλία της, επιτρέποντας στους αδίστακτους να λυμαίνονται και τον ακαδημαϊκό και τον ευρύτερο, κοινωνικοπολιτικό χώρο.
Σε λίγες μέρες ανοίγουν τα πανεπιστήμια. Αισιόδοξα αμήχανοι θα είναι μόνον οι νεοεισελθόντες, τα πρωτάκια. Όλοι οι άλλοι έχουν πια αποδεχτεί τη μετριότητα, τη βρώμα του, αλλά και τα επαγγελματικά αδιέξοδα που ανακυκλώνει το ελληνικό πανεπιστήμιο περίπου σαν φυσικό γεγονός. Τι να τους διδάξω; Διερωτώμαι και μελαγχολώ. Την αλήθεια μου ή την politically correct εκδοχή της παραπαίουσας πολιτικής και της πνευματικής ηγεσίας μας;
Υ.Γ. Τουλάχιστον οι ικανότεροι-ες πτυχιούχοι μας, αλλά και οι πιο ευειδείς, εργάζονται ως σερβιτόροι ή μπαρ γούμεν στα πιο αριστοκρατικά, τα πιο ακριβά στέκια της ευρύτερης περιοχής του Κολωνακίου. Καταξίωση!
του Μάνου Στεφανίδη
