Στον «αέρα» η Ελλάδα: Απίθανη η έγκριση της δόσης από το Eurogroup

Μεγάλο κόστος για την Ελλάδα έχει η άνιση μάχη για το ελληνικό πρόβλημα μεταξύ ΔΝΤ και Ευρώπης αφού είναι προδιαγεγραμμένο ότι θα καταλήξει σε υποχώρηση των Ευρωπαίων δανειστών. Παρά τις δηλώσεις Ντάισελμπλουμ, παρά τις φωνές στήριξης από τα διεθνή μέσα και τους Ευρωπαίους που βλέπουν υπερβολικές και παράλογες τις απαιτήσεις του ΔΝΤ, το αποτέλεσμα δεν αλλάζει. Ρυθμιστής του παιχνιδιού είναι το ΔΝΤ και…. όσοι διαφωνούν μαζί του, είναι αποφασισμένοι να συμφωνήσουν.

Δεδομένης της αντίστασης της ΕΕ σε βαθιά αναδιάρθρωση του χρέους πριν από τις εκλογές σε χώρες-μέλη της ευρωζώνης, ο πιο πιθανός συμβιβασμός είναι σε 3.5% πλεόνασμα συνοδευόμενο από νέα σκληρά μέτρα λιτότητας. Επιβολή αυτών των μέτρων θα είναι πολύ δύσκολη πολιτικά και είναι απρόβλεπτο το πού τελικά θα οδηγήσει σε ρήξη, σε μεσοβέζικη λύση με αναβολή του προβλήματος ή σε πρόωρες εκλογές.

Το μόνο βέβαιο είναι ότι είναι πλέον απίθανο η Ευρωπαϊκή Ένωση να εγκρίνει στις 20 Φεβρουαρίου την επόμενη δόση για την Ελλάδα, ανοίγοντας τον δρόμο για την ένταξη των ελληνικών ομολόγων στο πρόγραμμα αγορών της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας.

Και μπορεί η ΕΕ να μη θέλει σε μια χρονιά εκλογών την αναζωπύρωση της ελληνικής κρίσης, όμως ταυτόχρονα δείχνει να προετοιμάζεται για μια Ευρώπη πολλών ταχυτήτων, με την Ελλάδα να μην ακολουθεί και να μην στηρίζεται πια για να ακολουθήσει.

Τι ζητάει ο Πολ Τόμσεν

Το μαχαίρι στο κόκκαλο βάζει το ΔΝΤ, που δεν δέχεται πια υποχωρήσεις και περιμένει το χρόνο που θα εξαναγκάσει την Ελλάδα να δεχτεί τους νέους όρους. Ο διευθυντής Ευρωπαϊκών Υποθέσεων του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου Πολ Τόμσεν, ζητά ανοιχτά από την Ελλάδα να προχωρήσει σε «επώδυνες πολιτικά και κοινωνικά μεταρρυθμίσεις» προκειμένου να κατορθώσει να επιστρέψει στο «δρόμο της διατηρήσιμης ανάπτυξης».

Παρουσιάζοντας την έκθεση του ΔΝΤ στη διάρκεια τηλεδιάσκεψης, ο κ. Τόμσεν υποστήριξε ότι η Ελλάδα θα πρέπει να μειώσει συντάξεις καθώς και το αφορολόγητο όριο σε μισθωτούς και συνταξιούχους προκειμένου να διαμορφωθεί ένα κλίμα φιλικό στην ανάπτυξη.

Παραδέχθηκε ότι υπήρξαν διαφωνίες μεταξύ των στελεχών του ΔΝΤ κατά τη συζήτηση της συγκεκριμένης έκθεσης στο Διοικητικό Συμβούλιο του Ταμείου και αναγνώρισε ότι έχει γίνει πρόοδος και σύγκλιση των Ευρωπαίων με τις θέσεις του Ταμείου σε ό,τι αφορά τις προϋποθέσεις βιωσιμότητας του χρέους, αναφέροντας χαρακτηριστικά ότι «έχει περιοριστεί το χάσμα» καθώς οι «Ευρωπαίοι δέχθηκαν να μειωθούν τα χρόνια που η Ελλάδα θα πρέπει να διατηρήσει υψηλά πρωτογενή πλεονάσματα στον προϋπολογισμό της».

Ωστόσο, υπογράμμισε ότι στο ζήτημα της βιωσιμότητας του χρέους παραμένουν διαφορές, καθώς το Ταμείο επιμένει ότι πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% δεν μπορεί να διατηρηθεί για πολλά χρόνια.

Ο κ. Τόμσεν επανέλαβε ότι η Ελλάδα δεν χρειάζεται να λάβει πρόσθετα μέτρα λιτότητας, ισχυρίστηκε όμως πως είναι αναγκαίο να προχωρήσει σε δύσκολες μεταρρυθμίσεις οι οποίες θα της επιτρέψουν να επιτύχει μία πιο δίκαιη κατανομή των κοινωνικών δαπανών, δημιουργώντας ένα πιο φιλικό πλαίσιο για την ανάπτυξη της οικονομίας.

Ωστόσο, ακόμη και με τις μεταρρυθμίσεις αυτές (συντάξεις, αφορολόγητο, άνοιγμα αγορών και ενίσχυση του ανταγωνισμού), όπως υποστήριξε, η Ελλάδα δεν θα καταφέρει να μπει σε αναπτυξιακή τροχιά αν δεν προχωρήσει μία γενναία ρύθμιση του χρέους, προκειμένου αυτό να καταστεί διαχειρίσιμο – βιώσιμο (sustainable).

Ακόμη μια πρόταση από την ελληνική πλευρά, στην εκπνοή του χρόνου

Ο υπουργός Οικονομικών Ευκλείδης Τσακαλώτος θα έχει τις επόμενες ημέρες νέες προπαρασκευαστικές συναντήσεις με ομολόγους του – μεταξύ των οποίων και με τον Β. Σόιμπλε – αλλά και με θεσμικούς εκπροσώπους των δανειστών, ενόψει του κρίσιμου Eurogroup της 20ης Φεβρουαρίου που θα «παιχτεί» η τελευταία πράξη για τεχνική συμφωνία.

Αμέσως μετά το EuroWorking Group (EWG) της Πέμπτης 9 Φεβρουαρίου ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών Γιώργος Χουλιαράκης θα παρουσιάσει στην Ομάδα Εργασίας των 19 την ελληνική πρόταση για τα μέτρα. Σε αυτήν η κυβέρνηση εμφανίζεται διατεθειμένη να αποδεχθεί την προκαταβολική ψήφιση ενός πακέτου μέτρων ύψους περί τα 2,5 δισ. ευρώ για την περίοδο μετά το 2018.

Όσον αφορά τα υπόλοιπα μέτρα των 2,5 δισ. ευρώ που απομένουν μέχρι τα 5 δισ. που ζητούν συνολικά οι δανειστές για την τριετία 2018 – 2020, πρόταση της Αθήνας είναι αυτά να προσδιοριστούν τώρα, χωρίς όμως να νομοθετηθούν.

Έναντι αυτών ζητάει να «σκιαγραφηθούν» τώρα τα μεσοπρόθεσμα μέτρα ελάφρυνσης του χρέους και όχι με την λήξη του τρίτου μνημονίου τον Αύγουστο του 2018, όπως λέει στην έκθεση του το ΔΝΤ, όπου η Ελλάδα θα δοκιμάσει την τύχη της στις διεθνείς αγορές και θα χρειαστεί υποστήριξη για αυτό.

Σημαντική θέση στην ελληνική πρόταση έχει και ο «αντίστροφος κόφτης» σύμφωνα με την οποία εάν υπερκαλυφθούν οι δημοσιονομικοί στόχοι, η κυβέρνηση να διαθέτει την υπεραπόδοση για μείωση φόρων (ιδίως φόρων επιχειρήσεων, ΦΠΑ, ΕΝΦΙΑ) και αύξηση κοινωνικών δαπανών.

Οσο όμως δεν δίνονται απαντήσεις στις νέες απαιτήσεις του ΔΝΤ κάθε τέτοια ελληνική προσπάθεια έχει περιορισμένες πιθανότητες επιτυχίας. Το αδιέξοδο είναι δεδομένο και θα ξεπεραστεί μόνο αν η Κομισιόν, αλλά και το Eurogroup αποφασίσουν εν εν μέρει κλείσιμο αξιολόγησης περιορίζοντας προς το παρόν το ρόλο του ΔΝΤ, με στόχο να συνεχιστούν οι διαπραγματεύσεις.