Μια τρυφερή ιστορία αγάπης απασχόλησε λίγες εβδομάδες πριν το Ειρηνοδικείο Μυτιλήνης, καθώς δυο πρόσφυγες, Σύριοι υπήκοοι που γνωρίστηκαν και αγαπήθηκαν στα hotspot της Λέσβου ζήτησαν την βοήθεια της Θέμιδος για να παντρευτούν.
Της Πωλίνας Βασιλοπούλου
Η ιστορία ξεκίνησε τον Δεκέμβριο του 2016, όταν η 20χρονη κοπέλα από Συρία ήρθε με βάρκα στην Ελλάδα μαζί με την οικογένεια της, καθώς αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τη χώρα τους, λόγω της πολυετούς εμφύλιας πολεμικής σύρραξης. Υπέβαλλε κανονικά το αίτημα της για χορήγηση ασύλου και από τότε διαμένει σε ISOBOX που τους παραχωρήθηκε στο Κέντρο Φιλοξενίας Καρά Τεπέ στην πόλη της Μυτιλήνης.
Εκεί γνωρίστηκε και συνδέθηκε συναισθηματικά με τον νεαρό συμπατριώτη της, ήδη αναγνωρισμένο πρόσφυγα, με τον οποίο παντρεύτηκαν σύμφωνα με τα έθιμα της χώρας τους και σύντομα περιμένουν και το πρώτο τους παιδί. Το ζευγάρι υπέβαλλε αίτηση στο αρμόδιο τμήμα Πολιτικών Γάμων του Δήμου Λέσβου προκειμένου να τους χορηγηθεί άδεια για την τέλεση πολιτικού γάμου, αλλά παρ’ ότι στον αρραβωνιαστικό της δόθηκε η απαιτούμενη άδεια γάμου η δική της αίτηση απορρίφθηκε για… τεχνικούς λόγους: Σύμφωνα με τον νόμο θα έπρεπε μεταξύ άλλων εγγράφων να προσκομίσει απόσπασμα ληξιαρχικής πράξης γεννήσεώς της και βεβαίωση από την οικεία προξενική αρχή ή άλλη αρμόδια Αρχή της χώρας καταγωγής της περί μη κωλύματος τέλεσης γάμου.
Ωστόσο, λόγω της εμπόλεμης κατάστασης που επικρατεί στη Συρία και της αναστολής λειτουργίας των Προξενικών Αρχών στην Ελλάδα, η κοπέλα δεν μπορούσε να προσκομίσει τα έγγραφα αυτά, ενώ (όπως στην συνέχεια αποφάσισε το Δικαστήριο που προσέφυγε) «με βάση τα διδάγματα της κοινής πείρας καθίσταται κατανοητό ότι ένα άτομο που εγκαταλείπει τη χώρα καταγωγής του λόγω εμπόλεμης κατάστασης είναι αδύνατο να φέρει μαζί του τέτοιου είδους έγγραφα».
Αντικειμενική αδυναμία…
Η πρόσφυγας στράφηκε στην ελληνική Δικαιοσύνη, ζητώντας να αναγνωριστεί η αντικειμενική αδυναμία της να προσκομίσει τα έγγραφα αυτά και να της χορηγηθεί από το Δικαστήριο άδεια για τη σύναψη πολιτικού γάμου, και η Ειρηνοδίκης Μυτιλήνης κ. Παναγιώτα Κρομμύδα, με την υπ’ αριθμ. 91/2017 εξαιρετικά εμπεριστατωμένη, προοδευτική και εμπνευσμένη από το Σύνταγμα και τον Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων του Ανθρώπου απόφασή της έδωσε την πολυπόθητη άδεια.
Στην απόφαση αυτή εξαίρεται το συνταγματικά κατοχυρωμένο δικαίωμα του ατόμου στο απαραβίαστο της ιδιωτικής και οικογενειακής του ζωής(άρθρο 9 παρ. 1 εδ. β του Συντάγματος), τονίζεται κατ’ άρθρο 21 παρ. 1 του Συντάγματος η οικογένεια ως θεμέλιο της συντήρησης και προαγωγής του Έθνους, καθώς και ο γάμος, η μητρότητα και η παιδική ηλικία τελούν υπό την προστασία του Κράτους καιπροτάσσονται σύμφωνα με το άρθρο 25 παρ. 1 και 2 του Συντάγματος, τα δικαιώματα του ανθρώπου ως ατόμου και ως μέλους του κοινωνικού συνόλου και η αρχή του κοινωνικού κράτους δικαίου, καθώς τελούν υπό την εγγύηση του Κράτους.
«Όλα τα κρατικά όργανα υποχρεούνται να διασφαλίζουν την ανεμπόδιστη και αποτελεσματική άσκηση τους, ενώ οι κάθε είδους περιορισμοί, που μπορούν κατά το Σύνταγμα να επιβληθούν στα δικαιώματα αυτά, πρέπει να προβλέπονται είτε απευθείας από το Σύνταγμα, είτε από το Νόμο, εφόσον υπάρχει επιφύλαξη υπέρ αυτού και να σέβονται την αρχή της αναλογικότητας. Η αναγνώριση δε και η προστασία των θεμελιωδών και απαράγραπτων δικαιωμάτων του ανθρώπου από την Πολιτεία αποβλέπει στην πραγμάτωση της κοινωνικής προσόδου μέσα σε ελευθερία και Δικαιοσύνη», τονίζεται στη δικαστική απόφαση.
«Να επιδείξουμε ανοχή, αλλά ιδίως ευρύτητα πνεύματος»
Το Δικαστήριο διαπίστωσε από τα προσκομιζόμενα έγγραφα ότι η νεαρή Σύρια συμπεριλαμβάνεται και ως προστατευόμενο μέλος στο βιβλιάριο υγείας του πατέρα της, από το οποίο αποδεικνύεται ότι δεν είχε παντρευτεί και συνέχισε: «Από τη στάθμιση ανάμεσα στην ασφάλεια του οικογενειακού δικαίου και των συνταγματικών προστατευομένων δικαιωμάτων της προσωπικότητας, του γάμου και της οικογένειας και των θεμελιωδών δικαιωμάτων των προσφύγων εκτιμάται ότι όλως εξαιρετικώς, στις περιπτώσεις των αναγνωρισμένων πολιτικών προσφύγων θα πρέπει να αρκεί η υποβολή υπεύθυνης δήλωσης περί ανυπαρξίας κωλυμάτων γάμου, όπως τούτο προβλέπεται κατά το Νόμο και για τους ημεδαπούς.
»Ως εκ τούτου, η απαίτηση εκ μέρους των διοικητικών αρχών της χώρας για την προσκόμιση πιστοποιητικού αγαμίας από την οικεία προξενική αρχή ή έτερη αρμόδια αρχή του κράτους της ιθαγένειας του αλλοδαπού περί ανυπαρξίας κωλύματος τέλεσης γάμου, αν και προβλέπεται από το νόμο, πρέπει ωστόσο να υποχωρεί σε κάθε περίπτωση που η προσκόμιση του οικείου πιστοποιητικού καθίσταται ανέφικτη, όπως στην περίπτωση των πολιτικών προσφύγων, των οποίων οι σχέσεις με το κράτος της ιθαγένειας τους έχουν κατά τεκμήριο διαρραγεί ανεπανόρθωτα».
Η δικαστής με την απόφασή της κάλεσε την ελληνική Πολιτεία μέσω των δημόσιων και διοικητικών αρχών και υπηρεσιών της, «να επιδείξει όχι απλώς ανοχή, αλλά ιδίως ευελιξία και ευρύτητα πνεύματος και επιλογών», καθώς «η εμμονή των αρχών του Ελληνικού Κράτους για προσκόμιση του πιστοποιητικού αυτού, αποτελεί παραβίαση των προστατευομένων δικαιωμάτων του γάμου και της οικογένειας, αφού η άρνηση αυτή παρακωλύει την τέλεση γάμου και δημιουργία οικογένειας, λαμβάνοντας υπόψη ότι η αιτούσα κυοφορεί το παιδί τους, το οποίο σε περίπτωση μη χορήγησης της απαιτούμενης άδειας, θα γεννηθεί ως τέκνο εκτός γάμου των γονέων του».
