.…. Πότε η Ελλάς παρεδόθη αμαχητί; Πότε ενικήθη πριν ποτίση το χώμα της με την τελευταίαν ρανίδα του αίματός της;
Εις ποίαν στιγμήν έκαμε λογαριασμούς των δυνάμεών της προς τας δυνάμεις του αντιπάλου της, διά να μάθη έπειτα αν έχη την δυνατότητα να υπερασπίση την τιμήν της;
Κράτος μικρόν με ιστορίαν μεγίστην, μήτηρ θηλάσασα την υφήλιον, φάρος λαμπροτάτου φωτός, η Ελλάς, καταυγάσασα τους αιώνας, έδωσεν εις όλην την ανθρωπότητα όχι μόνον την ζωήν, το φως, τον πολιτισμόν, τα γράμματα και τας τέχνας, αλλά και το παράδειγμα της αυτοθυσίας και του ηρωισμού, την Σαλαμίνα, τας Θερμοπύλας, το Ζάλογγον, το Σούλι, το Μεσολόγγι…
Κληρονόμοι πλούτου τόσον μεγάλου, βαρείς από τον φόρτον τόσων θρύλων και τόσων παραδόσεων, πώς μας εφαντάσθησαν τώρα κύπτοντας εμπρός εις τα κατάστιχα των πετρελαίων και της βενζίνης και των μηχανοκινήτων μονάδων και αποφασίζοντας να παραδώσωμεν την ιστορίαν μας εις τους αριθμούς και εις τα πετρέλαια την τιμήν μας;…..]
Από το άρθρο «Το Στιλέτον»του ιδρυτή της «Καθημερινής» Γεωργίου Βλάχου, που δημοσιεύθηκε στην “Καθημερινή”, στις 29 Οκτωβρίου 1940, μία ημέρα μετά το «ΟΧΙ».
Παρακάτω από το άρθρο του «ΟΛΟΙ ΜΑΖΙ!» στην “Καθημερινή”, στις 4 Νοεμβρίου 1940.
[…] Λοιπόν;…
Θα συνεχίσωμεν την συζήτησιν; Θα βάλωμεν κάτω έναν καφέν και θα σταθώμεν γύρω από το φλιτζάνι του οι απόλεμοι, οι άχρηστοι, οι καφενόβιοι, διά να πούμε, περί του ποιος θα νικήση και ποιος θα επικρατήσει;…
Προς Θεού! θα νικήση η Ελλάς! Όλους; ΟΛΟΥΣ! ΟΛΟΝ ΤΟΝ ΚΟΣΜΟΝ! Χωρίς συλλογισμούς, χωρίς συζητήσεις, χωρίς κεφάλια τα οποία αργοκινούνται και αμφιβάλλουν, χωρίς μυαλό. Μυαλό δεν χρειάζεται. Χρειάζεται ενθουσιασμός και παραφροσύνη. Χρειάζεται θάρρος αλόγιστον και καρδιά. Με αυτό το υλικόν έγινεν ο Αγών του Εικοσιένα. Με αυτά τα όπλα νικούν οι λαοί.
Ήρθατε να πάρετε την Ήπειρον;… ΔΕΝ ΣΑΣ ΤΗΝ ΔΙΝΟΜΕ. Έχετε Στρατούς, έχετε Στόλους, έχετε αεροπλάνα, είσθε σαράντα πέντε εκατομμύρια και είμαστε πέντε. ΔΕΝ ΣΑΣ ΤΗΝ ΔΙΝΟΜΕ. Θα μας κάψετε. ΔΕΝ ΣΑΣ ΤΗΝ ΔΙΝΟΜΕ. Και θα προχωρήσωμεν και θα νικήσωμεν και θα σας πετάξωμεν εις την θάλασσαν. Γίνεται;… Γίνεται, δεν γίνεται,αυτό πρέπει να αισθάνεται και να βροντοφωνή η καρδιά. ΚΑΙ ΤΟΤΕ ΘΑ ΓΙΝΗ. […] Θάρρος λοιπόν! Ό,τι θέλομεν αληθινά, με όλην μας την δύναμιν, γίνεται. Ό,τι αποφασίσωμεν με την ψυχήν μας γίνεται. ΚΑΙ ΘΑ ΓΙΝΗ. […] Όλοι μαζί! Θα αγωνισθώμεν τώρα όλοι μαζί, θα ανθέξωμεν όλοι μαζί, θα προελάσωμεν όλοι μαζί, και μίαν ευλογημένην ημέραν, όταν θα διαλαλούν την ευτυχίαν μας οι κώδωνες των σημαιοστολίστων εκκλησιών μας, θα ψάλλωμεν όλοι μαζί ΤΗ ΥΠΕΡΜΑΧΩ ΣΤΡΑΤΗΓΩ ΤΑ ΝΙΚΗΤΗΡΙΑ… […]
——————————————————————————-
Γυναίκες που κουβαλούσαν πυρομαχικά.
7 Νοεμβρίου 1940. Σήμερα σκοτώθηκαν δύο παιδιά του 33ου Συντάγματος και αυτό μάνιασε περισσότερο τους στρατιώτες. Φωνάζαν εμπρός για τη Ρώμη. Ο θάνατος αυτός αντί να μας δειλιάσει μας έδωσε περισσότερα φτερά για να κυνηγήσουμε τους Ιταλούς. Συνάντησα γυναίκες που κουβαλούσαν πυρομαχικά. Μία ήτο 88 ετών. Μία μου είπε κλείδωσε το μικρό σε μια καλύβα για να βοηθήσει τον στρατό. Το βράδυ είδα μια γριούλα να κρατά δυο μικρά και η μητέρα τους ζύμωνε ψωμί για τον στρατό με το φως δυο κεριών που είχε μέσα σ’ ένα ποτήρι. Τα χιόνια, ο πάγος, το τρομερό κρύο, δεν φαίνονταν να τις τρόμαζε. Όλες γεμάτες χαρά ήθελαν να προσφέρουν στο στρατό ό,τι δεν μπορούσαν τα μεταγωγικά. Αλήθεια γυναίκες θαύμα. Τι διαφορά με τις πόλεις!
Ζωντανό τείχος.
Οι νικηταί της Πίνδου προχωρούσαν. Καθώς έφτασαν στον ποταμό Βογιούσα κι είδαν οι ατρόμητες γυναίκες της Πίνδου πως το απότομο ρέμα εμπόδιζε τους σκαπανείς στη δουλειά τους, έκαναν αυθόρμητα κάτι, που ξανάγινε ύστερα στον Καλαμά και στο Δρίνο: μπήκαν οι ίδιες μέσα στα νερά και, πιασμένες σφικτά από τους ώμους, σχημάτισαν πρόσχωμα, που ανάκοβε την ορμή του ποταμού και ευκόλυνε τους γεφυροποιούς!
(Τάκης Ε. Παπαγιαννόπουλος, στο: Χατζηπατέρα-Φαφαλιού, Μαρτυρίες 1940-1941)
Μία απάντηση στο γιατί της ιταλικής ήττας είναι η παρακάτω αναφορά της 14.3.1941, του διοικητής του τετάρτου σώματος στρατού στρατηγού Καμίλο Μερκάλι (Camillo Mercalli), όπου λέει τα εξής:
«Στις 9 και 10 του μηνός (Μαρτίου) είδα μονάδες — ακόμη και ολόκληρα τάγματα — επί ώρες και ώρες, ακόμη και επί ημέρες, παρά τις βιαιότατες και πυκνές, συνεχείς βολές του δικού μας πυροβολικού και πεζικού, να μην προχωρούν παρά λίγα μέτρα μπροστά και έπειτα να καρφώνονται στο χώμα. Ένα τάγμα πεζικού προτίμησε να μείνει όλη την ημέρα κάτω από το φονικό πυρ των εχθρικών όλμων και να υποστεί βαρύτατες απώλειες, παρά να κάμει το βήμα εκείνο προς τα εμπρός που όχι μόνο θα του εξασφάλιζε την κατάληψη του αντικειμενικού στόχου, μα και θα το απάλλασσε από τόσο οδυνηρές και άχρηστες θυσίες. Καταλήγει κανείς στη σκέψη ότι λείπει η θέληση ή χειρότερα, λείπει η καρδιά Δεν μπορώ να το πιστέψω! Δεν Θέλω να το πιστέψω!…».
Περάσαν 68 χρόνια…..
«Κύριε, αυτό είναι πόλεμος». Μ’ αυτά τα λόγια ο Ιωάννης Μεταξάς απορρίπτει το τελεσίγραφο του Ιταλού πρεσβευτή Εμανουέλο Γκράτσι που ζητούσε παραχώρηση ελληνικών εδαφών για στρατιωτική χρήση από τις δυνάμεις του Άξονα. Τα ξημερώματα 28ης Οκτωβρίου του 1940 η Ελλάδα βγαίνει από την ουδετερότητα και συντάσσεται με τους Συμμάχους
Είναι γνωστό το “Μέχρι τώρα λέγαμε πως οι Έλληνες πολεμούν σαν ήρωες. Από ‘δω και στο εξής θα λέμε πως οι ήρωες πολεμούν σαν Έλληνες” που είπε ο Τσώρτσιλ.
Ήταν αλήθεια τόσο ήρωες οι Έλληνες;
(Στην φωτογραφία το εξώφυλλο του γνωστού αμερικάνικου περιοδικού “LIFE”, της 16 Δεκεμβρίου 1940, με τον τσολιά. Ο Τίτλος είναι ο “Έλληνας Στρατιώτης”. Είναι εμφανές ότι είχε καταπλήξει την υφήλιο ο ηρωισμός του Έλληνα στρατιώτη…)
Αρκεί μόνον κάποιος να υπενθυμίσει ότι το φθινόπωρο του ‘40 μόνο δύο χώρες βρίσκονταν σε αναμέτρηση με τις δυνάμεις του Άξονα. Η Μεγάλη Βρετανία και η Ελλάδα. Η Κεντρική Ευρώπη είχε υποκύψει, Γαλλία και Ολλανδία είχαν συνθηκολογήσει. Η Σοβιετική Ένωση προετοιμαζόταν για τη ναζιστική επίθεση, παρά το σύμφωνο Μολότοφ-Ρίμπεντροπ, και οι Ηνωμένες Πολιτείες κοίταζαν από μακριά.
Κάποιες στιγμές αναρωτιόμαστε μήπως στην υψηλή αποτίμηση του γεγονότος μας επηρεάζει κάποιος «εθνικός μας ναρκισσισμός» ή κάποια επαρχιώτικη-βαλκανική αμβλυωπία. Ασφαλέστερη η Προσφυγή στη διεθνή ιστοριογραφία. Τα στοιχεία που μας έρχονται από έξω σαν «αντιδάνεια» αποκαθιστούν την «28η Οκτωβρίου» σε ισοϋψές βάθρο.
(Από το συλλογικό έργο του «Ε Ιστορικά» της «Ελευθεροτυπίας» «ΟΧΙ – Η Ελλάδα στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο – Διπλωματία, Προπαγάνδα, Πόλεμος)
– Που πήγαν λοιπόν όλοι αυτοί οι Έλληνες;
– Πως μεταλλάχθηκε έτσι η ελληνική κοινωνία;
– Πως να μην μελαγχολήσει κανείς με το σημερινό κατάντημα;