Η λίμνη Πλαστήρα – Οι (υδρο)σίφωνες – Το τραγικό και άγνωστο ναυάγιο
Με ένα πολύνεκρο ναυάγιο, μάλλον άγνωστο στο πανελλήνιο στην (τεχνητή) λίμνη Πλαστήρα πριν από 58 χρόνια, θα ασχοληθούμε στο σημερινό μας άρθρο.
Στο ναυάγιο αυτό έχασαν την ζωή τους 20 άνθρωποι.
Μαζί με το ναυάγιο της λίμνης Πλαστήρα στο οποίο θα αναφερθούμε σήμερα , είναι σίγουρα τα πιο πολύνεκρα ναυάγια σε ελληνικές λίμνες τα τελευταία 60 και πλέον χρόνια.
Η λίμνη Πλαστήρα (ή Ταυρωπού ή Μέγδοβα)
Η πανέμορφη λίμνη Ταυρωπού (επίσημο όνομα) ή Μέγδοβα ή Νικολάου Πλαστήρα, βρίσκεται στο οροπέδιο της Νεβρόπολης στο νομό Καρδίτσας. Σχηματίστηκε το 1959, με την ολοκλήρωση του φράγματος στον ποταμό Ταυρωπό ή Μέγδοβα, παραπόταμο του Αχελώου.
Η κατασκευή της χρηματοδοτήθηκε από πολεμικές αποζημιώσεις της Ιταλίας και έγινε από γαλλική εταιρεία. Πριν την κατασκευή της λίμνης, στην περιοχή υπήρχε το αεροδρόμιο της Νεράιδας , που χρησιμοποιήθηκε για την προσγείωση συμμαχικών αεροπλάνων στην κατεχόμενη Ελλάδα.
Σκοπός της δημιουργίας της λίμνης, ήταν η παραγωγή ενέργειας, η ύδρευση και η άρδευση.
Η έκταση της λίμνης είναι 23,8 τ.χλμ, η ανώτατη στάθμη νερού 732μ. , το μέγιστο βάθος της 60μ. περίπου και ο όγκος των υδάτων της φτάνει τα 400εκ. κυβικά μέτρα. Συνολικά, αρδεύονται περισσότερα από 280.000 στρέμματα στους νομούς Καρδίτσας, Λαρίσης και Τρικάλων. Βρίσκεται 20χλμ νοτιοδυτικά της Καρδίτσας και, αν και επίσημα ονομάζεται “Λίμνη Τουρωπού”, είναι περισσότερο γνωστή ως Λίμνη (Νικολάου) Πλαστήρα, ο οποίος λέγεται ότι ήταν ο πρώτος που συνέλαβε την ιδέα της κατασκευής της(ΓΙΩΡΓΟΣ ΦΑΤΟΥΡΟΣ «ΛΙΜΝΩΝ ΠΕΡΙΗΓΗΣΗ», εκδόσεις ΠΑΤΑΚΗ, 2005 και ΒΙΚΙΠΑΙΔΕΙΑ).
Το τραγικό ναυάγιο της 5ης Δεκεμβρίου 1959
Ήταν 5 Δεκεμβρίου 1959, παραμονή του Αγίου Νικολάου. Ούτε δύο μήνες δεν είχαν περάσει από την ολοκλήρωση των έργων στη λίμνη Ταυρωπού.
Εκείνο το βράδυ, 20 άνθρωποι, που είχαν όλοι εργαστεί για την κατασκευή της λίμνης, αποφάσισαν να ξεκινήσουν, γεμάτοι πράγματα για τις οικογένειές τους, από την περιοχή “Τσαρδάκι” για να φτάσουν απέναντι, στο Νεοχώρι. Μοναδικός τρόπος για να πραγματοποιήσουν το, σύντομο αυτό, ταξίδι, ήταν με βάρκα, καθώς οι παλιοί δρόμοι είχαν κατακλυστεί από τα νερά της λίμνης και δεν είχε κατασκευαστεί νέο οδικό δίκτυο. Στην περιοχή, επικρατούσε εκείνο το βράδυ σφοδρή κακοκαιρία. Παρά τις προτροπές να μην επιχειρήσουν να περάσουν τη λίμνη και να διανυκτερεύσουν στο Τσαρδάκι, όπου υπήρχε καφενείο – παντοπωλείο, δεν άκουσαν καθώς ήθελαν να περάσουν τη γιορτή του Άγιου Νικολάου στα σπίτια τους. Έτσι επιβιβάστηκαν στη βάρκα του Ηρακλή Μητσογιάννη.
Λίγο πριν φτάσουν στα μισά της διαδρομής, η βάρκα δεν άντεξε στον δυνατό αέρα και τις άσχημες καιρικές συνθήκες και αναποδογύρισε. Και οι 20 επιβαίνοντες, όλοι άντρες, βρέθηκαν στα παγωμένα νερά της λίμνης. Σωσίβια ή άλλα σωστικά μέσα δεν υπήρχαν.
Κανείς τους δεν ήξερε κολύμπι. Μόνο ένας φαίνεται ότι προσπάθησε να σωθεί, αλλά δεν τα κατάφερε.
Η λίμνη, έγινε ο υγρός τάφος όλων… Ανασύρθηκαν από τον βυθό της, μετά από καιρό, από ομάδες δυτών.
Άφησαν πίσω τους οικογένειες, γυναίκες, παιδιά…
Όλη η γύρω περιοχή βυθίστηκε στο πένθος, αλλά κι ολόκληρη η Ελλάδα συγκλονίστηκε.
17 θύματα κατάγονταν από το Νεοχώρι, 2 από την Καρίτσα και 1 από το Μορφοβούνι (τη γενέτειρα του Ν. Πλαστήρα).
Ο Βασίλης Γακιόπουλος, έγραψε κι ερμήνευσε ένα μοιρολόι για το τραγικό αυτό ναυάγιο, με τίτλο “Μέγδοβας”. Τη δεκαετία του 1980, στήθηκε μνημείο με τα ονόματα των αδικοχαμένων στο ναυάγιο.
Υδροσίφωνας προκάλεσε το ναυάγιο;
Στα blog απ’ όπου αντλήσαμε στοιχεία www. karditsanews. gr, giodom Karadom. wordpress, thessalianews.gr κ.ά., αναφέρεται ως αιτία του ναυαγίου, η κακοκαιρία που έπληττε την περιοχή της λίμνης στις 5/12/1959
Σε άρθρο στα “ΝΕΑ” (6/11/2017), το ναυάγιο αποδίδεται σε υδροσίφωνα. Βέβαια, υπάρχουν 2 λάθη στο συγκεκριμένο άρθρο. Το ναυάγιο έγινε στις 5/12/1959 και όχι στις 17/12/1959 και οι νεκροί ήταν 20 όχι 21.
Όπως διαβάζουμε στο βιβλίο του κορυφαίου μετεωρολόγου Δ. Ζιακόπουλου “ΚΑΙΡΟΣ: Ο ΓΙΟΣ ΤΗΣ ΓΗΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΗΛΙΟΥ”, τόμος 1, στις 10 Οκτωβρίου 1934, ένας άλλος φονικός σίφωνας “χτύπησε” τον Αστακό της Αιτωλοακαρνανίας, προκαλώντας τον θάνατο 3 ανθρώπων, τον βαρύ τραυματισμό 4 και τον ελαφρύτερο τραυματισμό άλλων 35. Εκτός από τους σίφωνες θαλάσσης (υδροσίφωνες), υπάρχουν και οι σίφωνες ξηράς (ανεμοστρόβιλοι). Πάλι στο βιβλίο του Δ. Ζιακόπουλου, διαβάζουμε ότι ένας τέτοιος σίφωνας ξηράς, στις 6 Νοεμβρίου 1956, ήταν η αιτία να γκρεμιστούν σπίτια (!) στη Δροσιά της Αττικής ενώ στην Εκάλη ξεριζώθηκαν πολλά δέντρα…
Δυστυχώς, όποια κι αν ήταν η αιτία του ναυαγίου, 20 άνθρωποι χάθηκαν άδικα στη λίμνη Πλαστήρα το 1959. Σαν να έπρεπε κάποιοι να θυσιαστούν για να “στεριώσει” το φράγμα, δυο μήνες μετά την κατασκευή του…
