Ο «Σαλός Θεού – Ο Μυστικός Μίκης» είναι ένα βιβλίο-ποταµός. Σαν τον Θεοδωράκη, στην πολυδιάστατη προσωπικότητα του οποίου µας µυ- εί, έχοντας µοιραστεί µαζί του χρόνια φιλίας, «ένας ταπεινός Πυλάδης δίπλα στον Ορέστη», όπως αυτοπροσδιορίζεται: Ο χειµαρρώδης Μίµης Ανδρουλάκης, ο οποίος µιλάει στην «ΠτΚ», έχοντας ξεκαθαρίσει ευθύς εξαρχής, ότι το θέµα µας θα είναι το βιβλίο κι όχι η πολιτική. Στις 527 σελίδες του βιβλίου σας φωτίζετε πάµπολλες πτυχές της πολυδιάστατης προσωπικότητας του Μίκη Θεοδωράκη -άθλος πραγµατικός. Ας ξεκινήσουµε, λοιπόν, από τον ερωτικό Μίκη. Στα ερωτικά του Μίκη δεν υπάρχει ούτε µισή λέξη φαντασίας. Ανασύρω µε τη δική του συναίνεση το πέπλο της Ισιδος από τα πρόσωπα των γυναικών που σηµάδ ψαν τη ζωή του. Είτε παγκόσµια γνωστές είτε άσηµες. Ο Μίκης, όµως, δεν είναι ∆ον Ζουάν. Μέσα του συγκρούονται δύο τάσεις. Ένα ασκητικό ιδεώδες µιας µακρόχρονης παρθενίας και ταυτόχρονα ένας διονυσιακός παροξυσµός. Στον Μίκη διαρκώς διασταυρώνονται ο έρως, η µουσική και η επανάσταση σε όλες τις παραλλαγές τους. Πραγµατικότητα και φαντασία µπλέκονται η µια µέσα την άλλη. Παράδειγµα, η συνοµιλία Μίκη-Μπετόβεν. Σαφώς η συνάντηση Μίκη- Μπετόβεν είναι φανταστική, όµως, όλη η ζωή του Μίκη εί- ναι µία διαρκής συνοµιλία µε τον Μπετόβεν. Όπως και µε τον Σοστακόβιτς, που του είχε απονείµει το Χρυσό Βραβείο τον Αύγουστο του ’57. Η ζωή του Μίκη ήταν ένας διαρ- κής ανταγωνισµός µε τον Σοστακόβιτς. Ο Μίκης δεν περί- µενε, βέβαια, ότι θα γνώριζε µέσω εµού τον Βάγκνερ, αλλά ο Βάγκνερ µάς οδηγεί στη βαθιά Ελλάδα, ενώ έρχονται για πρώτη φορά στο φως άγνωστες πλευρές του µεγάλου µου- σουργού. ∆εν θα έγραφα το βιβλίο αν δεν είχα να πω κάτι καινούργιο για τον Μπετόβεν ή τον Σοστακόβιτς ή τον Ανδρέα Παπανδρέου. Παπανδρέου, λοιπόν. Μία εκ των «συµπληγάδων». Η άλλη ήταν ο Μητσοτάκης. Να µείνουµε σ’ αυτές τις δύο σχέσεις; Με τον Παπανδρέου ήταν η πιο συγκλονιστική σχέση. Πρώτη φορά ο αναγνώστης θα δει τα κρυφά ραντεβού του Μί- κη µε τον Ανδρέα, µε οικοδέσποινα, πάντα, τη Σύλβα Ακρίτα. Γιατί, και οι δυο ανταγωνίζονταν για το µυαλό και την καρδιά της Σύλβας, στο βάθος. Σ’ αυτά, λοιπόν, τα κρυφά ραντεβού, η οποιαδήποτε ενδεχόµενη συνεργασία τους πάντα χαλούσε την τελευταία στιγµή. Κανείς δεν διανοείται ότι προ του ’89, ο Μίκης έφαγε µε τον Ανδρέα στο Καστρί. Μια συγκλονιστική συνάντηση που δεν προχώρησε. Σαν να υπήρχε µια κατάρα να µη συναντηθεί οριστικά η Κρήτη µε την Αχαΐα. Και µε τον Μητσοτάκη; Ο Μίκης από το ’47 µέχρι το ’70 είναι ο µεγάλος αντίπαλος του Μητσοτάκη. ∆εν τον αφήνει σε χλωρό κλαρί, ιδιαίτερα µε τα Ιουλιανά. Ο Μητσοτάκης δεν πήγε ποτέ σε συναυλία του Μίκη. Ο Μίκης, αργότερα στο Παρίσι, συναντιέται µε τον Μητσοτάκη, τον λυπάται που τον αντιµετωπίζουν όλοι σαν λεπρό, και αρχίζει µια κάποια σχέση. Στο βιβλίο, θα δείτε πολύ αποκαλυπτικά ραντεβού των δυο τους. Κι όταν, σε µια στιγµή απελπισίας, το ’89, ο Μίκης συµµετείχε στην κυβέρνηση Μητσοτάκη και έγινε βουλευτής -θα δείτε τους λόγους στο βιβλίο- το θεώρησε «πικρό ποτήρι». «Σε κάθε εφήµερη σύγκρουση ενυπάρχει το σπέρµα µιας µελλοντικής συµφιλίωσης, καµιά φορά εκτός ορίων» διαβάζουµε. Είναι ένα φαουστικό παιχνίδι µε τον διάβολο, που του αρέσει του Θεοδωράκη. Ποτέ δεν πήρα τοις µετρητοίς αυτά που λέει ο Μίκης. Λέω, και του αρέσει: «Μη δίνετε σηµασία στο τι λέει. Προσέξτε καλά τι εννοεί. Λέει ό,τι δεν λέει και δεν λέει ό,τι λέει». Γίνεται εναλλάξ θέση αντίθεση ο Μίκης. Τη σύνθεση την αφήνει σ’ εµάς. Μπορεί να γίνει εναλλάξ αθώο παιδί ή δαίµων. Συντηρητικός ή προοδευτικός. Αντιεξουσια- στής ή εξουσιαστής. Λαϊκός ή συµφωνικός. Αδιάλλακτος συµφιλιωτικός. Αυτός είναι ο Μίκης. Το µάξιµουµ και το µί- νιµουµ. Το όπτιµουµ το αφήνει σ’ εµάς να το βρούµε. ∆εν υπάρχει το µέτρο στον Μίκη. Τα πάντα είναι στον υπερθετικό βαθµό. Όταν αποµακρυνθούµε λίγο από τον Μίκη, τότε θα καταλάβουµε τον πραγµατικό Θεοδωράκη. Είναι η πιο πολυδιάστατη προσωπικότητα, όχι της Ελλάδας, αλλά της Ευρώπης, εν ζωή. Ένα πολυδιάστα- το «τέρας». Κοιτάξτε τώρα την αντίφαση. Γιατί είναι ο Μίκης στενοχωρηµένος και τον βλέπετε να αντιδρά έτσι; Νιώθει σαν κακή µητριά την Ελλάδα. Το παρά- πονό του είναι ότι δεν ακούγεται, εδώ και 20 χρόνια, συµφωνικό του έργο στη χώρα, ενώ την ίδια στιγµή, τον καλούν µεγάλες όπερες στη Γερµανία. Αυτή είναι η µεγάλη του πίκρα και από τη σηµερινή κυβέρνηση. Όλοι οι κρατικοδίαιτοι πολιτιστικοί θεσµοί είναι ερµητικά κλειστοί απέναντι στον Μίκη. Αυτό του προ- καλεί µια βαθιά απογοήτευση και αγανάκτηση. Αισθάνεται ότι θεωρούν ότι δεν υπάρχει. Ο Μίκης δεν είναι µόνο ο «Ζορµπάς» και τα λαϊκά τραγούδια. Πρέπει να πεθάνει για να ανεβάσουν στη Λυρική τη «Μήδειά» του…
