Οδηγός επιβίωσης για … ανασφαλείς ιδιοκτήτες – Στους πολίτες το «μπαλάκι» για τα λάθος πρόστιμα στις διασταυρώσεις
Ένα μήνα διορία για να προλάβουν είτε να ασφαλίσουν τα οχήματά τους, ή και για να διαπιστώσουν και να διορθώσουν λάθη που θα τους κοστίσουν πρόστιμα 100-250 ευρώ, έχουν πλέον οι ιδιοκτήτες 6,5 εκατομμυρίων αυτοκινήτων και μοτοσυκλετών.
Από τα τέλη Μαρτίου «η εφορία ξανακτυπά» με διασταυρώσεις για να εντοπίσει ανασφάλιστα οχήματα. Η εμπειρία από την προηγούμενη διασταύρωση, που «έτρεξε» στις 6 Ιουνίου του 2017 αλλά τελικώς ακυρώθηκε, έχει αφήσει μεν τραυματικές εντυπώσεις στις μνήμες πολλών, αλλά και οφέλη όπως ότι τον μήνα εκείνον ασφαλίστηκαν ξαφνικά 510.000 περισσότερα οχήματα, που κυκλοφορούσαν ως τότε χωρίς ασφάλεια, σαν «κινητές βόμβες» της ασφάλτου.
Εκτός όμως από τους «από άποψη» ανασφάλιστους, λόγους να ανησυχούν για πρόστιμα έχουν και χιλιάδες άλλες ιδιοκτήτες που εν αγνοία τους, ή και χωρίς να φταίνε οι ίδιοι σε πολλές περιπτώσεις, κινδυνεύουν να θεωρηθούν παραβάτες. Κληρονόμοι, κάτοικοι εξωτερικού, αλλά και όσοι έχουν ακινητοποιήσει το όχημά τους χωρίς να το δηλώσουν στην ΔΟΥ, είναι τα πρώτα υποψήφια «θύματα» των διασταυρώσεων.
Άγνοια βασικών κανόνων (όπως πχ ότι η «ακινησία» του οχήματος πρέπει να δηλώνεται από τον ιδιοκτήτη υποχρεωτικά στην ΔΟΥ, αλλιώς δεν ισχύει) τιμωρείται, ασχέτως ποια είναι τα πραγματικά περιστατικά. Ο πολίτης όμως μπορεί να πληρώσει και λάθη του κράτους, αν δεν σπεύσει έγκαιρα να αποδείξει το δίκιο του.
Από τις οδηγίες που δίνουν η ΑΑΔΕ και το υπουργείο Μεταφορών, προκύπτουν πολλές απαντήσεις για το τι, πού και πότε πρέπει να κάνει κάποιος για να γλιτώσει τα πρόστιμα. Σε πολλές περιπτώσεις όμως, είναι σίγουρο ότι ο πολίτης θα δυσκολευτεί πολύ για να τα καταφέρει.
Βασικοί κανόνες
Η ακριβής ημερομηνία που θα «τρέξει» η διασταύρωση τηρείται μυστική. Από την χθεσινή ανακοίνωση της ΑΑΔΕ προκύπτει πως έχουν ένα μήνα περιθώριο για ενέργειες. Άρα η διασταύρωση δεν θα γίνει πριν τις 22 Μαρτίου, αλλά κάπου κοντά στα τέλη του μηνός ή αρχές Απριλίου.
Μετά την «ημέρα Χ» που θα γίνει διασταύρωση, θα εκδοθούν email και ειδοποιήσεις στο Taxisnet που θα ενημερώνουν ότι χρωστούν να πληρώσουν παράβολο 100-150 ευρώ (για μοτοσυκλέτες) ή 200-250 ευρώ (για αυτοκίνητα) οι ιδιοκτήτες των οχημάτων που θα θεωρηθούν «ανασφάλιστα».
Με βάση την προαναγγελία αυτή, τα εργαλεία επιβίωσης που έχουν στην διάθεσή τους οι ιδιοκτήτες είναι ουσιαστικά τέσσερα:
1.Αν είναι κανονικά ασφαλισμένοι: είναι κρίσιμο να έχουν ασφάλεια σε ισχύ κατά την ημερομηνία που θα γίνει η διασταύρωση. Με μια επίσκεψη στην ιστοσελίδα www. hic.gr μπορούν να διαπιστώσουν αν το ηλεκτρονικό σύστημα που θα χρησιμοποιηθεί δείχνει πως το όχημά τους είναι κανονικά ασφαλισμένο, σε ποια εταιρία και μέχρι πότε. Αν δεν φαίνεται ασφαλισμένο, πρέπει να απευθυνθούν στην ασφαλιστική εταιρεία με την οποία συνεργάζονται.
2.Αν δεν έχουν ασφαλιστεί: πρέπει να προλάβουν να ασφαλιστούν ή να θέσουν σε ακινησία το όχημά τους πριν ξεκινήσει η διασταύρωση στα τέλη Μαρτίου. Δεν αρκούν δικαιολογίες του τύπου: «μα είναι παρκαρισμένο – ακινητοποιημένο, λείπω στο εξωτερικό, μου αφαίρεσαν τις πινακίδες, πέθανε ο ιδιοκτήτης» κλπ.
3.Αν δεν έχουν πια στην ιδιοκτησία τους κάποιο όχημα (το πούλησαν, καταστράφηκε, το απέσυραν ή τους το έκλεψαν κλπ) αλλά παρέλειψαν να το δηλώσουν όπως έπρεπε: πρέπει να προλάβουν να το κάνουν πριν ξεκινήσει η διασταύρωση, στο υπουργείο Μεταφορών ή και στην ΔΟΥ.
4.Αν χρεωθούν κατά λάθος με πρόστιμα για οχήματα που δεν έχουν: υπάρχει περιθώριο δύο μηνών για να τρέξουν να βρουν το δίκιο τους. Αν τα καταφέρουν…
Σε κάθε περίπτωση, άπαξ και το όχημα έχει ελληνικές πινακίδες και δεν έχουν κατατεθεί (πλην κλοπής) πρέπει το όχημα να ασφαλίζεται σε ελληνική ασφαλιστική εταιρία με έδρα την Ελλάδα (ακόμα και αν ασφαλίστηκε και σε άλλη ευρωπαϊκή).
Πού θα πάνε
Εκτός από το να βρουν ασφαλιστική όσοι πρέπει να ασφαλιστούν, οι δημόσιες υπηρεσίες που θα χρειαστεί να επισκεφθούν οι πολίτες είναι: Αστυνομία, Υπουργείο Μεταφορών, αρμόδια ΔΟΥ για τον φόρο εισοδήματος, ή ενδεχομένως και οι δήμοι, ο ΟΔΔΥ και η ΕΔΟΕ (αν το όχημα αποσύρθηκε, ανακυκλώθηκε ή περισυνελέγη από το δρόμο).
Και κάπου εδώ ξεκινά το μπλέξιμο:
1.Αν το όχημα έχει κλαπεί:
Πολύς κόσμος μπορεί να έχει δηλώσει ολική κλοπή αυτοκινήτου ή μοτοσυκλέτας στην Αστυνομία, αλλά αυτό δεν αρκεί για να απαλλαγούν αυτομάτως όλοι και από τα πρόστιμα για ανασφάλιστο όχημα που δεν έχουν!
Σε περίπτωση κλοπής επιβατηγού ΙΧ, ο ιδιοκτήτης θα πρέπει:
α) να το δηλώσει άμεσα στην Αστυνομία και να κάνει αίτηση για να πάρει και σχετική βεβαίωση.
β) να το δηλώσει και στο Υπουργείο Μεταφορών (στην περιφερειακή υπηρεσία όπου υπάγεται)
γ) μετά 3 μήνες να ξαναπάει στην Αστυνομία για να πάρει την βεβαίωση κλοπής
δ) να πάει μετά την αρμόδια ΔΟΥ και να καταθέσει την βεβαίωση (ότι έχει ανοίξει δικογραφία, δεν έχει βρεθεί το ΙΧ κλπ) για να δηλωθεί εκεί η «αναγκαστική ακινησία» λόγω κλοπής και να μην βγει ανασφάλιστο το όχημα.
ΠΡΟΣΟΧΗ:
Α.Υποτίθεται ότι η Αστυνομία έχει δώσει αρχείο κλοπών στην ΑΑΔΕ για δηλώσεις κλοπής που έγιναν από το 2004 ως το 2017. Θεωρητικά δεν θα έπρεπε να γίνει διασταύρωση και να επιβληθεί πρόστιμο για κλεμμένο ΙΧ της εποχής αυτής. Στην πράξη όμως δεν πρέπει να θεωρείται δεδομένο πως θα εξαιρεθούν τα κλεμμένα. Τότε χρειάζεται να προσκομιστεί στη ΔΟΥ εκ νέου η βεβαίωση κλοπής από την αστυνομία, για να πιστοποιηθεί «αναγκαστική ακινησία» λόγω κλοπής.
Β.Αν η βεβαίωση κλοπής έχει χαθεί, πρέπει να ζητηθεί αντίγραφο από την αστυνομία (μπορεί να πάρει και μια εβδομάδα). Αν δεν έχει δηλωθεί η κλοπή και δηλωθεί εκ των υστέρων, η βεβαίωση θα αναγράφει την ημερομηνία υποβολής της δήλωσης στην Αστυνομία και όχι την ημερομηνία που έγινε η κλοπή. Άρα πρέπει να γίνει πριν την διασταύρωση, γιατί αν γίνει μετά την διασταύρωση, δεν θα απαλλάξει τον ιδιοκτήτη από το πρόστιμο.
Γ.Αν κάποιος έχει πάει μόνον στην αστυνομία και μετά στην ΔΟΥ (όχι στο υπουργείο Μεταφορών) μπορεί να φαίνεται σαν «εθελουσία ακινησία» και όχι «αναγκαστική ακινησία» λόγω κλοπής.
2.Αν ένα όχημα έχει πουληθεί:
Κανονικά ο παλαιός ιδιοκτήτης δεν έπρεπε να εμπλέκεται. ΄Εχει διαπιστωθεί όμως ότι αγοραπωλησίες που έγιναν με εξουσιοδότηση από τον παλαιό ιδιοκτήτη προς τον αγοραστή ή τον μεσάζοντα (πχ έμπορος), έμειναν ανολοκλήρωτες. Δηλαδή αυτός που έπρεπε με την εξουσιοδότηση να ολοκληρώσει την μεταβίβαση και να την δηλώσει στο υπουργείο Μεταφορών, δεν έκανε όλα όσα χρειάζονται μετά την συναλλαγή ώστε να διαγραφεί το όχημα από το όνομα του παλαιού ιδιοκτήτη.
Στις περιπτώσεις αυτές, μπορεί ένα ανασφάλιστο όχημα να φαίνεται πως ανήκει σε πολίτη που δεν ευθύνεται. Αυτός όμως θα πρέπει να σπεύσει στην Τροχαία και να πάρει βεβαίωση «ανολοκλήρωτης μεταβίβασης» που θα την καταθέσει στην ΔΟΥ, ώστε να τεθεί το όχημα σε αναγκαστική ακινησία λόγω «ανολοκλήρωτης μεταβίβασης» και να απαλλαγεί.
ΠΡΟΣΟΧΗ:
Α.Αν η βεβαίωση «ανολοκλήρωτης μεταβίβασης» γίνει μετά την διασταύρωση, ο παλαιός ιδιοκτήτης δεν απαλλάσσεται!
Το όχημα τίθεται σε ακινησία από την ημερομηνία που το γεγονός δηλώνεται στην Τροχαία και όχι από την ημερομηνία που, σύμφωνα με όσα δηλώνει ο πωλητής, διενεργήθηκε η πώληση του οχήματος.
Άρα, εάν ο πωλητής έλαβε γνώση, μέσω της ειδοποίησης που του εστάλη για μη ασφάλιση του οχήματος, ότι δεν ολοκληρώθηκε ποτέ η διαδικασία της μεταβίβασης, πρέπει να κάνει τις παραπάνω ενέργειες το συντομότερο δυνατό, καθώς εξακολουθεί να βαρύνεται με όλες τις υποχρεώσεις που απορρέουν από την ιδιοκτησία στο όχημα.
Β. Οι πολίτες μπορούν να ενημερώνονται για τα οχήματα που εμφανίζονται στο όνομά τους, από το site της ΑΑΔΕ (www.aade.gr), πηγαίνοντας στην κατηγορία: Υπηρεσίες για Πολίτες και στη συνέχεια πατώντας την επιλογή: Τέλη Κυκλοφορίας, μπαίνουν στη σελίδα: Τέλη Κυκλοφορίας με κωδικούς TAXISnet, επιλέγουν: Είσοδος στην Εφαρμογή , συνδέονται με τους προσωπικούς τους κωδικούς και από τον εμφανιζόμενο πίνακα: Κατάσταση οχημάτων και ειδοποιήσεις τελών κυκλοφορίας, επιλέγουν: Κατάσταση Οχημάτων.
3.Απόσυρση ή καταστροφή οχήματος:
Οι κίνδυνοι είναι και εδώ πολλοί, αλλά «απαντήσεις υπάρχουν» μόνον για τις εξής περιπτώσεις:
Α.να έχει βγει ειδοποιητήριο για ανασφάλιστο όχημα, το οποίο δόθηκε για καταστροφή, διάλυση ή αχρήστευση πριν από τις 04.03.2004, χωρίς να υπάρχει πιστοποιητικό καταστροφής.
Η διαγραφή πραγματοποιείται αναδρομικά από την παραπάνω ημερομηνία εφόσον οι ιδιοκτήτες τέτοιων οχημάτων προσέλθουν σε οποιαδήποτε περιφερειακή Υπηρεσία Μεταφορών για την ολοκλήρωση της σχετικής διαδικασίας. Δεν χρειάζεται προσέλευση του πολίτη στις Δ.Ο.Υ.
Β. να έχει βγει ειδοποιητήριο για όχημα που έχει παραδοθεί στην «Εναλλακτική Διαχείριση Οχημάτων Ελλάδος» (ΕΔΟΕ) για καταστροφή και οριστική διαγραφή, είτε από τον ίδιο τον ιδιοκτήτη, είτε και αν το περισυνέλεξε ο Δήμος από τον δρόμο και δεν είναι πια στην κατοχή του.
Αν το είχε παραδώσει ο ίδιος ο πρώην ιδιοκτήτης που έλαβε ειδοποιητήριο ενώ το είχε παραδώσει σε πιστοποιημένο ανακυκλωτή, πρέπει να βρει και να προσκομίσει ο ίδιος στην αρμόδια Δ.Ο.Υ. την βεβαίωση παραλαβής του οχήματος που χορηγείται από το σύστημα εναλλακτικής διαχείρισης ( για Οχήματα Τέλους Κύκλου Ζωής) προκειμένου να διεκδικήσει έτσι την ακύρωση του παραβόλου. Δηλαδή το να βρει την βεβαίωση αποτελεί αναγκαία προϋπόθεση για την απαλλαγή του, αλλιώς χρεώνεται το πρόστιμο για αυτοκίνητο που δεν υπάρχει.
Σε περίπτωση που το όχημα το περισυνέλεξε από τον δρόμο ο Δήμος και δεν είναι πλέον στην κατοχή του ιδιοκτήτη του, τότε αυτός πρέπει πάει στον Δήμο που το μάζεψε και είτε να πάρει το πιστοποιητικό καταστροφής του οχήματος, είτε βεβαίωση ότι το όχημα περισυλλέχθηκε και στάλθηκε στην ΔΔΔΥ (πρώην ΟΔΔΥ).
Αν όντως το όχημα περιήλθε στην ΔΔΔΥ, πρέπει να πάει και εκεί για να πάρει βεβαίωση από την οποία να προκύπτει η καταστροφή ή μη του οχήματος. Εφόσον μαζέψει τα δικαιολογητικά αυτά, θα τα καταθέσει στην αρμόδια Δ.Ο.Υ. και αυτή ακυρώνει το παράβολο ανασφάλιστου οχήματος.
Γ. Για τις μοτοσικλέτες (δίκυκλα οχήματα άνω των 50 κυβικών εκατοστών) δεν υπάρχει κανένας περιορισμός για τη διαγραφή τους και αυτή μπορεί να γίνεται οποτεδήποτε, χωρίς να απαιτείται προσκόμιση πιστοποιητικού καταστροφής από ανακυκλωτή.
Σε περίπτωση αχρήστευσης (καταστροφής) ή διάλυσης μοτοσικλέτας, ο ιδιοκτήτης- κάτοχος αυτής υποβάλλει αίτηση σε οποιαδήποτε Υπηρεσία Μεταφορών και Επικοινωνιών, στην οποία αναγράφεται ο λόγος της οριστικής διαγραφής.
ΠΡΟΣΟΧΗ:Η παραπάνω αίτηση πρέπει να γίνει πριν την διασταύρωση! Και αυτό γιατί πρέπει να υποβάλλεται εντός δύο (2) μηνών από το χρόνο που επήλθε το γεγονός και μαζί με αυτή παραδίδονται η άδεια κυκλοφορίας και οι κρατικές πινακίδες της μοτοσικλέτας, εφόσον υπάρχουν.
Αλλιώς, εάν δεν υπάρχουν όλα αυτά, πρέπει να προσκομίσει δήλωση απώλειας που κατατέθηκε στις Αστυνομικές Αρχές. Οι Υπηρεσίες Μεταφορών χορηγούν βεβαίωση στους αιτούντες για διαγραφή της μοτοσικλέτας από το Μητρώο, αλλά με ημερομηνία διαγραφής εκείνη της κατάθεσης της αίτησης και όχι προγενέστερη.
Εάν όμως, από δημόσιο έγγραφο που συνυποβάλλεται με την αίτηση, προκύπτει κάποια άλλη προγενέστερη ημερομηνία καταστροφής, διάλυσης ή αχρήστευσης, τότε μπορεί η διαγραφή να καταχωρηθεί με προγενέστερη ημερομηνία του διασταυρωτικού ελέγχου ανασφαλίστων οχημάτων, οπότε το παράβολο ακυρώνεται χωρίς να απαιτείται κάποια άλλη ενέργεια από τον ενδιαφερόμενο, δηλαδή χωρίς να απαιτείται καν η προσέλευση του πολίτη σε Δ.Ο.Υ.
4.Αφαίρεση πινακίδων, δέσμευση, κατάσχεση
Α.Αν είχαν αφαιρεθεί οι πινακίδες και η άδεια κυκλοφορίας από την Αστυνομία π.χ. λόγω παράβασης του ΚΟΚ:
Δεν ακυρώνεται το παράβολο γιατί η περίπτωση αυτή δεν συνιστά λόγο θέσης του οχήματος σε αναγκαστική ακινησία. Η υποχρέωση ασφάλισης υφίσταται διαρκώς από τη χορήγηση της αδείας και των πινακίδων κυκλοφορίας, χωρίς να εξαρτάται από αν κινείται ή λειτουργεί το όχημα.
Η δήλωση ακινησίας ΕΙΧ αυτοκινήτου κατατίθεται από τον ιδιοκτήτη του οχήματος μαζί με την άδεια κυκλοφορίας και τις πινακίδες του οχήματος στην αρμόδια Δ.Ο.Υ.
Β. Αν το όχημα είχε κατασχεθεί για άλλους λόγους από το δημόσιο:
Στην περίπτωση αυτή πρέπει να προσκομισθεί στη Δ.Ο.Υ. η έκθεση κατάσχεσης προκειμένου να εξετασθεί η θέση του οχήματος σε «αναγκαστική ακινησία». Εφόσον αυτό γίνει δεκτό και ο εντοπισμός του οχήματος ως ανασφαλίστου αφορά την περίοδο που έχει τεθεί σε ακινησία, το σχετικό παράβολο ανασφάλιστου οχήματος δύναται να ακυρωθεί.
Γ.Αν το όχημα είχε δεσμευθεί από την Τροχαία λόγω εμπλοκής σε τροχαίο ατύχημα ως ανασφάλιστος:
Το παράβολο ακυρώνεται γιατί ασκούνται ήδη σε βάρος του ιδιοκτήτη από τις Αστυνομικές Αρχές οι ποινές επειδή οδηγούσε ανασφάλιστος.
5.Κάτοικοι Εξωτερικού – έξοδος οχήματος από τη χώρα
Η «κλασική περίπτωση» που κάποιος θα μπλέξει, είτε γιατί δεν έκανε δήλωση την ΔΟΥ Εξωτερικού, είτε γιατί έχει ελληνικές πινακίδες και πρέπει να ασφαλίζεται στην Ελλάδα ακόμα και αν κινείται στο εξωτερικό.
Για παράδειγμα:
Α. αν λάβει ειδοποιητήριο για μη ασφάλιση οχήματός μου ενώ το έχει ασφαλίσει συνάψει σε ασφαλιστική επιχείρηση άλλου κράτους μέλους της ΕΕ.
Εφόσον το όχημα εντοπίστηκε ως ανασφάλιστο, αυτό σημαίνει ότι έχει ταξινομηθεί στην Ελλάδα και φέρει ελληνικές πινακίδες. Κατά συνέπεια, σύμφωνα με την ευρωπαϊκή ασφαλιστική νομοθεσία η οποία είναι κοινή σε όλα τα κράτη μέλη της Ε.Ε., υπάρχει υποχρέωση για ασφάλιση σε ασφαλιστική επιχείρηση που δραστηριοποιείται νόμιμα στην Ελλάδα.
Β. Αν ο ιδιοκτήτης ζει στο εξωτερικό και το όχημα βρίσκεται στην Ελλάδα:
Για την απαλλαγή του ιδιοκτήτη δεν αρκεί ότι ζει εκτός Ελλάδος. Ακόμα και αν το όχημα δεν βρίσκεται σε κυκλοφορία, ο ιδιοκτήτης του οφείλει να το θέσει σε «φορολογική ακινησία» στην αρμόδια Δ.Ο.Υ.
Πρέπει λοιπόν άμεσα, πριν τα τέλη Μαρτίου, να προβεί στην παραπάνω ενέργεια, είτε ο ίδιος, είτε να εξουσιοδοτήσει κάποιο άλλο πρόσωπο να το κάνει για λογαριασμό του.
Τυχόν δήλωση ακινησίας που υποβάλλεται μετά τη διενέργεια του διασταυρωτικού ελέγχου δεν απαλλάσσει τον ιδιοκτήτη από την υποχρέωση καταβολής του παραβόλου ανασφαλίστου οχήματος.
Γ. Αν ο ιδιοκτήτης αλλά και το ίδιο το όχημα είναι στο εξωτερικό για πάνω από 6 μήνες.
Ακόμα και αν ένα όχημα έχει μετακινηθεί στο εξωτερικό, εφόσον εξακολουθεί να φέρει ελληνικά στοιχεία κυκλοφορίας (κρατικές πινακίδες και άδεια κυκλοφορίας), πρέπει να ασφαλίζεται σε ασφαλιστική επιχείρηση που δραστηριοποιείται νόμιμα στην Ελλάδα.
Εφόσον ένα όχημα εξάγεται στο εξωτερικό, υπάρχουν δύο δυνατότητες διαγραφής του από το Μητρώο Οχημάτων του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών, οπότε και απαλλάσσεται από τις παραπάνω υποχρεώσεις:
α. Ο ιδιοκτήτης το διαγράφει οριστικά πριν την έξοδό του από τη Χώρα, όταν ο προορισμός είναι μια τρίτη (μη κοινοτική) χώρα.
β. Όταν το όχημα εξάγεται σε χώρα της Ε.Ε. ταξινομείται εκ νέου στη χώρα προορισμού και λαμβάνει νέα στοιχεία κυκλοφορίας. Τότε πρέπει η αρμόδια αρχή του κράτους επαναταξινόμησης να γνωστοποιεί το γεγονός αυτό στο Υπουργείο Μεταφορών για να προβούν στη διαγραφή του από τα εθνικά μητρώα.
Η γνωστοποίηση αυτή για επαναταξινόμηση και διαγραφή του οχήματος μπορεί να γίνεται και από τον ίδιο τον ενδιαφερόμενο, προσκομίζοντας τα σχετικά έγγραφα στις ελληνικές Υπηρεσίες Μεταφορών. Αν διαπιστωθεί πρόβλημα (πχ καθυστέρηση διαβίβασης των στοιχείων) το παράβολο ανασφάλιστου οχήματος ακυρώνεται αυτομάτως. Με τον όρο ότι η επαναταξινόμηση και διαγραφή του οχήματος από τα εθνικά μητρώα πραγματοποιείται σε ημερομηνία προγενέστερη της διασταύρωσης.
