Η Αλεξία Βερνίκου με αφορμή την κυκλοφορία του πρώτου της παραμυθιού Μέχρι τον ουρανό και πίσω, έδωσε μια εξαιρετικά ενδιαφέρουσα συνέντευξη στην Αλεξάνδρα Παπαδάκη και στο All You για την απώλεια, την ενηλικίωση και τις μικρές στιγμές της ζωής που την κάνουν τόσο ωραία.
Μπορείτε να τη διαβάσετε παρακάτω: 
Εάν έχεις μικρό παιδί, σίγουρα γνωρίζεις τους χώρους προσχολικής απασχόλησης My Playce που έχει συνδημιουργήσει η Αλεξία Βερνίκου και έχεις διαβάσει αρθρογραφία της σχετικά με την ψυχολογία και τη συμβουλευτική γονέων. Η καινούρια ενασχόληση αυτής της πολυπράγμωνος μαμάς δύο κοριτσιών λέγεται συγγραφή, και το πρώτο της βιβλίο Μέχρι τον ουρανό και πίσω πραγματεύεται ένα δύσκολο θέμα, αυτό της απώλειας που μας αφορά όλους, γονείς και μη.
Διάβασα το (υπέροχο) βιβλίο σας στην 9χρονη κόρη μου Ιωάννα και αμέσως… μπήκε στο ράφι και δεν ξαναβγήκε. Δεν θέλησε να το διαβάσει ξανά. Κούνησε μόνο το κεφάλι σαν να έλεγε «ξέρω, αλλά μην μου πεις κάτι παραπάνω». Έχοντας μόνο δύο γιαγιάδες, που τις αγαπά «μέχρι τον ουρανό και πίσω και τρεις κωλοτούμπες», αρνείται να μιλήσει για τον θάνατο. Δύσκολο το θέμα σας. Μιλήστε μας για αυτό.
Σαφέστατα το θέμα είναι δύσκολο (ίσως το πιο δύσκολο) τόσο για τα παιδιά όσο και για εμάς τους μεγάλους. Παρόλα αυτά είναι μέρος της ζωής μας, και όσο και να θέλουμε να το αποφύγουμε, δε μπορούμε. Άρα ως γονείς είναι σημαντικό να δώσουμε στα παιδιά τη δυνατότητα να μας κάνουν ερωτήσεις πάνω στο θέμα χωρίς όμως να τους πιέσουμε. Θέλουν τον χρόνο τους και τον χώρο τους για να το διαχειριστούν. Άρα, καλά έκανε η Ιωάννα και το έβαλε πίσω στο ράφι, αφού δεν ήθελε να μιλήσει τώρα γι’ αυτό. Όταν θα έχει διάθεση ή όταν θα της χρειαστεί να το διαχειριστεί, ξέρει πού θα βρει το βιβλίο και τις απαντήσεις που χρειάζεται.
Ξεκίνησε ως παιδικό βιβλίο, στη πορεία όμως είδα ότι είναι ένα βιβλίο που συγκινεί πολύ τους μεγάλους, ακριβώς γιατί ξέρουμε πόσο πονάει η απώλεια αυτή. Η γιαγιά του παιδιού μας είναι η δική μας μαμά, και στα δικά της μάτια είμαστε πάντα παιδιά. Με τον θάνατό της, έρχεται συνήθως η δική μας ενηλικίωση και εκεί είναι που πια δε μας αποκαλεί κανείς «παιδί μου».
Εκπαιδευτήκατε στο πρόγραμμα της Μέριμνας για τη διαχείριση της απώλειας και του πένθους σε παιδιά και εφήβους. Στην πρόσφατη παρουσίαση του βιβλίου σας τα έσοδα των πωλήσεων ενίσχυσαν το έργο της Μέριμνας. Μιλήστε μας λίγο για τη σχέση σας με τον σύλλογο και τι πρέπει να γνωρίζουμε για αυτόν.
Η Μέριμνα είναι ένας μη κερδοσκοπικός οργανισμός που παρέχει στήριξη σε παιδιά και εφήβους που αντιμετωπίζουν μια σοβαρή αρρώστια ή το θάνατο κάποιου αγαπημένου τους προσώπου. Ασχολείται με τη διαχείριση της απώλειας και του πένθους, τόσο στηρίζοντας οικογένειες όσο και εκπαιδεύοντας επαγγελματίες υγείας. Λειτουργεί από το 1995 με συμβουλευτικά κέντρα στην Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη και είναι ο μοναδικός οργανισμός στη χώρα μας που είναι αφιερωμένος τόσο ολοκληρωμένα στο σκοπό αυτό. Η διαχείριση του πένθους είναι ένα θέμα που με αγγίζει τόσο προσωπικά όσο και επαγγελματικά, για αυτό τον λόγο αποφάσισα να γίνω και εγώ «φίλος» της Μέριμνας και να στηρίξω το έργο τους.
Ασχολείστε με την αρθρογραφία και πλέον μπορούμε να σας αποκαλούμε και συγγραφέα. Πώς ξεκίνησε αυτό το νέο κομμάτι στη ζωή σας και πώς σκέφτεστε να το εξελίξετε;
Από μικρή μου άρεσε να γράφω, άρα τα άρθρα και το βιβλίο ήρθαν σα μια φυσική συνέχεια. Θα ήθελα να γράψω και άλλα παιδικά βιβλία γιατί οι ιδέες είναι πολλές, αλλά και ένα βιβλίο για γονείς σε θέματα που αφορούν στο παιδί.
Ένα ιδιαίτερο σχόλιο που ακούσατε/διαβάσατε για το βιβλίο σας…
Νιώθω τυχερή γιατί το βιβλίο αγαπήθηκε γρήγορα και φάνηκε μέσα από τις κριτικές που γράφτηκαν και τη συγκίνηση που το ακολουθεί. Τα πιο ωραία σχόλια όμως έχουν έρθει από τα παιδιά υπό μορφή ερωτήσεων γύρω από τη Έλλη και τη γιαγιά της, τη ζωή και την αγάπη.
Τι σας είπαν τα κορίτσια σας για το βιβλίο;
Τόσο η Νεφέλη όσο και η Αμαλία, πήραν μεγάλη χαρά από το γεγονός ότι η μαμά τους έγραψε ένα βιβλίο. Μου είπαν ότι είναι «και λίγο λυπητερό αλλά και λίγο χαρούμενο» και ενθουσιάστηκαν με την εικονογράφηση. Όσον αφορά στο θέμα, είναι κάτι που και οι δύο έχουν φέρει προς συζήτηση και μοιάζει πως οι απαντήσεις που έχουν πάρει από το βιβλίο είναι (προς το παρόν) ανακουφιστικές.
Θυμάμαι όταν ήμουν μικρή και καταλάβαινα ότι η αγαπημένη μου γιαγιά θα πέθαινε, απέφευγα να τη συναντώ, λες και ήθελα να βγάλω από πάνω μου τη γλύκα της και έτσι η απώλεια να γίνει λιγότερο επώδυνη. Πώς διαχειριστήκατε εσείς τον θάνατο της γιαγιάς σας;
Την αντίδρασή σας τη βλέπουμε συχνά στα παιδιά, να αποφεύγουν δηλαδή κάτι που ξέρουν ότι θα τους στενοχωρήσει. Είναι άλλωστε και ένας τρόπος να προστατεύουν τον εαυτό τους και (ευτυχώς) ξέρουν να το κάνουν πολύ καλά. Όταν έχασα τη δική μου γιαγιά ένιωσα (και ακόμα νιώθω) όπως και η Έλλη. Στενοχωρήθηκα, θύμωσα και η απώλεια ήταν μεγάλη. Μου έλειπε πολύ και μου λείπει ακόμα, της έχω κρατήσει όμως την πιο γλυκιά θέση μέσα στην καρδιά μου και την κουβαλάω μαζί μου σε όλα τα ωραία…
Ποια ανάγκη σάς ώθησε να σπουδάσετε Ψυχολογία και ArtTherapy;
Όταν έπρεπε να διαλέξω τι να σπουδάσω ήξερα πως δύο πράγματα μου άρεσαν: τα παιδιά και η τέχνη. Οι σπουδές μου τότε και η δουλειά μου σήμερα μου επιτρέπουν να τα συνδυάζω και τα δύο και να απολαμβάνω αυτό που κάνω.
Για να γίνει κάποιος ψυχολόγος και να ασχολείται ενδελεχώς με τα προβλήματα των άλλων, πρέπει να έχει λύσει πρώτα τα δικά του;
Θα έλεγα πως θα πρέπει να τα έχει καλά με τον εαυτό του. Οι άνθρωποι είμαστε ένα ‘work in progress’, που συνεχώς εξελισσόμαστε και μαθαίνουμε να διαχειριζόμαστε και να λύνουμε τα προβλήματα και τις δυσκολίες μας.
Ποιες είναι οι ομορφότερες αναμνήσεις σας από την παιδική σας ηλικία;
Τα καλοκαίρια στη Κέρκυρα. Με τις μεγάλες ξυπόλητες μέρες, την ανεμελιά, την οικογένεια, τα άπειρα παιδιά και τη θάλασσα.
Έχετε συνδημιουργήσει τους χώρους προσχολικής απασχόλησης MyPlayce. Τι πιστεύετε ότι κερδίζουν εκεί τα παιδιά και τι οι γονείς;
Έναν χώρο που εμπιστεύονται, στον οποίο μπορούν να λερωθούν, να δοκιμάσουν, να χορέψουν, να σκαρφαλώσουν, να μαγειρέψουν, να μοιραστούν, να μάθουν και να παίξουν. Όλα αυτά με ένα τρόπο δημιουργικό γι’ αυτούς, ξεκούραστο για τους γονείς τους και απολαυστικό για όλους.
Στα χρόνια ενασχόλησής σας με τη συμβουλευτική γονέων, εάν έπρεπε να απομονώσετε μία και μόνο συμβουλή προς τους γονείς, ποια θα ήταν αυτή;
Πιστεύω ακράδαντα ότι στα παιδιά πρέπει να λέμε την αλήθεια. Όποια και εάν είναι η ερώτηση, όποιο και εάν είναι το θέμα. Πάντα λαμβάνοντας υπόψη μας τη συναισθηματική και ηλικιακή ανάπτυξή τους.
Ποιο είναι το μεγαλύτερο λάθος που κάνουμε με τα παιδιά μας;
Όλοι οι γονείς κάναμε, κάνουμε και θα κάνουμε «λάθη» διότι και εμείς μεγαλώνουμε και μαθαίνουμε μαζί με τα παιδιά μας. Εάν έπρεπε να ξεχωρίσω κάτι θα έλεγα πως οι σημερινοί γονείς δυσκολεύονται να βάλουν όρια. Δυσκολεύονται να πουν «όχι» και δυσκολεύονται να μείνουν σταθεροί σε αυτό που ζητούν από τα παιδιά τους. Αυτό μπερδεύει και προκαλεί τελικά ανασφάλεια στα παιδιά.
Υποθέτω πως θα είστε περιζήτητη στις παρέες των γονιών λόγω της ιδιότητάς σας (ζητάνε συμβουλές, σας λένε τα προβλήματά τους κλπ). Ή μήπως αποφεύγουν να σας τα εκμυστηρευτούν προτιμώντας να στρουθοκαμηλίσουν;
Φαντάζομαι θα συμβαίνουν και τα δύο. Ως γονείς έχουμε την τάση να ωραιοποιούμε καταστάσεις και αυτό ίσως μας κάνει να στρουθοκαμηλίζουμε. Είναι πολλές οι φορές όμως που συμβαίνει ακριβώς το αντίθετο και έτσι ακούω συχνά τη φράση «έχω να σου κάνω μια ερώτηση…».
Πότε πρέπει να ζητάμε βοήθεια από έναν ψυχολόγο για μας ή (και) τα παιδιά μας;
Όταν και εάν νιώσουμε την ανάγκη να το κάνουμε. Δεν είναι κάτι υποχρεωτικό, είναι σημαντικό όμως να ξέρουμε ότι μπορούμε εφόσον το επιθυμούμε. Το ένστικτο του γονέα είναι πολύ δυνατό και είναι σημαντικό να το ακούμε. Τόσο σε θέματα δικά μας όσο και σε θέματα που αφορούν τα παιδιά μας.
Ποια είναι η μεγαλύτερη αλήθεια που έχετε ακούσει από τα παιδιά σας, Νεφέλη και Αμαλία;
Ότι… «οι καλοί πάντα κερδίζουν και οι καλές πράξεις μας κάνουν να νιώθουμε ωραία». Έχει γίνει μάλλον το μότο της οικογένειάς μας.
Οι ωραιότερες στιγμές της μέρας μαζί με τις κόρες σας…
Όταν ξυπνάνε και ακριβώς πριν κοιμηθούν. Όταν διαβάζουμε παραμύθια, όταν μου λένε τα νέα τους από το σχολείο, όταν ζωγραφίζουμε στο καβαλέτο, όταν ξεκαρδίζονται στα γέλια, όταν κάνουμε «αταξίες» μαζί και όταν αγκαλιάζουν η μία την άλλη…
Ζώντας σε μια συνεχή βουή, με πολύ κόσμο και πολλές παιδικές φωνούλες, αποζητάτε πού και πού την πλήρη απομόνωση; Του να μην σηκώνετε ούτε καν το κινητό που χτυπά;
Πολύ συχνά. Και όταν νιώθω την ανάγκη το κάνω. Κλείνω το κινητό, κατεβάζω ρολά και βρίσκω την ησυχία που έχω μέσα μου.
«Από μικροί μαθαίνουμε να χάνουμε
η απώλεια θα μπορούσε να `ναι κούνια μας
δεν μπορείς να τα ’χεις όλα
πρώτη φράση που μαθαίνουμε».
Στίχου του Γεράσιμου Ευαγγελάτου, ερμηνευμένοι από την Νατάσα Μποφίλιου. Βρίσκετε αλήθεια μέσα τους;
Φυσικά. Την απώλεια τη συναντάμε νωρίς και όχι μόνο υπό τη μορφή του θανάτου. Για αυτό και είναι σημαντικό να μάθουμε να τη διαχειριζόμαστε
Τι σπουδαίο έχετε ανακαλύψει μέχρι σήμερα για τη ζωή;
Ότι είναι ωραία. Και ότι είναι όλες οι μικρές στιγμές, που δε μπορεί κανείς να τις μοιραστεί με λόγια, που την κάνουν τελικά τόσο ωραία.
