ΓΙΑ ΝΑ ΚΑΛΥΨΕΙ ΤΗ ΜΑΥΡΗ ΤΡΥΠΑ ΤΟΥ BREXIT
Τι αποκαλύπτουν οι Financial Times.
Οι Βρυξέλλες εξετάζουν μια «επιδρομή» €50 δισ. στα κέρδη της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας και έναν φόρο στα πλαστικά για να καλύψουν την «τρύπα» στον μακροχρόνιο προϋπολογισμό της Ευρωπαϊκής Ένωσης μετά το Brexit.
To Κολέγιο των Επιτρόπων θα συζητήσει την Τετάρτη τρόπους για την εύρεση νέων πηγών εσόδων, ώστε να διατηρηθεί η οικονομική δύναμη του μπλοκ και μετά την αποχώρηση του δεύτερου μεγαλύτερου χρηματοδότη του το 2019.
Ένα από τα υπό συζήτηση μέτρα είναι ένα σχέδιο για τη μεταφορά των κερδών που αποκομίζουν οι 19 κεντρικές τράπεζες της ευρωζώνης από την έκδοση χρήματος κατευθείαν στα ταμεία της Ε.Ε. Η Κομισιόν υπολογίζει ότι τα έσοδα μπορεί να ανέλθουν σε €56 δισ. στα επτά έτη που θα είναι σε ισχύ ο επόμενος προϋπολογισμός της Ε.Ε.
Πάνω από το 90% των κερδών από το λεγόμενο «εκδοτικό προνόμιο» διανέμεται από την ΕΚΤ στις 19 κεντρικές τράπεζες της ευρωζώνης, οι οποίες συχνά μεταφέρουν ένα μικρό ποσοστό στα υπουργεία Οικονομικών.
Η Κομισιόν εξετάζει μια επιδρομή στο ρευστό της ΕΚΤ ως έναν γρήγορο τρόπο άντλησης χρημάτων για τον κοινό «κουμπαρά» της Ε.Ε., καθώς η Ολλανδία και η Αυστρία αρνούνται να αυξήσουν τη συνεισφορά τους στον προϋπολογισμό του €1 τρισ. μετά την αποχώρηση του Ηνωμένου Βασιλείου.
«Είναι μια από τις πιο εύκολα επιτεύξιμες ιδέες για τον προϋπολογισμό», σημείωσε ένας διπλωμάτης της Ε.Ε. Δεύτερος υψηλόβαθμος αξιωματούχος από χώρα της ευρωζώνης υποστήριξε ότι έχουν αρχίσει οι διαβουλεύσεις ανάμεσα στις εθνικές κυβερνήσεις και την κεντρική τράπεζα για τη μεταφορά των κερδών από το «εκδοτικό προνόμιο» στις Βρυξέλλες.
Η Κομισιόν καταστρώνει επίσης σχέδια για μια λεγόμενη «εισφορά από τα πλαστικά» για να διευρύνει τους πόρους για τις δαπάνες της. Τον Ιανουάριο, ο Γκίντερ Έτινγκερ, επίτροπος προϋπολογισμού, ανέφερε ότι οι λεπτομέρειες για τον φόρο στα πλαστικά θα ανακοινωθεί στην επίσημη πρόταση της Κομισιόν για τον προϋπολογισμό στις αρχές Μαΐου.
Οι πολιτικά φορτισμένες συζητήσεις των Βρυξελλών για τον προϋπολογισμό φέρνουν συχνά αντιμέτωπες πλούσιες χρηματοδότριες χώρες, όπως η Γαλλία και η Γερμανία, με πιο φτωχούς δικαιούχους, όπως η Πολωνία και η Ουγγαρία. Αλλά ο τελευταίος γύρος διαπραγματεύσεων για τον προϋπολογισμό που θα διαρκέσει ως το 2021 έχει περιπλακεί από τη «μαύρη τρύπα» του Brexit, από προκλήσεις όπως η μετανάστευση και τις γαλλικές πιέσεις για τη δημιουργία ενός προϋπολογισμού μόνο για την ευρωζώνη.
Αν και η Κομισιόν είναι υπεύθυνη να καταθέσει ένα σχέδιο για το πώς θα δομηθεί ο κοινός προϋπολογισμός, οι τελικές αποφάσεις για το μέγεθος και τη σύνθεσή του θα ληφθούν από τις εθνικές κυβερνήσεις που προετοιμάζονται για συζητήσεις τους επόμενους μήνες.
Ως απάντηση στις ιδέες του Γάλλου προέδρου Εμανουέλ Μακρόν να ενισχύσει το «οπλοστάσιο» της ευρωζώνης για την καταπολέμηση κρίσεων, η Κομισιόν θα παρουσιάσει τον Μάιο σχέδια για ένα «εργαλείο δημοσιονομικής σταθεροποίησης» που θα προστατεύει τις επενδυτικές δαπάνες, όταν ένα κράτος-μέλος της ευρωζώνης αντιμετωπίζει μια οικονομική κάμψη. Αλλά η ιδέα, η οποία υπολείπεται του γαλλικού οράματος για ένα Ταμείο «για τις δύσκολες ημέρες», κινδυνεύει να βρει τοίχο σε αντιδράσεις που φέρνουν κυρίως οι Ολλανδοί και οι Φινλανδοί, οι οποίοι θέλουν οι κυβερνήσεις να βάλουν σε τάξη τα δημοσιονομικά τους, παρά να αποκτήσουν πρόσβαση σε περισσότερη χρηματοδότηση από την Ε.Ε.
Σε μια προσπάθεια να κατευνάσει τις ανησυχίες των πιο αυστηρών δημοσιονομικά κυβερνήσεων, οι Βρυξέλλες διερευνούν ένα σύστημα επιχορηγήσεων και επιδοτούμενων δανείων, στο οποίο θα μπορούν να έχουν πρόσβαση οι χώρες της ευρωζώνης σε δύσκολους καιρούς.
«Εργαζόμαστε τώρα σε μια συγκεκριμένη πρόταση, η οποία θα μπορούσε να λειτουργήσει με δάνεια και πιθανώς με περιορισμένες επιχορηγήσεις» ανέφερε ο Βάλντις Ντομπρόβσκις την Τρίτη σε ευρωβουλευτές. Η Κομισιόν τάσσεται επίσης υπέρ ενός σχεδίου για το νέο σύστημα, το οποίο θα περιλαμβάνει τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας, το ταμείο διάσωσης της ευρωζώνης.
Το μεγαλύτερο μέρος του μακροπρόθεσμου προϋπολογισμού της Ε.Ε. βασίζεται στη συνεισφορά των κρατών-μελών, με περίπου το 20% να προέρχεται από πανευρωπαϊκά έσοδα γνωστά και ως «ίδιοι πόροι», όπως ο ΦΠΑ και οι δασμοί.
Η Κομισιόν σκοπεύει να καλύψει το ετήσιο χρηματοδοτικό κενό των 15 δισ. ευρώ μετά το Brexit με ένα ισόποσο μείγμα περικοπών δαπανών και φρέσκου χρήματος. Αλλά οι κυβερνήσεις της Ε.Ε. αντιστέκονται επί μακρόν στις απόπειρες των Βρυξελλών να δημιουργήσουν τα δικά τους εργαλεία άντλησης εσόδων, όπωςπανευρωπαϊκοί φόροι, οι οποίοι, όπως υποστηρίζουν, απομακρύνουν χρήματα από τα κρατικά ταμεία.
Αξιωματούχοι προειδοποιούν επίσης πως οποιαδήποτε επιδρομή στα κέρδη της ΕΚΤ διακινδυνεύει να προκαλέσει την οργή των εθνικών κεντρικών τραπεζών, οι οποίες προστατεύουν δυναμικά την ανεξαρτησία τους από πολιτικές παρεμβάσεις και που τώρα είναι σε θέση να χρησιμοποιήσουν τα κέρδη τους όπως θέλουν. Στη Γερμανία για παράδειγμα, η Bundesbank παραδίδει κάθε χρόνο ένα μέρος των ετήσιων κερδών στο υπουργείο Οικονομικών.
Οι επικριτές επισημαίνουν επίσης πως το «εκδοτικό προνόμιο» είναι μια εξαιρετικά ευμετάβλητη πηγή εσόδων. Τα χαμηλά επιτόκια σημαίνουν πως η ΕΚΤ δεν έχει αποκομίσει κέρδη από το τύπωμα χρήματος μετά το 2015, σύμφωνα με την τελευταία ετήσια έκθεσή της.
Η συνάντηση της Κομισιόν την Τετάρτη θα επιτρέψει στους Επιτρόπους να έχουν μια πολιτική συζήτηση για το πώς θα διαμορφωθούν τα σχέδια για τον προϋπολογισμό προτού ανακοινωθούν τον Μάιο.
