Όσοι αγόρασαν πλασματικά χρόνια, στελέχη ΕΔ-ΣΑ, υψηλόμισθοι, εκπαιδευτικοί, μεταξύ των χαμένων
• Εν συντομία: Τα χαμηλά ποσοστά αναπλήρωσης και ο «κόφτης» του μαθηματικού τύπου της ΕΛΣΤΑΤ οδηγούν συγκεκριμένες κατηγορίες δημόσιων υπαλλήλων που φεύγουν από την υπηρεσία από εφέτος σε μικρότερες συντάξεις.
• Γιατί ενδιαφέρει: Η μέση μείωση των συντάξεων υπολογίζεται σε 20%, ενώ μπορεί να φθάσει το 30% σε σχέση με το προηγούμενο καθεστώς συνταξιοδότησης.
Αρνητική επίδραση στις συντάξεις του δημοσίου έχει η εφαρμογή του μοντέλου της εθνικής και της ανταποδοτικής σύνταξης σε συνδυασμό με τον υπολογισμό των μισθών μετά το 2002. Σε σχέση με τον προηγούμενο τρόπο υπολογισμού των συντάξεων οι μειώσεις δεν μπορούν να υπολογιστούν με ακρίβεια, γιατί ακόμη δεν έχει δημοσιευθεί ο υποχρεωτικός μαθηματικός τύπος της ΕΛΣΤΑΤ βάσει του οποίου θα προκύπτουν μισθοί και συντάξεις. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των ειδικών επί της κοινωνικής ασφάλισης, οι μειώσεις μπορεί να φθάσουν έως το 30%. Αλλά αυτό είναι εκτίμηση και μπορεί να αλλάξει όταν δημοσιευθούν τα ακριβή στοιχεία από την ΕΛΣΤΑΤ.
Το Documento παρουσιάζει πέντε κατηγορίες δημόσιων υπαλλήλων που θα λάβουν μειωμένες συντάξεις σε σχέση με το παλαιότερο καθεστώς και δύο κατηγορίες που δεν επηρεάζονται σημαντικά:
1. Όσοι αποχωρούν με 35αετία ή και περισσότερα χρόνια. Είναι αυτοί που έχουν καταβάλει τον μέγιστο αριθμό ασφαλιστικών εισφορών. Και είναι η κατηγορία των πιο χαμένων του νέου ασφαλιστικού. Αιτία, το γεγονός ότι η εθνική σύνταξη (384 ευρώ) είναι ίδια για όσους έχουν περισσότερα από 20 έτη ασφάλισης. Το ανταποδοτικό σκέλος της σύνταξης, αυτό που προκύπτει από τις ασφαλιστικές εισφορές που καταβλήθηκαν στη διάρκεια του εργασιακού βίου, δεν θα είναι τόσο υψηλό όσο αναμενόταν, λόγω αλλαγών προς το χειρότερο στα ποσοστά αναπλήρωσης. Ουσιαστικά, οι συνταξιούχοι που εργάστηκαν 35 έτη και άνω χάνουν ένα ποσοστό της τάξης του 18-20% από αυτό που αρχικά είχαν εκτιμήσει ότι θα λάβουν ως σύνταξη.
2. Όσοι είναι υψηλόμισθοι (άνω των 2.000 ευρώ) τα τελευταία 15 χρόνια. Ειδικότερα, οι δημόσιοι υπάλληλοι πανεπιστημιακής (ΠΕ) ή τεχνολογικής εκπαίδευσης (ΤΕ) οι οποίοι κατάφεραν να πετύχουν αυξημένες αποδοχές προς το τέλος του εργασιακού βίου δεν θα έχουν την τύχη να καρπωθούν ανάλογα και υψηλή σύνταξη. Αιτία είναι ο μαθηματικός τύπος που αναμένεται, ο οποίος θα είναι τέτοιος ώστε η ποσόστωση που θα προκύψει να οδηγήσει σε συντάξεις πέριξ των 1.000 ευρώ και όχι αισθητά υψηλότερες. Άρα, οι δημόσιοι υπάλληλοι θα πρέπει να ξεχάσουν τις υψηλές συντάξεις του παρελθόντος, που κατέληγαν να υπερβαίνουν κατά πολύ ακόμη και τα 2.000 ευρώ.
3. Όσοι συνταξιοδοτούνται με 25 έτη ασφάλισης (π.χ. εκπαιδευτικοί, γονείς με ανήλικο τέκνο). Οι δημόσιοι υπάλληλοι αυτής της κατηγορίας θα υποστούν τις απώλειες που προβλέπουν τα νέα, χαμηλά ποσοστά αναπλήρωσης.
4. Τα στελέχη ΕΔ-ΣΑ (εργαζόμενοι σε στρατό ξηράς, ναυτικό και αεροπορία και οι εργαζόμενοι σε σώματα ασφαλείας, π.χ. πυροσβεστική, αστυνομία, λιμενικό). Η σύνταξή τους υπολογίζεται με τον μέσο όρο των αποδοχών κατά τη διάρκεια της σταδιοδρομίας τους. Η αρνητική μεταβολή όμως που θα επιφέρει ο νέος μαθηματικός τύπος για τους μισθούς που έλαβαν από το 2002 και μετά θα είναι τέτοια ώστε να μην μπορούν να ξεφύγουν από τις μειώσεις που θα προκύψουν και για όλες τις παραπάνω κατηγορίες.
5. Όσοι εξαγόρασαν πλασματικά έτη ασφάλισης για να συνταξιοδοτηθούν. Οι πλασματικοί χρόνοι που έχουν αναγνωριστεί χωρίς εξαγορά συνυπολογίζονται στη διαμόρφωση της εθνικής σύνταξης, όχι όμως και της ανταποδοτικής. Αντίθετα, οι πλασματικοί που εξαγοράζονται συνυπολογίζονται τόσο για εθνική όσο και για ανταποδοτική σύνταξη. Όμως για να υπολογιστούν τα πλασματικά χρόνια στο ποσό της σύνταξης πρέπει η αναγνώριση να έχει γίνει μετά το 2002. Επίσης, σε όσους εξαγοράσουν πλασματικά έτη ασφάλισης από 1.1.17 και μετά θα κοστίσει ακριβότερα σε σχέση με το παρελθόν. Αιτία είναι ότι για αιτήσεις εξαγοράς που έχουν υποβληθεί έως 31.12.16, το κόστος προκύπτει από την εισφορά του ασφαλισμένου – δημόσιου υπαλλήλου (6,67%). Από το τρέχον έτος θα προσμετράται και η εισφορά που αφορά τον εργοδότη (δημόσιο) και η οποία για φέτος είναι 3,33%.
Συντάξεις θανάτου και άγαμων θυγατέρων
Υπάρχουν δύο ακόμη κατηγορίες που θίγονται από τις αλλαγές στον τρόπο υπολογισμού των συντάξεων. Η πρώτη είναι οι συντάξεις θανάτου, αφού πλέον μπαίνει το όριο του 55ου έτους για την καταβολή τους. Όσοι δηλαδή είναι μικρότερης ηλικίας από το παραπάνω όριο δικαιούνται σύνταξη χηρείας μόνο για μια τριετία. Αν μετά την πάροδο της τριετίας δεν έχουν συμπληρώσει το 55ο έτος της ηλικίας τους, χάνουν τη σύνταξη οριστικά. Αν το έχουν συμπληρώσει, τότε η σύνταξη διακόπτεται, αλλά επαναχορηγείται μόλις συμπληρώσουν το 67ο έτος της ηλικίας τους. Επίσης, με τις μεταβολές της νομοθεσίας στο εξής χάνουν το δικαίωμα της σύνταξης ‘ οι άγαμες θυγατέρες.
Δεν θίγονται όσοι έχουν τελειώσει μόνο γυμνάσιο ή λύκειο
Μοναδικές κατηγορίες δημόσιων υπαλλήλων που διασώζονται από τις αλλαγές στον τρόπο υπολογισμού των νέων συντάξεων είναι όσοι είναι δευτεροβάθμιας (ΔΕ) ή υποχρεωτικής εκπαίδευσης (ΥΕ) και από το 2002 και μετά δεν είχαν σημαντικές μεταβολές στις αποδοχές τους. Επίσης, διασώζονται και όσοι έχουν έως 25 έτη ασφάλισης.
Αιτία αυτής της… διάσωσης είναι το γεγονός ότι και στις δύο περιπτώσεις οι ασφαλιστικές εισφορές που έχουν καταβληθεί είναι περιορισμένες, είτε λόγω περιορισμένου χρόνου εργασίας (π.χ. 15αετία) είτε λόγω χαμηλής μισθοδοσίας.
Έτσι, μάλλον δεν θα υποστούν απώλειες από τον συνδυασμό εθνικής και ανταποδοτικής σύνταξης για να προκύψει το τελικό ποσό που δικαιούνται.
Αντίθετα, σε περιορισμένες περιπτώσεις ίσως διαπιστώσουν ακόμα και μικρές αυξήσεις, της τάξης των 10-20 ευρώ τον μήνα, σε σχέση με τον παλιό τρόπο υπολογισμού.
(DOCUMENTO 25/02/2017 – ΒΑΣΙΛΗΣ ΑΓΓΕΛΟΠΟΥΛΟΣ)
