Εγχειρίδιο μετακύλισης ευθυνών θα μπορούσε να γραφεί με αφορμή την υπόθεση εκροής ακατέργαστων αστικών λυμάτων στην κοίτη του Δενδροπόταμου Θεσσαλονίκης, για την οποία η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας έριξε ένα γενναίο διοικητικό πρόστιμο 224.137 ευρώ στην Εταιρεία Υδρευσης-Αποχέτευσης Θεσσαλονίκης (ΕΥΑΘ).
Η εισήγηση στην Αποκεντρωμένη Διοίκηση για το πρόστιμο έγινε στις 13-2-2018 και αφορά λύματα που έπεσαν στον Θερμαϊκό (Ιούλιος 2017) την περίοδο εμφάνισης της ερυθράς παλίρροιας στον κόλπο. Μόνο που η ευθύνη φαίνεται να είναι της ίδιας της Περιφέρειας, καθώς από το 2012 -τότε που καταστράφηκε ο αγωγός στην περιοχή κατασκευής του κόμβου Κ16-, μόλις στο τέλος του 2017 ολοκλήρωσε τη μελέτη της μετακίνησης των αγωγών αυτών και μόλις τον Μάρτιο του 2018 εξασφάλισε τη χρηματοδότηση για την κατασκευή τους. Και η καταστροφή του αγωγού είναι η προφανής αιτία για την εκροή των ακατέργαστων λυμάτων.
Ο δεύτερος κλάδος
Το ιστορικό αυτής της υπόθεσης έχει εξαιρετικό ενδιαφέρον. Πριν από είκοσι χρόνια η ΕΥΔΕ/ΥΠΕΧΩΔΕ ολοκλήρωσε την κατασκευή ολόκληρου του δικτύου ακάθαρτων υδάτων χαμηλών περιοχών Δυτικού Τμήματος Θεσσαλονίκης (αγωγοί βαρύτητας, ωθητικοί, αντλιοστάσια Α1, Α2, Α3, Α4).
Το 2004 η ΕΥΑΘ λειτούργησε τμήμα του δικτύου από τον Οργανισμό Λιμένος μέχρι την παλαιά γέφυρα της επαρχιακής οδού Θεσσαλονίκης-Καλοχωρίου. Από τότε το σύστημα του αγωγού βαρύτητας, ωθητικών αγωγών και αντλιοστασίου λειτουργεί χωρίς διακοπή, οδηγώντας όμως τα λύματα μόνο μέχρι τον Δενδροπόταμο όπου υπερχειλίζουν και από εκεί επιφανειακά οδηγούνται στον Θερμαϊκό κόλπο δίπλα στην 6η προβλήτα του ΟΛΘ.
Και υπερχειλίζουν κυρίως διότι δεν υπάρχει στη θέση συμβολής ο δεύτερος κλάδος του κεντρικού αγωγού αποχέτευσης (ΚΑΑ).
Στη σχετική μελέτη του ΚΑΑ που συντάχθηκε για το Ελληνικό Δημόσιο από τη σύμπραξη Κόμης-WATSON το 1979, το τελευταίο τμήμα του ΚΑΑ, μήκους 4,5 χλμ., προβλεπόταν να κατασκευαστεί με δίδυμο αγωγό, θεωρώντας ότι ο πρώτος κλάδος θα είναι ανεπαρκής για τις μετά το 1990 παροχές. Η κατασκευή του δεύτερου κλάδου αποκλειστικής ευθύνης του Ελληνικού Δημοσίου ξεκίνησε το 2014, διακόπηκε και συνεχίζεται σήμερα χωρίς να έχει όμως ολοκληρωθεί.
Η Περιφέρεια, στο πλαίσιο κατασκευής του οδικού κόμβου εισόδου (Κ16) στην πόλη της Θεσσαλονίκης, έχει αναλάβει με βάση την Απόφαση Εγκρισης Περιβαλλοντικών Ορων τη μελέτη και κατασκευή του έργου αντικατάστασης του αγωγού, με άλλον διπλής διατομής.
Μόνο που ο προηγούμενος αγωγός καταστράφηκε κατά τη διάρκεια κατασκευής του κόμβου Κ16, το 2012, γιατί πάνω του πάτησαν τα θεμέλια των βάθρων για τις γέφυρες του κόμβου.
Η μελέτη όλου του έργου για τον αγωγό ολοκληρώθηκε και εγκρίθηκε από την ΠΚΜ τον Δεκέμβριο του 2017, ενώ τον Μάρτιο του 2018 εξασφαλίστηκε από την Περιφέρεια η χρηματοδότηση.
Οι μελέτες και τα τεύχη δημοπράτησης εγκρίθηκαν από την ΕΥΑΘ (25/4/2018) και θα προκηρυχτούν τις επόμενες ημέρες, όπως ανακοινώθηκε από την Εταιρεία στην παρουσίαση των οικονομικών αναλυτών (26/4/2018) και περιλαμβάνονται και οι αγωγοί ακαθάρτων που καταστράφηκαν κι έπρεπε να έχουν αποκατασταθεί από την Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας πριν από την παράδοση του Κ16 στην κυκλοφορία.
Δύο αθωώσεις
Για την υπόθεση δε αυτή, δύο διαφορετικές διοικήσεις της ΕΥΑΘ έχουν συρθεί στα δικαστήρια και έχουν αθωωθεί, αφού κρίθηκε ότι η εκροή ακατέργαστων λυμάτων στον Δενδροπόταμο γίνεται γιατί δεν έχουν ολοκληρωθεί τα έργα έως και τον ΚΑΑ και κατά συνέπεια εκφεύγει των αρμοδιοτήτων της.
Η πρώτη υπόθεση (2011) σε βάρος τού τότε προέδρου της ΕΥΑΘ, Κωνσταντίνου Καμάκα, πήγε στο αρχείο. Σε δίκη όμως παραπέμφθηκε το 2015 ο Νίκος Παπαδάκης.
Μόνο που οι δικαστές κατάλαβαν σε βάθος την υπόθεση και όχι μόνο τον αθώωσαν, αλλά επίσης, με το σκεπτικό τους ορίζουν ρητά ποιο είναι το πρόβλημα και ποιος έχει την ευθύνη. Κι αυτός δεν είναι άλλος από το Ελληνικό Δημόσιο για την κατασκευή του δεύτερου κλάδου και η Περιφέρεια η οποία θα έπρεπε να αποκαταστήσει τον αγωγό που κατέστρεψε για να γίνει ο κόμβος.
