Λωρίδα Έκτακτης Ανάγκης

Το βίντεο, που κυκλοφόρησε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, είναι γυρισμένο από διασώστες του ΕΚΑΒ μέσα από το ασθενοφόρο. Τα αυτοκίνητα στην εξωτερική περιφερειακή οδό της Θεσσαλονίκης είναι ακινητοποιημένα λόγω διαμαρτυρίας προσφύγων και μεταναστών για τις συνθήκες διαβίωσης στη δομή φιλοξενίας των Διαβατών.

Το πλήρωμα του ασθενοφόρου έχει κληθεί να παραλάβει ασθενή που αντιμετώπιζε σοβαρό αναπνευστικό πρόβλημα στην περιοχή της Νέας Μεσημβρίας. Η Λωρίδα Έκτακτης Ανάγκης, που έχει προβλεφθεί για αυτές τις περιπτώσεις, έχει καταληφθεί από αυτοκίνητα και το ασθενοφόρο παραμένει αποκλεισμένο. Η κατάληψη της ΛΕΑ από αυτοκίνητα ακύρωσε τη λειτουργία της και εξέθεσε τον άνθρωπο που χρειαζόταν την βοήθεια του ΕΚΑΒ σε μεγάλο κίνδυνο. Το περιστατικό της Θεσσαλονίκης δεν είναι η εξαίρεση. Πολύ συχνά ακούμε στο ραδιόφωνο για ατυχήματα που έχουν συμβεί στην εθνική οδό και η κυκλοφορία διακόπτεται για ώρες επειδή τα συνεργεία διάσωσης δεν μπορούν να προσεγγίσουν το σημείο του ατυχήματος, λόγω της  κατάληψης της ΛΕΑ από άλλα οχήματα.

Οι οδηγοί μπαίνουν στη ΛΕΑ για να αποφύγουν το μποτιλιάρισμα που προκαλεί το ατύχημα, χρησιμοποιώντας τη λωρίδα η οποία έχει προβλεφθεί για να φτάσει η βοήθεια σε όσους τη χρειάζονται και να περάσουν εκείνοι που θα ανοίξουν τον δρόμο. Όσοι αποκλείουν τη ΛΕΑ δυσκολεύουν τη δουλειά των διασωστών, αλλά δεν διευκολύνουν τους εαυτούς τους. Αν δεν φτάσουν η Πυροσβεστική και η Αστυνομία, δεν θα ανοίξει ο δρόμος και θα συνεχίσουν να βρίσκονται ακινητοποιημένοι

Αν με την είσοδο στην ΛΕΑ οι οδηγοί έβρισκαν διέξοδο από το μποτιλιάρισμα, θα μιλούσαμε για μια ακραία αντικοινωνική συμπεριφορά. Θα λέγαμε ότι προκειμένου να λύσουν το πρόβλημά τους ατομικά, οι οδηγοί αυτοί αδιαφορούν για τις συνέπειες που θα έχει η πράξη τους στους άλλους, ακόμη και σε εκείνους που μπορεί να κινδυνεύει η ζωή τους. Όμως εδώ δεν έχουμε ζημιά για τους άλλους και κέρδος για τον εαυτό τους, έχουμε ζημιά για όλους. Η κατάληψη της ΛΕΑ είμαι μια πράξη επιθετικότητας και μαζί μια πράξη αυτοπαγίδευσης. Είναι τόσο ισχυρή η επιθυμία να ξεφύγει ο οδηγός από το πρόβλημα, ώστε να μην μπορεί να σκεφτεί αν η πράξη του τον ωφελεί ή όχι.

Υπάρχει μια τάση να ερμηνεύονται τέτοιες συμπεριφορές με αναφορές σε γενικά χαρακτηριστικά της φυλής των Ελλήνων. Οι ερμηνείες αυτές βρίσκονται στον αντίποδα των ισχυρισμών περί ανωτερότητας των Ελλήνων, που δίδαξαν στους άλλους τον πολιτισμό και ξεχωρίζουν για την ανθρωπιά και το φιλότιμό τους.

Τέτοιες θεωρήσεις αντιμετωπίζουν τους πολίτες αυτής της χώρας σαν ένα ενιαίο και αδιαίρετο σύνολο με κοινή ταυτότητα και κοινά χαρακτηριστικά. Αλλά δεν έχουμε κοινή ταυτότητα απλώς και μόνο επειδή είμαστε Έλληνες. Όπως υπάρχουν Έλληνες που είναι ρατσιστές και άλλοι που είναι κατά του ρατσισμού, έτσι υπάρχουν Έλληνες οδηγοί που κλείνουν τη ΛΕΑ και άλλοι που δεν διανοούνται να το κάνουν. Δεν μπορούμε, όμως, να μην παρατηρήσουμε ότι μερικές συνήθειες είναι στον τόπο μας πολύ πιο διαδεδομένες από ό,τι στις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες. Αυτές οι συνήθειες έχουν να κάνουν κυρίως με τη χρήση υλικών και άυλων αγαθών, τα οποία σχετίζονται με τη συνύπαρξή μας με τους άλλους.

Πολλοί συμπολίτες μας θεωρούν πως ό,τι αναγκάζονται να το μοιραστούν με άλλους ανθρώπους δεν έχει καμία αξία και το περιφρονούν. Έτσι, οι παλιές εθνικές οδοί και οι παραλίες είναι γεμάτες με σκουπίδια. Έτσι, αρκετοί οδηγοί βγαίνουν στον δρόμο χωρίς να υπολογίζουν ότι στον δρόμο βγαίνουν και άλλοι άνθρωποι που έχουν δικαίωμα να μετακινηθούν με ασφάλεια.

Μεγάλη σημασία έχει και το πλαίσιο μέσα στο οποίο κινούνται οι πολίτες. Η έλλειψη αστυνόμευσης και η ατιμωρησία αφήνει το πεδίο ελεύθερο στην αυθαιρεσία. Από την άλλη πλευρά, βλέπουμε στο μετρό της Αθήνας ότι οι επιβάτες προσαρμόστηκαν στους κανόνες και το διατηρούν καθαρό. Αυτό είναι μια επιπλέον απόδειξη ότι δεν υπάρχει κάποιο φυλετικό χαρακτηριστικό που μας σπρώχνει στην αντικοινωνική συμπεριφορά και στην περιφρόνηση των δημόσιων αγαθών. Και μια ισχυρή ένδειξη ότι η πολιτική, διαμορφώνοντας το πλαίσιο, μπορεί να φέρει αλλαγή των νοοτροπιών.