Η πολιτική κρίση στην Ιταλία ήταν αναπόφευκτη συνέπεια της αρχιτεκτονικής της ευρωζώνης και της αποτελμάτωσης που αυτή προκάλεσε.
Ο μέσος Ιταλός είναι σήμερα φτωχότερος απ’ ό,τι είκοσι χρόνια πριν, ενώ την τελευταία δεκαετία η διαφορά στο κατά κεφαλήν εισόδημα για τον μέσο Ιταλό από τον μέσο Γερμανό εκτοξεύτηκε από 12% σε 32%.
Παράλληλα, για πρώτη φορά από τον 19ο αιώνα, τον μέσο Ιταλό ξεπέρασε σε κατά κεφαλήν εισόδημα ακόμα και ο μέσος Ισπανός, παρά το γεγονός ότι και η Ισπανία βρίσκεται εγκλωβισμένη στην ίδια οικονομική κρίση.
Με άλλα λόγια, οι μεγάλες μάζες του ιταλικού λαού νιώθουν να βουλιάζουν αέναα σ’ ένα τέλμα.
Αυτή η ζοφερή αίσθηση ίσως να μην αρκούσε για να γεννήσει τον θυμό εναντίον του ιταλικού και του ευρωπαϊκού κατεστημένου που έφερε την κατάρρευση του λεγόμενου πολιτικού Κέντρου (Ρέντσι, Μπερλουσκόνι) και την απόλυτη πλειοψηφία στη Βουλή των ευρωσκεπτικιστών και ασυγκράτητα ξενοφοβικών κομμάτων 5S και Λέγκας (με ηγέτες τους Ντι Μάιο και Σαλβίνι αντίστοιχα).
Εκείνο που εξοργίζει τον μέσο Ιταλό ψηφοφόρο τόσο ώστε να στρέψει την πλάτη του στα συστημικά κόμματα της Κεντρο-αριστερο-δεξιάς είναι η αίσθηση ότι αυτή η τύχη δεν αξίζει στην Ιταλία. Αν σκύψουμε πάνω από τα δεδομένα της ιταλικής οικονομίας, θα δούμε ότι αυτή η αίσθηση είναι δικαιολογημένη.
Αντίθετα με τη Γαλλία ή τη Βρετανία, η Ιταλία είναι μια πετυχημένη εξαγωγική χώρα με μόνιμο, σταθερό, σημαντικό εμπορικό πλεόνασμα.
Παράλληλα, και παρά τις σπατάλες και τη διαφθορά του ιταλικού κράτους, η κυβέρνηση παρουσιάζει εδώ και χρόνια πρωτογενές πλεόνασμα στον προϋπολογισμό της.
Τέλος, το συνολικό χρέος της Ιταλίας (δημόσιο συν ιδιωτικό) είναι μικρότερο εκείνου της Βρετανίας, της Γαλλίας, της Ισπανίας, της Ιρλανδίας κ.λπ. Δεν είναι λοιπόν φυσιολογικό, με αυτά τα δεδομένα, οι Ιταλοί πολίτες να εξανίστανται βλέποντας το βιοτικό τους επίπεδο να βουλιάζει και ακούγοντας τον Γερμανό επίτροπο Ετινγκερ να τους λέει, κουνώντας το δάκτυλο, ότι «οι αγορές θα μάθουν στους Ιταλούς πώς να ψηφίζουν»;
Το ερώτημα βέβαια τίθεται: Πώς εξηγείται η αποτελμάτωση της Ιταλίας παρά τα πιο πάνω δεδομένα τα οποία θα έπρεπε να κάνουν τη χώρα, αν όχι να «πετάει», τουλάχιστον να μη βρίσκεται στο σημερινό τέλμα;
Η απάντηση είναι απλή και μία: Ο λόγος είναι η συγκεκριμένη, σαθρή δόμηση της ευρωζώνης. Γιατί; Λόγω των ιδιαιτεροτήτων της ιταλικής οικονομίας που την καθιστούν μη βιώσιμη υπό τους κανόνες που ισχύουν σήμερα, οι οποίοι είναι κομμένοι και ραμμένοι για άλλου είδους οικονομίες – και τους οποίους κανόνες το Βερολίνο αρνείται πεισματικά να συζητήσει.
Από μια άποψη η ιταλική οικονομία δεν μοιάζει με καμία άλλη χώρα της ευρωζώνης. Για την ακρίβεια, η πιο κοντινή στην Ιταλία αναπτυγμένη χώρα είναι η Ιαπωνία: χώρα εξαγωγική, βιομηχανική, με μικρό ιδιωτικό χρέος και με τράπεζες που λόγω αλόγιστων ανοιγμάτων στο παρελθόν είναι πλέον νεκροζώντανες, ζόμπι, με αποτέλεσμα να μη δύνανται να δανείσουν τον ιδιωτικό τομέα.
Στην Ιαπωνία η κρίση δεν έγινε καταστροφική, δεν έδωσε έναυσμα στην πολιτική και ηθική κατάρρευση που παρατηρούμε σήμερα στην Ιταλία, επειδή το κράτος ανέλαβε να κάνει αυτό που δεν μπορούν να κάνουν οι τράπεζες-ζόμπι: να δανείζει!
Τόσο η ιαπωνική κυβέρνηση, μέσω μεγάλων δημοσιονομικών ελλειμμάτων, όσο και η κεντρική τράπεζα, μέσα από τη λεγόμενη «ποσοτική χαλάρωση» (την οποία, παρεμπιπτόντως, πρώτη εφηύρε η Κεντρική Τράπεζα της Ιαπωνίας), παρέχουν εδώ και είκοσι χρόνια στον ιδιωτικό τομέα τα χρήματα που απαιτούνται για επενδύσεις και μετακύληση ιδιωτικού, επιχειρηματικού χρέους.
Κάνουν, δηλαδή, ακριβώς αυτό που δεν επιτρέπουν οι κανόνες της ευρωζώνης να κάνουν οι ιταλικές αρχές. Εξ ου και η αποτελμάτωση.
Υπό αυτές τις συνθήκες, βρίσκεται σε εξέλιξη ο φαύλος κύκλος που περιγράψαμε με λεπτομέρειες τότε που, τον Φλεβάρη του 2016, ιδρύαμε το DiEM25 μας στο Βερολίνο. Στο Μανιφέστο μας γράφαμε:
*Η καταστολή που εφαρμόστηκε δοκιμαστικά στην Ελλάδα το 2015 ενισχύει τον φαύλο κύκλο αυταρχισμού-κρίσης: Οσο πιο πολύ πνίγουν τη δημοκρατία στα κράτη-μέλη, τόσο η Ευρώπη χάνει τη νομιμοποίησή της στα μάτια των Ευρωπαίων, τόσο ενισχύεται η οικονομική αποτελμάτωση, τόσο μεγαλύτερη δόση αυταρχισμού χρειάζεται το βαθύ κατεστημένο για να συνεχίζει να επιβάλλει τις αποτυχημένες πολιτικές λιτότητας, τόσο περισσότερο ενισχύεται η οικονομική αποτελμάτωση… και ούτω καθ’ εξής…
Απελπισμένοι και παρακινημένοι πότε από την κατάθλιψη και πότε από την οργή, οι λαοί της Ευρώπης καταφεύγουν όλο και περισσότερο στη «λύση» της διάλυσης.
Το Brexit του Ιουνίου του 2016 δεν ήταν παρά η αρχή. Η άνοδος μιας νέας Εθνικιστικής Διεθνούς, που ενισχύεται από τον αναποτελεσματικό αυταρχισμό του βαθέος ευρωπαϊκού κατεστημένου, αποτελεί τον μεγαλύτερο κίνδυνο.
Κατεστημένο και ξενοφοβική Δεξιά ωθούν την Ευρώπη στον εγκλωβισμό στο τοξικό δίλημμα μεταξύ της υποταγής στην αυταρχική ανοησία των Βρυξελλών και της «λύσης» των κλειστών συνόρων που διαχωρίζουν κράτη-φρούρια-φυλακές.
Το DiEM25 δημιουργήθηκε από Ευρωπαίους δημοκράτες που απορρίπτουν αυτό το «δίλημμα».
Επειδή, δυστυχώς, οι προβλέψεις αυτές επιβεβαιώθηκαν και επειδή οι υπάρχουσες πολιτικές δυνάμεις στην Ιταλία, όπως και στην Ελλάδα, δεν αντιδρούν με τη δημιουργία του ριζοσπαστικού, ευρωπαϊκού μετώπου ανυπακοής στο τοξικό αυτό δίλημμα (κατεστημένου-εθνικισμού), εμείς κάνουμε στις 13 Ιουνίου –στο Μιλάνο– αυτό που κάναμε και στην Αθήνα πρόσφατα: όπως ιδρύσαμε το νέο μας ελληνικό κόμμα την 26η Μαρτίου, το ΜέΡΑ25, στις 13 Ιουνίου ιδρύουμε το νέο κόμμα του DiEM25 στο Μιλάνο.
Στόχος μας; Να σπάσει το δόγμα ότι δεν υπάρχει προοδευτική, ευρωπαϊστική εναλλακτική στις προσταγές του κατεστημένου στην Ιταλία – στη χώρα που μετατρέπεται στο βασικό μέτωπο για τη δημοκρατία και τον ανθρωπισμό στην Ευρώπη.
*γραμματέας ΜέΡΑ25
