Μήπως αδικήσαμε τον Νίκωνα τον Μετανοείτε;

Τον εκχριστιανισμό των Σλάβων είχε αναλάβει και πραγματοποιούσε μεθοδικά και επίμονα η Βυζαντινή Αυτοκρατορία. Στην προσπάθειά της αυτή χρησιμοποίησε τα πιο κατάλληλα πρόσωπα και ένα από αυτά ήταν ο Νίκων ο Μετανοείτε. Σημαντικό μέρος της δράσεως του Νίκωνος είναι το κήρυγμα του στην Κρήτη, της οποίας ο λαός είχε υποστεί τις συνέπειες της μακροχρόνιας κατοχής της νήσου από τους Σαρακηνούς.

ΔΙΑΒΑΣΑΜΕ ένα πολύ σημαντικό και εμπεριστατωμένο άρθρο του κ. Ανάργυρου Κουτσιλιέρη, Διδάκτορος φιλοσοφίας, με τίτλο: «Πότε οι Μανιάτες έγιναν Χριστιανοί», από το οποίο αλιεύουμε το παρακάτω κείμενο. Αξίζει τον κόπο να το διαβάσουμε διότι με αυτό τον τρόπο ενδεχομένως να αναθεωρήσουμε πολλές αρνητικές απόψεις που έχουμε για τον Νίκωνα τον Μετανοείτε!..

« (…) Οι Σλάβοι του Ταϋγέτου μέχρι τον δέκατο αιώνα δεν έχουν δεχθεί την χριστιανική θρησκεία. Τις τελευταίες δεκαετίες του αιώνα αυτού ο Όσιος Νίκων αγωνίζεται για τον εκχριστιανισμό εκείνων που δεν είχαν ασπασθεί τη θρησκεία του Ιησού και την ενίσχυση της πίστεως των Χριστιανών.
Τον εκχριστιανισμό των Σλάβων είχε αναλάβει και πραγματοποιούσε μεθοδικά και επίμονα η Βυζαντινή Αυτοκρατορία. Στην προσπάθειά της αυτή χρησιμοποίησε τα πιο κατάλληλα πρόσωπα και ένα από αυτά ήταν ο Νίκων ο Μετανοείτε.
Σημαντικό μέρος της δράσεως του Νίκωνος είναι το κήρυγμα του στην Κρήτη, της οποίας ο λαός είχε υποστεί τις συνέπειες της μακροχρόνιας κατοχής της νήσου από τους Σαρακηνούς.
Το 961 ο Νικηφόρος Φωκάς συνεπλήρωσε την ανάκτηση της Κρήτης. Ο ευσεβέστατος Αυτοκράτορας φρόντισε να επαναφέρει στο Χριστιανισμό στους κατοίκους των κέντρων που φαίνεται είχαν υποστεί εντονότερα την ξένη επίδραση.
Για την παρουσία του Νίκωνος στην Κρήτη έχουν διατυπωθεί τρεις απόψεις:
α) Πήρε εντολή από την Κωνσταντινούπολη.
β) Προσεκλήθη απευθείας από το Νικηφόρο.
γ) Οδηγήθηκε στην Κρήτη από θείο ζήλο.

Για τη συνεργασία του Νίκωνος με τους αξιωματούχους της Αυτοκρατορίας κατά τη δράση του στην Κρήτη δεν έχουμε συγκεκριμένες πληροφορίες.
Απεναντίας για τη συνεργασία του με τους αξιωματούχους της Αυτοκρατορίας κατά τους χρόνους της δράσης του στη Λακωνία έχουμε συγκεκριμένες μαρτυρίες.
Κατά το 997 τοποθετήθηκε διοικητής του θέματος Πελοποννήσου ο στρατηγός Βασίλειος Αποκαυκός, ο οποίος κάλεσε αμέσως τον Νίκωνα στην Κόρινθο για να συνεργασθούν ασφαλώς για τον εκχριστιανισμό των Μελιγγών του Ταϋγέτου, οι οποίοι καθώς είδαμε κατά τον αιώνα αυτό δεν είχαν γίνει χριστιανοί. Φαίνεται ότι πέραν της ηθικής συμπαραστάσεως ο διοικητής ενίσχυσε και υλικώς την προσπάθεια του Νίκωνος.
Παρεχώρησε στον Όσιον σημαντικό κτήμα ως Μετόχιο της Μονής του Σωτήρος, που ίδρυσε ο Νίκων, για να έχει ασφαλώς και υλικά μέσα να αγωνίζεται για το σκοπό του, του εκχριστιανισμού των Σλάβων.
Οι Σλάβοι που μέχρι τον δέκατο αιώνα δεν γνώριζαν το Χριστιανισμό, τελικώς αφομοιώθηκαν από τους Έλληνες. Έγιναν Χριστιανοί, πήραν την Ελληνική και ξέχασαν τη δική τους. Εκτός δε από τη γλώσσα ξέχασαν ακόμα και την ανάμνηση της φυλετικής τους καταγωγής.
Η πλήρης αφομοίωση των Σλάβων, ο εξελληνισμός τους δηλαδή. είναι έργον της πολιτικής του Βυζαντίου. Για το έργο όμως αυτό τα οποιαδήποτε διατάγματα των Βυζαντινών στρατηγών, αλλά και τα κηρύγματα των χριστιανών ιεραποστόλων δεν θα ήταν αποτελεσματικά αν δεν υπήρχε λαός χριστιανικός ικανός να αφομοιώσει τους Μελιγγούς.
Ήταν απόλυτη ανάγκη η παρουσία ικανού αριθμού ανθρώπων να μεταδώσει τη γλώσσα του και τη θρησκεία του στους Μελιγγούς.
Από την ιστορία πληροφορούμεθα ότι μέχρι τον έκτο τουλάχιστον αιώνα οι πόλεις του Κοινού των Ελευθερολακώνων ακμάζουν.
Ξαφνικά επετέθη ο Γιζέριχος στην Καινήπολη και όμως βρέθηκαν άνθρωποι ικανοί να αντιμετωπίσουν τις χιλιάδες του στρατού του. Ανάλογο πληθυσμό είχαν ακόμα και άλλες πόλεις Λας, Γύθειο κ.λ.π. (…)»

Για την αντιγραφή

ΑΓΓΕΛΟΣ ΠΑΝ. ΣΑΚΚΕΤΟΣ

ΠΗΓΗ