Του Σεβ. Μητροπολίτη Αρκαλοχωρίου κ. Ανδρέα
Δέν ἔχουμε ἀκόμα συνέλθει ἀπό τήν πρόσφατη πυρκαγιά στήν Ἀττική, μέ τίς δεκάδες τῶν τραγικῶν θυμάτων. Θρηνοῦμε καί προσευχόμεθα γιά τήν ἀνάπαυση τῶν ψυχῶν τους.
Ἐμεῖς οἱ κτιστοί καί φθαρτοί ἄνθρωποι, πῶς εἶναι δυνατόν νά εἰσέλθουμε στό μυστήριο τῆς ἀγνωσίας τοῦ Θεοῦ καί νά γνωρίσουμε τήν οὐσία τῆς αἰτίας, δηλαδή τούς πνευματικούς λόγους, τούς ἐλεήμονες καί ἀνελέητους, κατά τήν περίστασιν, ἐκ τῶν ὁποίων προκλήθηκε ἡ καταστροφή τῆς πυρκαγιᾶς;
Οἱ Πατέρες, ἡ πνευματική δηλαδή ἐμπειρία τῆς Ἁγίας μας Ἐκκλησίας καί συγκεκριμένα ὁ μοναχός Ἅγιος Ἰωάννης Δαμασκηνός (676-749 μ.Χ.) ἔγραψε: «Ἄπειρον οὖν τό θεῖον καί ἀκατάληπτον, καί τοῦτον μόνον αὐτοῦ καταληπτόν, ἡ ἀπειρία καί ἡ ἀκαταληψία».
Ὁ δέ Ἅγιος Γρηγόριος ὁ Θεολόγος (329-390 μ.Χ.) ἔγραψε: «Ἄπειρον οὖν τό θεῖον καί δυσθεώρητον καί τοῦτο πάντων καταληπτόν μόνον, ἡ ἀπειρία».
Τό μυστήριον τοῦ ὑπερβατικοῦ, ἀπρόσιτου καί ἀθέατου Τριαδικοῦ Θεοῦ, ἐμεῖς οἱ ἄνθρωποι, οἱ ἐνδοσκοπικοί, οἱ προσιτοί καί θεατοί, ἀδυνατοῦμε νά τό κατανοήσομε ἤ νά τό ἑρμηνεύσομε.
Οἱ Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας, μέ τήν φιλοκαλική καί ἠσυχαστική τους βιοτή, μέ τίς ἐμπειρίες τους, τήν προσωπική τους προσευχή, τή νηστεία, τή μετάνοια, προσέγγιζαν ἤ προσπαθοῦσαν νά ἑρμηνεύσουν τέτοια ἤ παρόμοια τραγικά γεγονότα.
Γνώριζαν ὅμως καί νά τά ἀντιμετωπίζουν πρακτικά. Στήν ἀνομβρία ὁ παπᾶς, ὁ ἐπίσκοπος, καλοῦσαν τό πᾶσχον ποίμνιό τους σέ νηστεία καί προσευχή. Τήν Κυριακή, μετά τή Λειτουργία, ἀνέβαιναν ὅλοι σ’ ἕνα κοντινό λόφο, ὁ ποιμένας διάβαζε τίς εὐχές τῆς ἀνομβρίας καί ἐπιστρέφοντας ἄνοιγαν τίς ὀμπρέλες πού κρατοῦσαν, γιατί ἄρχιζε ἡ βροχή.
Στίς πυρκαγιές, οἱ λιτανείες τῶν ἁγίων λειψάνων ἤ τῶν εἰκόνων, ἔφερναν βροχοπτώσεις, σταματοῦσαν τούς ἀνέμους καί περιόριζαν ἤ ἔσβηναν τίς φωτιές. Αὐτά δέν εἶναι τά παραμυθάκια ἤ διηγήσεις κάποιων χριστιανῶν. Ἀντιθέτως, εἶναι γεγονότα ἐκπηγάζοντα ἀπό τήν βιωματική, ἐμπειρική πρακτική γνώση τῆς Ἐκκλησίας, ἡ ὁποία ἑνώνει τά ἐπίγεια μέ τά οὐράνια καί συνθέτει τήν κοινωνία τῶν ὁρατῶν καί τῶν ἀοράτων.
Κατά τό «ἑωράκαμεν τόν Κύριον», πλεῖστοι ἔχομε ζήσει καί γνωρίσει χριστιανούς, κληρικούς ἤ λαϊκούς, μετόχους ἤ πρωταγωνιστές ἀποκαλύψεων, πού ἀνατρέπουν τήν τάξη καί τούς νόμους τῆς φύσεως. Ἡ ὅποια ἀποστασιοποίηση ἀπό αὐτό τό ζῶν μυστήριο τῆς Ἐκκλησίας, προσεγγίζει ἤ προσλαμβάνει τήν Ἐκκλησία ὡς ἰδεολογία, τήν δέ διοικητική της δομή ὡς ἰδεολογικό μηχανισμό.
Αὐτονόητο συνακόλουθο ἡ στοχοποίηση γιά τίς πυρκαγιές ἤ γιά κάποιο ἄλλο γεγονός τοῦ ἰδεολογικοῦ ἀντιπάλου. Τά σχήματα τῶν ἰδεολογιῶν τοῦ κόσμου τούτου, καθιδρύματα τῆς ἐπίγειας μόνο δόξας, μέ τά ἔργα καί τίς ἡμέρες των, ὑπάρχουν ἤ δημιουργοῦνται γιά νά παρέλθουν καί νά τά διαδεχθεῖ κάποιο ἄλλο ἤ κάτι ἄλλο.
Μέσα σ’ αὐτό τό ὅποιο ἄλλο, πού κάποτε ἦταν οἱ αὐτοκρατορίες, ρωμαϊκή, βυζαντινή, ὀθωμανική, σήμερα τά ἐθνικά κράτη καί ἡ εὐρωπαϊκή ἕνωση, ἡ Ἐκκλησία ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ ζεῖ καί θαυματουργεῖ, ἐν τῇ ἐσχατολογικῇ της προοπτική, ὅπου κατά τόν Ἅγιο Ἰωάννη τόν Δαμασκηνό «ὁ Θεός οὐ κολάζει τινά».
Αὐτό ὅμως δέν σημαίνει ὅτι δέν ὑπάρχει κόλαση. Ὁ Δαμασκηνός εἶναι σαφέστατος: «καί τοῦτο δέ εἰδέναι δεῖ, ὅτι ὁ Θεός οὐ κολάζει τινά ἐν τῷ μέλλοντι, ἀλλ’ ἕκαστος ἑαυτόν δεκτικόν ποιεῖ τῆς μετοχῆς τοῦ Θεοῦ. Ἐστιν μέν ἡ μέν μετοχή τοῦ Θεοῦ τρυφή ἡ δέ ἀμεθεξία αὐτοῦ κόλασις».
«Καί τοῦτο ὀφείλουμε νά γνωρίζουμε, ὅτι ὁ Θεός δέν τιμωρεῖ κανένα στό μέλλον, ἀλλά ὁ καθένας ἀπό ἐμᾶς κάνει τόν ἑαυτό του δεκτικό τῆς χάριτος τοῦ Θεοῦ. Εἶναι συνεπῶς, ἡ συμμετοχή στή χάρη τοῦ Θεοῦ, ἀγαλλίαση, ἑνῶ ἡ μή συμμετοχή κόλαση».
Οἱ ἐν πυρί τελειωθέντες ἀδελφοί μας, ἀπό τήν τραγωδία τῆς πρόσφατης πυρκαγιᾶς, ἐτελεύτησαν μαρτυρικῶς. Ἄς προσευχηθοῦμε, ὁ πανοικτίρμων καί ἐλεήμων ἐν Τριάδι ζῶν Θεός, νά προσλάβει τήν ἐν ἀπογνώσει προσευχητική κραυγή, τήν σιωπή τους καί τόν τρόμο τους, ὡς τήν ἀγαθή προαίρεση μετανοίας τους, ἐξομολόγηση, Θεία Κοινωνία καί νά τάξει τάς ψυχάς των ὅπου ἐπισκοπεῖ τό φῶς τοῦ προσώπου Του.
