Ο Σεπτέμβρης μπήκε με μια τρομακτική απώλεια για την παγκόσμια πολιτιστική κληρονομιά. Η χθεσινή εικόνα του φλεγόμενου Εθνικού Μουσείου της Βραζιλίας αλλά και οι φωτογραφίες στα κοινωνικά μέσα ενημέρωσης, που δείχνουν ανθρώπους να τρέχουν και να μεταφέρουν ό,τι μπορούσαν να σώσουν από τη λαίλαπα, σόκαραν τον πλανήτη. Ενα 24ωρο μετά περιμένουμε να μάθουμε αν τελικά κατάφεραν οι αρχές της χώρας να διασώσουν ένα μέρος από τα 20 εκατομμύρια εκθέματα που αρχικά ειπώθηκε ότι έγιναν στάχτη.

Η πυρκαγιά εκδηλώθηκε στο ιστορικό μουσείο (άλλοτε αυτοκρατορικό παλάτι) του Ρίο ντε Ζανέιρο το βράδυ της Κυριακής αμέσως μετά το κλείσιμο του χώρου. «Η ζημιά είναι ανυπολόγιστη για τη Βραζιλία. Σήμερα είναι μια τραγική ημέρα για τη χώρα. Χάθηκαν διακόσια χρόνια δουλειάς, έρευνας και γνώσης» ανέφερε ο πρόεδρος της Βραζιλίας Μισέλ Τέμερ.

Η φωτιά «καταπίνει» τους θησαυρούς του μουσείου | EPA/MARCELO SAYAO

Η πλήρης καταγραφή των καμένων θησαυρών και η έκταση των ζημιών που προκλήθηκαν στα πολύτιμα αντικείμενα από την πυρκαγιά θα χρειαστούν αρκετό χρόνο για να μελετήσουμε τις αληθινές τους διαστάσεις. «Καταφέραμε να αφαιρέσουμε πολλά πράγματα από το εσωτερικό του μουσείου με τη βοήθεια των εργαζομένων του» δήλωσε στην Globo News εκπρόσωπος της πυροσβεστικής υπηρεσίας της Βραζιλίας, αναπτερώνοντας τις ελπίδες ότι τουλάχιστον κάποια από τις συλλογές μπορεί και να έχει διασωθεί.

Το υπέροχο αυτό μουσείο ξεκίνησε τη λειτουργία του το 1818 και η βασική του συλλογή έχει αναντικατάστατα αντικείμενα σχετικά με τους αυτόχθονες λαούς της Βραζιλίας, τις σπάνιες φυλές, τις τελετές τους. Είναι σπάνιες πηγές πληροφοριών όχι μόνο για την ιστορία και τους ανθρώπους που ζούσαν από αιώνες στην ήπειρο, αλλά και για το πώς συναντήθηκαν και συνυπήρξαν με τους Ευρωπαίους αποίκους.

Κομμάτι μετεωρίτη στέκει στην είσοδο του καμένου μουσείου
Κομμάτι μετεωρίτη στέκει στην είσοδο του καμένου μουσείου | EPA/Antonio Lacerda

Η πτέρυγα επίσης με τα απολιθώματα περιγράφεται -σύμφωνα με την Guardian- ως «παλαιοντολογικός παράδεισος διεθνούς σημασίας». Καθώς περιοχές της Βραζιλίας ήταν ιδιαίτερα πλούσιες σε απολιθώματα, το μουσείο διαθέτει μια σπουδαία συλλογή στην οποία υπήρχαν απολιθωμένες χελώνες 110 εκατομμυρίων ετών -από τις παλαιότερες που έχουν βρεθεί. Οι συλλογές απολιθωμάτων δεν έδιναν μια απλή καταγραφή για τη φυσική ιστορία της χώρας αλλά και ολόκληρης της Νότιας Αμερικής. Οι δε σκελετοί δεινοσαύρων ήταν από τα συναρπαστικά εκθέματα.

Λεπτομέρεια με δράκους και δελφίνια από τις τοιχογραφίες του ναού της Ισιδας στην Πομπηία, 1ος αι. μ.Χ. |

Αδιαμφισβήτητα στις ανυπολόγιστες απώλειες -αν επιβεβαιωθεί τελικά- ανήκει ο σκελετός της Luzia, μιας γυναίκας της παλαιολιθικής περιόδου που βρέθηκε σε σπηλιά στη Βραζιλία το 1975 από τη σπουδαία Γαλλίδα αρχαιολόγο Ανέτ Λαμίν Εμπερέρ. Τα οστά υπολογίζεται ότι έχουν ηλικία περίπου 11.500 ετών και πρόκειται για τον παλαιότερο ανθρώπινο σκελετό που βρέθηκε στην αμερικανική ήπειρο. Η καταγωγή της έχει απασχολήσει επανειλημμένα την επιστημονική κοινότητα, με ορισμένους ανθρωπολόγους να δηλώνουν ότι σημάδια στο κρανίο αποδεικνύουν ότι οι πρόγονοί της ήρθαν στην ήπειρο από τη νοτιοανατολική Ασία.

Αιγυπτιακή σαρκοφάγος, 1049-1026 π.Χ.
Αιγυπτιακή σαρκοφάγος, 1049-1026 π.Χ. |

Σπάνιο εύρημα και ο μετεωρίτης Bendegó που βρέθηκε το 1784 από έναν πιτσιρίκο στο Μόντε Σάντο. Το βάρος του είναι 5.260 κιλά και αποτελεί τον μεγαλύτερο σιδερένιο μετεωρίτη της Βραζιλίας και τον δεύτερο μεγαλύτερο του πλανήτη (φυλασσόταν σε χώρο πάνω από την κεντρική είσοδο).

Επίσης στο Εθνικό Μουσείο της Βραζιλίας στεγάζονταν 700 αντικείμενα από την Αίγυπτο, συμπεριλαμβανομένης μιας ξύλινης σαρκοφάγου με το σώμα του Σα-Αμούν-Εμ-Σου, που χρονολογείται από το 750 π.Χ. και δεν έχει ανοίξει ακόμα. Οι επιστήμονες την έχουν εξετάσει με ακτίνες Χ που έδειξαν ότι, εκτός από το ταριχευμένο κορμί, υπάρχουν στο εσωτερικό της ακόμα άθικτα φυλακτά και αντικείμενα.

Ο σκελετός της Luzia, περίπου 11.500 ετών |

Τέλος, κανείς δεν ξέρει σε τι κατάσταση θα βρεθούν οι συγκλονιστικές τοιχογραφίες που επιβίωσαν από την έκρηξη του Βεζούβιου και από τη Μεσόγειο βρέθηκαν να ανήκουν στη μόνιμη συλλογή του μουσείου. Μεταξύ αυτών μία που απεικονίζει δύο παγόνια και δύο άλλες με ιππόκαμπους, δράκους και δελφίνια οι οποίες κοσμούσαν τον ναό της Ισιδας στην Πομπηία.

Πηγή:https://www.efsyn.gr