Τζογαδόρος ο ίδιος, ο Ερντογάν κατάλαβε ότι όσο ισχυρό και αν ήταν το χαρτί που κρατούσε, είχε βρει τον μάστορά του – ήταν προφανές ότι ο Τραμπ θα ανέβαζε συνεχώς το τίμημα για την Τουρκία εάν δεν ελευθερωνόταν ο Αμερικανός Αντριου Μπράνσον, ο οποίος κρατείτο από τον Οκτώβριο του 2016, κατηγορούμενος, μεταξύ άλλων, για «τρομοκρατία».
Την Παρασκευή, τουρκικό δικαστήριο καταδίκασε τον πάστορα της Ευαγγελικής Πρεσβυτεριανής Εκκλησίας σε τρία χρόνια φυλάκισης αλλά τον άφησε ελεύθερο λόγω του χρόνου που είχε ήδη παραμείνει στη φυλακή. Ο Μπράνσον αναμενόταν να φύγει την ίδια ημέρα από τη χώρα στην οποία ζει εδώ και 23 χρόνια. Το ερώτημα τώρα είναι εάν, μετά την κρίση αυτή, θα εξομαλυνθούν οι σχέσεις ΗΠΑ – Τουρκίας; Αναμένουμε, επίσης, να δούμε εάν ο Ερντογάν εξασφάλισε ανταλλάγματα ή εάν απλώς ήθελε να αποφύγει περαιτέρω προβλήματα με τους Αμερικανούς.
Ο Τραμπ, ο αντιπρόεδρος Μάικ Πενς και πολλά μέλη του Κογκρέσου που αντλούν πολιτική στήριξη από τη μεγάλη δεξαμενή των ευαγγελικών εκκλησιών των ΗΠΑ, είχαν εξοργιστεί με τη σύλληψη του πάστορα. Βάσει μυστικής κατάθεσης άγνωστου μάρτυρα, ο Μπράνσον κατηγορήθηκε για «στήριξη τρομοκρατικής οργάνωσης» και για «πολιτική ή στρατιωτική κατασκοπεία». Ο ίδιος αρνιόταν τις κατηγορίες έως και την ώρα της καταδίκης του. «Είμαι αθώος. Αγαπώ τον Χριστό, αγαπώ την Τουρκία», δήλωσε στο δικαστήριο. Η τουρκική κυβέρνηση, όμως, δεν ενέδιδε. Επέμενε ότι ήταν ένοχος· την Παρασκευή ισχυρίστηκε ότι η απελευθέρωση του Μπράνσον αποδεικνύει την ανεξαρτησία της τουρκικής δικαιοσύνης. Οταν, όμως, ο πρόεδρος της χώρας διορίζει 12 από τα 15 μέλη του Συνταγματικού Δικαστηρίου και όλα τα μέλη του Ανώτατου Δικαστηρίου, όταν πολλοί δικαστές και δικηγόροι βρίσκονται στη φυλακή, η ανεξαρτησία της Δικαιοσύνης είναι έννοια σχετική. Ο Ερντογάν, πάντως, έχει βασίσει μεγάλο μέρος της πολιτικής του τα τελευταία χρόνια στην καλλιέργεια του αντιαμερικανισμού. Οι κυρώσεις που ο Τραμπ επέβαλε στον τουρκικό χάλυβα συνέβαλαν στη ραγδαία υποτίμηση της τουρκικής λίρας και σε άλλα δεινά της οικονομίας, ενισχύοντας, με τη σειρά τους, τους ισχυρισμούς του Ερντογάν ότι πίσω απ’ όλα τα προβλήματα της Τουρκίας βρίσκονται οι ΗΠΑ. Τον Αύγουστο, ο σύμβουλος Εθνικής Ασφαλείας του Τραμπ, Τζον Μπόλτον, δήλωσε: «Η τουρκική κυβέρνηση διέπραξε μεγάλο σφάλμα όταν δεν ελευθέρωσε τον πάστορα Μπράνσον. Η κρίση θα έληγε αμέσως εάν έπρατταν το σωστό ως σύμμαχοι στο ΝΑΤΟ, ως μέρος της Δύσης, και ελευθέρωναν τον πάστορα Μπράνσον άνευ όρων».
Μένει να δούμε πόσο «άνευ όρων» έληξε η κράτηση του πάστορα. Τούρκος αναλυτής σχολίασε ότι ίσως θα εφαρμοστεί το «γερμανικό μοντέλο». Εννοούσε την απελευθέρωση του δημοσιογράφου Ντενίζ Γιουτζέλ (με υπηκοότητα γερμανική και τουρκική) τον Φεβρουάριο, η οποία συνοδεύτηκε με το ξεπάγωμα των σχέσεων με τη Γερμανία και τη συνέχιση προγραμμάτων προμήθειας πολεμικού υλικού. Στην περίπτωση των ΗΠΑ, προηγούμενες συζητήσεις για το ζήτημα Μπράνσον συμπεριελάμβαναν την τουρκική απαίτηση να μειωθεί στο ελάχιστο το πρόστιμο που επιβλήθηκε σε τουρκική τράπεζα από αμερικανικό δικαστήριο για την παραβίαση του διεθνούς εμπάργκο εναντίον του Ιράν και να επιστραφεί στην Τουρκία ο φυλακισμένος υποδιοικητής της τράπεζας. Θα φανεί εάν υπήρξε τέτοια συναλλαγή. Σε λίγες ημέρες, όμως, η ένταση μεταξύ Αγκυρας και Ουάσιγκτον αναμένεται να αυξηθεί πάλι, όταν στις 5 Νοεμβρίου θα μπουν σε ισχύ κυρώσεις εναντίον του Ιράν, μετά την αθέτηση από τις ΗΠΑ της διεθνούς συμφωνίας για το πυρηνικό του πρόγραμμα. Η Τουρκία προμηθεύεται πετρέλαιο και φυσικό αέριο από τη γειτονική χώρα και θέλει να αποφύγει τις κυρώσεις.
Είναι νωρίς να δούμε εάν η πολιτική της ομηρίας ξένων πολιτών ωφέλησε για άλλη μία φορά την Τουρκία ή εάν αυτήν τη φορά θα πληρώσει το τίμημα. Φαίνεται, όμως, ότι όταν ο Ερντογάν βρει τοίχο μπροστά του, έχει το αίσθημα αυτοσυντήρησης να μην επιμένει στο λάθος. Καθώς κυβερνά μόνος του πλέον, χρήσιμο είναι και για εμάς να γνωρίζουμε τα όριά του.
Πηγή: http://www.kathimerini.gr
