Ακατάσχετη γραφειοκρατία και αλαλούμ με τις κατασχέσεις τραπεζικών λογαριασμών για χρέη προς το Δημόσιο, ακόμη και για μικροποσά από προνοιακά επιδόματα διαπιστώνει στην Ειδική του Έκθεση ο Συνήγορος του Πολίτη.
Οι κατασχέσεις εις χείρας τρίτων, ιδίως οι κατασχέσεις τραπεζικών λογαριασμών, αποτελούν την πλέον διαδεδομένη διαδικασία για την εξασφάλιση της είσπραξης των φορολογικών και ασφαλιστικών εσόδων. Είναι χαρακτηριστικό ότι, ενώ το 2015 η ΑΑΔΕ προέβη σε περίπου 650.000 κατασχέσεις τραπεζικών λογαριασμών, το 2016 ο αριθμός των κατασχέσεων διπλασιάστηκε, το 2017 οι κατασχέσεις υπερέβησαν τα 1,7 εκατομμύρια, ενώ έως τον Μάιο του 2018 οι συντελεσθείσες κατασχέσεις έχουν αγγίξει τα 1,2 εκατομμύρια» αναφέρεται χαρακτηριστικά στην έκθεση. Αθροιστικά λοιπόν οι κατασχέσεις το χρονικό διάστημα 2015-2018 έφτασαν τα 4,8 εκατομμύρια.
«Αντίστοιχη είναι και η εικόνα από το ΚΕΑΟ σε ό,τι αφορά κατασχέσεις λογαριασμών για την είσπραξη ασφαλιστικών εισφορών» τονίζει ο Συνήγορος του Πολίτη.
Στην έκθεση τονίζεται ότι «η διαρκής αύξηση των ληξιπρόθεσμων οφειλών προς τη φορολογική και την ασφαλιστική διοίκηση επαναφέρει περιοδικά την ανάγκη εξέτασης διαδικασιών για διακανονισμό ή ρύθμιση χρεών με παράλληλη πρόβλεψη για λιγότερο ή περισσότερο γενναίο «κούρεμα» μέρους αυτών των οφειλών, ενώ η συνεχής αύξηση των υποχρεώσεων και βαρών συντείνει στην αύξηση της φοροδιαφυγής, της φοροαποφυγής και της εισφοροδιαφυγής».
Μεγάλα αγκάθια στη λειτουργία του όλου συστήματος, όπου συμμετέχουν η ΑΑΔΕ, οι τοπικές ΔΟΥ και οι τράπεζες που καλούνται να υλοποιήσουν την κατάσχεση είναι: 1) η προστασία ενός και μοναδικού λογαριασμού που δηλώνεται ως ακατάσχετος μέσω του συστήματος TAXIS. 2) Η ύπαρξη κοινών λογαριασμών, συχνά μεταξύ ενηλίκων και ανήλικων τέκνων, όπου συχνά κατάσχεται η σύνταξη του παππού για χρέη του παιδιού ή του εγγονιού.
Μερικές περιπτώσεις είναι οι εξής:
Προνοιακά επιδόματα: Ένα από τα βασικά προβλήματα που προκύπτει είναι ότι υπάρχει μια τεράστια ποικιλία από επιδόματα, έκτακτα και τακτικά, που χορηγούνται σε αναπήρους, φοιτητές κ.α. χωρίς να είναι ξεκάθαρο ποια εξ αυτών είναι ακατάσχετα και ποια όχι.
Επιδόματα μητρότητας: Καταγράφονται περιπτώσεις όπου οι ασφαλιστικοί οργανισμοί, όπως ο ΟΑΕΔ, καταθέτουν επιδόματα μητρότητας σε λογαριασμό διαφορετικής τράπεζας από εκείνη στην οποία έχει δηλώσει η μητέρα τον ακατάσχετο λογαριασμό της.
Στεγαστικά φοιτητών: Φορολογικές Αρχές έχουν υποστηρίξει ότι επιδόματα όπως εκείνο για την στέγαση φοιτητών δεν ορίζεται εκ νόμου ρητά ως ακατάσχετο αν και υπάρχει νόμος που ορίζει ότι “δεν κατάσχεται, χορηγείται ολόκληρο, χωρίς κράτηση υπέρ του Δημοσίου ή τρίτου και δεν υπόκειται σε φορολογία.
Πολλαπλές κατασχέσεις: Παρατηρείται φαινόμενο “υπερείσπραξης” οφειλών καθώς αποστέλλονται εντολές κατάσχεσης σε όλους τους τραπεζικούς λογαριασμούς που έχει δηλώσει ο οφειλέτης.
