Μέρος B΄Ο εξοστρακισμός στην αρχαία Αθήνα ήταν ένα προληπτικό μέτρο που εισήχθη για την προστασία της δημοκρατίας από τον Κλεισθένη, αλλά που εφαρμόστηκε για πρώτη φορά το 488 π.Χ., δύο χρόνια μετά από τη μάχη του Μαραθώνα.Ήταν η περίοδος που τα πολιτικά πάθη είχαν οξυνθεί και είχε κορυφωθεί η διαμάχη της επικράτησης των διαφόρων πολιτικών μερίδων, που εξέφραζαν διαφορετικές απόψεις σχετιζόμενες με τη διαχείριση της επιτυχούς αντιμετώπισης της περσικής εισβολής και την πιθανότητα μιας νέας.Ο εξοστρακισμός έθετε στο απυρόβλητο, προσωρινά έστω, τους λαοπρόβλητους ηγέτες, αφού δεν απαιτούσε στοιχειοθετημένη κατηγορία και δίκη αλλά ήταν αρκετή η κρίση του λαού. Ο Θεμιστοκλής ήταν αυτός που εκμεταλλεύθηκε τότε στο έπακρο το θεσμό, κατορθώνοντας να δει σε σύντομο χρονικό διάστημα να παίρνουν το δρόμο της δεκαετούς εξορίας όλοι οι πολιτικοί του αντίπαλοι, χωρίς ίσως να σκέφτεται ότι και ο ίδιος θα είχε αργότερα την ίδια τύχη.ΠΑΤΗΡ ΠΟΛΙΤΗΣ,ΜΗΤΗΡ ΔΟΥΛΑΟ Θεμιστοκλής (527-461/459 π.Χ.) συγκαταλέγεται αναμφισβήτητα ανάμεσα στους κορυφαίους πολιτικούς της αρχαιότητας. Είχε ταπεινή καταγωγή από αθηναίο πατέρα ενώ η μητέρα του ήταν ξένη, πιθανότατα δούλη, ώστε να μην έχει πολιτικά δικαιώματα, τα οποία απέκτησε με τους μεταρρυθμιστικούς νόμους του Κλεισθένη.Η καταγωγή του τον έστρεψε πολιτικά προς τους φτωχούς και τους αδύνατους και σύντομα έγινε ο ηγέτης τους, επηρεάζοντας καθοριστικά τις λαϊκές μάζες και προωθώντας τα συμφέροντά τους, πάντοτε όμωςμε γνώμονα το όφελος της πόλης.Η δύναμή του στηριζόταν στην πολυπληθέστατη κατώτερη τάξη, στους θήτες, οι οποίοι δεν μπορούσαν να υπηρετήσουν ως οπλίτες, λόγω της οικονομικής τους αδυναμίας να αποκτήσουν πολεμική εξάρτηση. Αυτοί μεταβλήθηκαν από τον Θεμιστοκλή σε κωπηλάτες των αθηναϊκών πλοίων, απέκτησαν δύναμη και το δικαίωμα να εκλέγονται στα ανώτατα αξιώματα. Ήταν ο κινητήριος μοχλός της ναυτικής αθηναϊκής δύναμης και κυρίως αποτέλεσαν το λαϊκό στήριγμα του Θεμιστοκλή σε όλα τα οράματά του και στην εφαρμογή της πολιτικής του.ΑΛΛΑΞΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑΕκλέχθηκε επώνυμος άρχοντας και αργότερα στη μάχη του Μαραθώνα (490 π.Χ.) συμμετείχε καθοριστικά ως στρατηγός της φυλής του. Ήταν επιφορτισμένος να υλοποιήσει την αθηναϊκή τακτική και να υποχωρήσει με τάξη από το κεντρικό τμήμα της μάχης, ώστε να περικυκλωθεί το περσικό πεζικό.Προείδε τη δεύτερη εισβολή των Περσών και αφού απαλλάχθηκε με τους εξοστρακισμούς από τις αντιδράσεις των αντιπάλων του, έπεισε τους Αθηναίους να κατασκευάσουν πλοία με τα έσοδα μιας νέας φλέβας αργύρου που είχε εντοπιστεί στο Λαύριο. Προετοίμασε την άμυνα όλων των Ελλήνων και τους έσυρε με επιχειρήματα και τεχνάσματα στη νικηφόρα ναυμαχία της Σαλαμίνας αποσοβώντας την κατάληψη της Ελλάδας από τους Πέρσες και αλλάζοντας το ρου της ευρωπαϊκής ιστορίας.Ο στόλος που είχε κατασκευάσει είχε τέτοιο μέγεθος, ώστε η απειλή του προς τους Έλληνες συμμάχους, ότι θα πάρει όλο τον πληθυσμό της Αθήνας και θα ιδρύσει νέα πόλη στην Κάτω Ιταλία εάν δεν δέχονταν να αντιμετωπίσουν τον περσικό στόλο στη Σαλαμίνα, είχε αληθινή βάση και ήταν υλοποιήσιμη.Έτσι έκαμψε τις αντιδράσεις και τις αντίθετες γνώμες.Οι αποφάσεις και οι πράξεις του απομάκρυναν οριστικά τον περσικό κίνδυνο από τον ελλαδικό χώρο ενώ άφησαν στους Αθηναίους ως παρακαταθήκη το μεγαλύτερο και ισχυρότερο στόλο της ανατολικής Μεσογείου. Η αθηναϊκή θαλασσοκρατία, ένα όραμα που οφειλόταν αποκλειστικά στο Θεμιστοκλή, υπήρξε η στέρεα βάση της κορύφωσης της κλασικής Αθήνας, που οδήγησε στον χρυσό αιώνα του Περικλή, σε όλα εκείνα δηλαδή τα ποικίλα επιτεύγματα που καθοδήγησαν την πορεία του δυτικού κόσμου, με πρώτο ίσως την ίδια τη δημοκρατία.ΤΟ ΚΑΚΟ ΤΕΛΟΣΑκόμα και ο Περικλής εξαναγκάστηκε σε παραίτηση εν μέσω κατηγοριών, η μοίρα όμως του Θεμιστοκλή ήταν ακόμα χειρότερη, Μετά από όσα έκανε για τους Έλληνες και την ίδια την πόλη του, πέθανε εξόριστος μακριά από την πατρίδα του. Το 471 π.Χ. εξοστρακίστηκε έχοντας χάσει την επιρροή του στον λαό και ενώ οι αντίπαλοί του είχαν επιτυχώς καλλιεργήσει ένα αρνητικό κλίμα εναντίον του, στηριζόμενο σε πιθανά σφάλματα και κυρίως στη δύναμη αλλά και τη φήμη που είχε αποκτήσει, από τα οποία υπήρχε δυνητικός κίνδυνος για την αθηναϊκή δημοκρατία.Κατέφυγε αρχικά στο Άργος, αλλά γρήγορα αναγκάστηκε να διαφύγει, όταν κατηγορήθηκε από τους Λακεδαιμόνιους για προδοσία και μηδισμό.Τόσο εχθρικό ήταν το κλίμα στην Ελλάδα, ώστε τελικά κατέληξε στην αυλή και την προστασία του πέρση βασιλιά Αρταξέρξη.ΑΡΝΗΣΗ ΤΑΦΗΣ ΛΟΓΩ ΠΡΟΔΟΣΙΑΣΟ μεγαλύτερος ιστορικός της αρχαιότητας, ο Θουκυδίδης, σημειώνει πως ο θάνατός του προήλθε από φυσικά αίτια, αναφέροντας επίσης πως κάποιοι θεωρούσαν ότι αυτοκτόνησε με δηλητήριο για να μην βοηθήσει τον Αρταξέρξη κατά των Ελλήνων. Τα οστά του μεταφέρθηκαν κρυφά στην Αθήνα. Η πόλη δεν επέτρεπε την ταφή του με το αιτιολογικό της προδοσίας, όπως χαρακτηριστικά έγραψε ο Θουκυδίδης, που πέρασε κι εκείνος είκοσι χρόνια στην εξορία, μία περίοδο που του επέτρεψε να διεισδύσει στα γεγονότα και να συνθέσει το πρώτο αληθινό ιστορικό σύγγραμμα, την ιστορία του Πελοποννησιακού πολέμου.Η συνέχεια την επόμενη εβδομάδα
