Από τη
Βάσω Κόλλια
Παραμονές Πρωτοχρονιάς προκλήθηκαν κατακραυγή στα social media και «βροχή» από καταγγελίες και διαμαρτυρίες πολιτών για σακούλα που πωλούνταν στα καταστήματα Jumbo, στην οποία απεικονίζονταν, μεταξύ άλλων, σταυρός της ναζιστικής Γερμανίας και ο ίδιος ο Αδόλφος Χίτλερ!
Μετά την κατακραυγή, η εταιρία εξέδωσε ανακοίνωση, με την οποία έκανε γνωστό ότι αποσύρει την εν λόγω σακούλα, σημειώνοντας πως όσα απεικόνιζε δεν είχαν γίνει αντιληπτά ούτε από τον αγοραστή ούτε από πελάτες. Εγινε όμως αντιληπτή από έναν πελάτη, ο οποίος, σύμφωνα πάντα με την Jumbo, την υπέδειξε στην εταιρία και έτσι αποφασίστηκε η σακούλα να αποσυρθεί. Σημειώνεται δε ότι η Jumbo στην ανακοίνωσή της αναφέρει πως οι πελάτες αγόραζαν τη σακούλα για πολύ καιρό, αλλά δεν είχαν… καταλάβει ότι «μια σφραγίδα και ένα γραμματόσημο εποχής μπορούσαν να δημιουργήσουν λάθος συνειρμούς».
Αλήθεια, οι εταιρίες δεν έχουν ευθύνη να ελέγχουν τι αγοράζουν και τι πουλάνε; Δεν ελέγχουν τα μηνύματα που περνούν οι διαφημιστικές εκστρατείες τους; Δεν ελέγχουν την παιδεία των υψηλόβαθμων στελεχών τους όταν τα προσλαμβάνουν; Πριν από λίγο καιρό, ο «Economist» καλούσε όσους κατέχουν ηγετικές θέσεις σε επιχειρήσεις να εγκαταλείψουν τις συνήθεις πρακτικές αναψυχής και να σκύψουν πάνω από κλασικούς συγγραφείς και φιλοσόφους – Θουκυδίδη, Πλάτωνα, Κομφούκιο, και ακόμη Νίτσε και Κίρκεγκορ. Η καταφυγή σε ένα υψηλού επιπέδου ρεπερτόριο ιδεών προτείνεται ως αντίδοτο στις σύγχρονες εμμονές. Εμμονές γύρω από σύμβολα οικονομικής και υλικής δύναμης, γύρω από την ίδια την εξουσία. Αυτές οι εμμονές οδηγούν κάποιους εκτός νομιμότητας, ενισχύοντας την ψευδαίσθηση ότι οι νόμοι, η ηθική και η δημοκρατία δεν έχουν τόση σημασία.
Ο συγγραφέας του άρθρου αναφέρει παράδειγμα επιτυχημένου γκουρού του μάνατζμεντ, που παρέμεινε στην κορυφή για μισό αιώνα όχι γιατί παρακολούθησε πολλά συνέδρια, αλλά γιατί έσκυψε πάνω από τη σοφία κλασικών συγγραφέων. Εμπνεύστηκε το όραμά του για τις επιχειρηματικές συμμαχίες από τα πολύπλοκα δίκτυα συμμαχιών, με στόχο τον… γάμο, που τόσο γλαφυρά περιγράφει στα μυθιστορήματά της η Τζέιν Οστιν! Ο Στιβ Τζομπς μιλούσε για το κλειδί της επιτυχίας της Apple, που ήταν η αξιοποίηση της σκέψης των Ανθρωπιστικών Επιστημών.
Η οικονομική κρίση, που ταλανίζει τόσα χρόνια τη χώρα μας, είναι συνάμα κρίση αξιών και αρχών. Κρίση πολιτισμού, παιδείας και ηθικής. Και γι’ αυτό έχουμε την ευθύνη όλοι μας, άλλοι περισσότερο, άλλοι λιγότερο. Ομως, το παράδειγμα, πάντα, σε όλες τις εποχές, το δίνουν οι ηγεσίες: η πολιτική, η πνευματική, η καλλιτεχνική, η επιχειρηματική, η θρησκευτική…
Ας αναλάβουμε όλοι τις ευθύνες μας, όπου κι αν βρισκόμαστε. Δεν μπορούμε να συνεχίσουμε να είμαστε ανεύθυνοι και επιπόλαιοι απέναντι σε μια δημοκρατία που κινδυνεύει, απέναντι σε μια κοινωνία που υποφέρει. Πρέπει και η επιχειρηματική κοινότητα να αναλάβει τη δική της ευθύνη απέναντι στην κοινωνία και την πατρίδα μας, και να μην έχει μοναδικό σκοπό, με οποιονδήποτε μάλιστα τρόπο, το κέρδος.
