Ρωτήσαμε κάποτε κορυφαίο σεισμολόγο τι θα έκανε εάν γνώριζε με βεβαιότητα ότι επίκειται μεγάλος σεισμός. Θα ενημέρωνε από την πλευρά του τις Αρχές και τους πολίτες ή θα το κρατούσε μυστικό; «Δεν θα το έλεγα ούτε στη μάνα μου», ήταν η απάντηση του.
Τις τελευταίες μέρες είδαμε τον ίδιο να πρωταγωνιστεί με άλλους συναδέλφους του σε μια διένεξη που το μόνο που μπορεί να πετύχει είναι να ενσπείρει την ανησυχία σε περιοχές που είναι, ούτως ή άλλως, σεισμογενείς κι έχουν δοκιμαστεί στο παρελθόν από τον Εγκέλαδο, ενίοτε και με καταστροφικά αποτελέσματα.
Είναι θεμιτό οι εκτιμήσεις σεισμολόγων να διαφέρουν. Οπως συμβαίνει συχνά στις επιστημονικές κοινότητες, τα μέλη τους δεν συμφωνούν και δεν καταλήγουν πάντα σε κοινά συμπεράσματα. Όμως, είναι άλλο αυτό κι άλλο οι διαφωνίες τους να προσλαμβάνουν μορφή ανοικτής διαμάχης καταλαμβάνοντας περίοπτη θέση στη σφαίρα του δημοσίου διαλόγου.
Καθώς μιλάμε για ένα φυσικό φαινόμενο που προκαλεί δικαιολογημένα φόβο και όταν κάνει την εμφάνιση του σκορπά πολλές φορές τον πανικό, εφόσον στη συνείδηση του κόσμου είναι συνυφασμένο με συντριπτικά πλήγματα, ακόμη και με τον θάνατο, οι διατυπώσεις των εξειδικευμένων επιστημόνων θα έπρεπε να είναι εξαιρετικά προσεκτικές.
Δεν θέλει και πολύ από μια κουβέντα ενός σεισμολόγου να πιαστούν ουκ ολίγοι και να την εκλάβουν ως προειδοποίηση για μια ισχυρή σεισμική δόνηση.
Οι φήμες είναι ο χειρότερος, καθότι ύπουλος, εχθρός της υπεύθυνης ενημέρωσης. Τι γίνεται, όμως, όταν η πληροφόρηση από τα πλέον αρμόδια χείλη κινείται σε ένα ομιχλώδες τοπίο, στο οποίο παρεισφρύουν και εικασίες που πλησιάζουν στα όρια της κινδυνολογίας;
Στην περίπτωση αυτή οι φήμες αποκτούν (όσο κι αν αυτό ακούγεται παράδοξο) επιστημονικό υπόβαθρο. «Ακουσες τι είπε ο (τάδε) σεισμολόγος; Περιμένουν σεισμό πάνω από 6 Ρίχτερ», λέει ο φίλος στον φίλο, ο γνωστός στον γνωστό. Από στόμα σε στόμα και με την… αμέριστη συνδρομή των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, η σχετική φήμη εξαπλώνεται με ευκολία και μετασχηματίζεται γρήγορα σε μια εδραιωμένη πεποίθηση για ένα σημαντικό μέρος της κοινωνίας. Κι αυτό είναι κάτι που θα πρέπει να αποτελέσει τουλάχιστον το αντικείμενο ενός γόνιμου προβληματισμού.
Οπως εμείς, οι αδαείς, δεν μπορούμε να παριστάνουμε τους σεισμολόγους, έτσι κι αυτοί οφείλουν να μετράνε τα λόγια τους συμβάλλοντας σε μια ορθολογική ενημέρωση, μακριά από αόριστες θεωρίες και γενικεύσεις που κάθε άλλο παρά καθησυχάζουν.
Εν κατακλείδι, ας συμφωνήσουμε ειδικοί και μη ειδικοί ότι με τον σεισμό δεν μπορείς και δεν πρέπει να παίζεις. Ούτε με τις λέξεις…
