Από εννέα επιλεγμένες περιοχές ξεκινούν πάλι οι αναπλάσεις στο ιστορικό κέντρο της Αθήνας, που εγκαινιάστηκαν στα μέσα της δεκαετίας του 1990, αλλά έχουν «παγώσει» από το 2004, μετά τις εμβληματικές πεζοδρομήσεις της Ερμού και κυρίως του άξονα Δ. Αρεοπαγίτου-Αποστόλου Παύλου.
Τα επόμενα σχέδια του τότε υπουργείου ΠΕΧΩΔΕ για την Πανεπιστημίου είχαν «ναυαγήσει» στα τέλη του 2014, όταν τα προβλεπόμενα έργα δεν εξασφάλισαν χρηματοδοτήσεις από το ΕΣΠΑ.
Η νέα αρχή γίνεται μέσα από τον αρχιτεκτονικό διαγωνισμό που αναμένεται να προκηρυχθεί τις επόμενες ημέρες, πιθανότατα σήμερα, και θα κινείται σε δύο επίπεδα: τον ανασχεδιασμό ολόκληρου του κέντρου και την ανάπλαση των οικιστικών ενοτήτων που επιλέχθηκαν με βάση τη σημερινή υποβάθμισή τους και το ειδικό βάρος τους στην αλλαγή της «βιτρίνας» της πρωτεύουσας.
Οι πολεοδομικές προτάσεις θα εναρμονίζονται με το ισχύον θεσμικό πλαίσιο και θα το αξιοποιήσουν για τη δημιουργία νέων κοινόχρηστων χώρων, όπως πλατείες και πεζόδρομοι.
Βασικός στόχος είναι ο ανασχεδιασμός των οδικών αξόνων της περιοχής, ώστε να χωρέσουν ποδηλατόδρομοι και γραμμή τραμ, καθώς και ειδικές διαδρομές που θα επιτρέπουν τη σύνδεση σημαντικών σημείων με δίκτυο πεζόδρομων.
Στο τραπέζι, σύμφωνα με πληροφορίες της «Εφ.Συν.», έχουν πέσει ιδέες για την αποσυμφόρηση του συμπλέγματος που δημιουργούν οι οδοί Σταδίου, Πανεπιστημίου και Ακαδημίας, σε συνδυασμό με τις οδούς Χαριλάου Τρικούπη, Ιπποκράτους και Ασκληπιού.
Παλιότερη μελέτη του Πολυτεχνείου προέβλεπε αντιδρόμηση της Ακαδημίας, ώστε τα οχήματα να κινούνται από το Σύνταγμα προς την Ομόνοια, μειώνοντας τις εκπομπές ρύπων που προκαλεί η σημερινή ανηφορική διαδρομή. Οι σημερινές κυκλοφοριακές ανάγκες θα αναληφθούν από την Πανεπιστημίου, που προτείνεται να γίνει διπλής κατεύθυνσης.
Ως εναλλακτική λύση προτείνεται η πεζοδρόμηση της Σταδίου, σε συνδυασμό με την οδό Αθηνάς και τη Μητροπόλεως, που θα διευρύνουν το ιστορικό-εμπορικό τρίγωνο.
Η εξυπηρέτηση της περιοχής από τέσσερις σταθμούς μετρό επιτρέπει πλέον την πεζοδρόμηση μικρών δρόμων και την απομάκρυνση όλων των Ι.Χ. με παράλληλη δρομολόγηση ηλεκτρικών λεωφορείων.
«Ερχόμαστε να συμπληρώσουμε τις καλές πρακτικές και να συνεχίσουμε τα σχέδια που είχαν εκπονήσει ο Αντώνης Τρίτσης, ο Κώστας Λαλιώτης, η Μελίνα Μερκούρη και η Ντόρα Μπακογιάννη», εξήγησε στην «Εφ.Συν.» ο καθηγητής του Πολυτεχνείου Νίκος Μπελαβίλας, επικεφαλής της νεοσύστατης εταιρείας «Ανάπλαση Αθήνας».
Θυμίζει ότι έρχεται να καλύψει το κενό που άφησε η μνημονιακή επιταγή με βάση την οποία καταργήθηκαν ο Οργανισμός Ρυθμιστικού Αθήνας και κυρίως η ΕΑΧΑ, κάνοντας ιδιαίτερη αναφορά στον οραματιστή πολεοδόμο Γιάννη Καλαντίδη, που υπήρξε πρόεδρος και ψυχή της Εταιρείας Ενοποίησης.
«Θα προχωρήσουμε στις παρεμβάσεις έχοντας δύο βασικούς πυλώνες, την περιβαλλοντική αναβάθμιση και την εξασφάλιση της βιώσιμης κινητικότητας στο κέντρο της πρωτεύουσας, που πρέπει να επανακατοικηθεί και να γίνει η εικόνα ολόκληρης της χώρας», παρατηρεί και προσθέτει ότι «κύριος στόχος των νέων παρεμβάσεων είναι η ανάκτηση του δημόσιου χώρου και η διασύνδεση του πυρήνα της πόλης με την ευρύτερη περιοχή».
Σπεύδει να διευκρινίσει ότι οι σχεδιασμοί αφορούν ήπιες παρεμβάσεις, χαμηλού κόστους και υψηλής αισθητικής, που θα αξιοποιούν και θα αναδεικνύουν τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά κάθε ενότητας.
Θα δημιουργούν κίνητρα για να κατοικηθούν τα κενά διαμερίσματα και να προσελκύσουν επιχειρηματικές δράσεις, ενώ θα λειτουργούν συμπληρωματικά για να βοηθήσουν στο «πάντρεμα» των ασύνδετων σήμερα γειτονιών και να δημιουργήσουν τη νέα εικόνα της πρωτεύουσας.
Ο διαγωνισμός
Ο υπουργός Υποδομών και Μεταφορών Χρήστος Σπίρτζης, που έχει τη συναρμοδιότητα μαζί με τον υπουργό Επικρατείας Αλέκο Φλαμπουράρη, ενέκρινε ήδη τα τεύχη του διαγωνισμού, καθώς και κονδύλι ύψους 217.000 ευρώ για τις προτάσεις που θα βραβευτούν. Η διαγωνιστική διαδικασία δίνει έμφαση στη συνεργασία επιστημονικών ειδικοτήτων, στην οποία, εκτός από αρχιτέκτονες και πολεοδόμους, αναμένεται να δώσουν το «παρών» συγκοινωνιολόγοι, αρχαιολόγοι, εικαστικοί, γεωπόνοι, οικονομολόγοι και κοινωνιολόγοι, καθώς και σπουδαστές.
Είναι η πρώτη δημόσια παρέμβαση της νεοσύστατης «Ανάπλαση Αθήνας», που έχει ήδη ετοιμάσει νέες δράσεις: τον ανασχεδιασμό της οδού Πειραιώς από την Τεχνόπολη ώς τις εγκαταστάσεις «Κεράνη», την επαναλειτουργία του θεάτρου στον Λυκαβηττό και, σε συνεργασία με το Πάντειο Πανεπιστήμιο, την ανάδειξη της λεωφόρου Συγγρού σε άξονα πολιτισμού και επιχειρηματικότητας.
Σε ποιες περιοχές εστιάζονται οι παρεμβάσεις
Οι εννέα περιοχές που επιλέχθηκαν για «λίφτινγκ» είναι:
Κεραμεικός-Τεχνόπολη-Ιερά οδός, που περιλαμβάνει το παλιό αμαξοστάσιο των τρόλεϊ στη συμβολή της Ερμού με την Πειραιώς και φιλοδοξεί να αποκαταστήσει την ενότητα του σπουδαίου, αλλά σε μεγάλο βαθμό άγνωστου αρχαιολογικού χώρου του Κεραμεικού.
Πειραιώς-Κουμουνδούρου-Ψυρρή, που φιλοδοξεί να αξιοποιήσει το πρώτο κομμάτι του οδικού άξονα σύνδεσης της Ομόνοιας με τον Πειραιά. Στις δύο πλευρές του υπάρχουν αδόμητοι χώροι, ενώ χρειάζεται να αναδειχθούν η πλατεία Κουμουνδούρου και το νεοκλασικό κτίριο του παλιού Βρεφοκομείου, ιδιοκτησίας του Δήμου Αθηναίων, που φιλοξενεί τη Δημοτική Πινακοθήκη.
Γεράνι-πλατεία Θεάτρου-Αθηνάς, που καταλαμβάνει ένα μεγάλο μέρος της κεντρικής αγοράς. Τα κίνητρα που είχαν θεσπιστεί το 2011, λόγω της οικονομικής κρίσης, δεν έχουν αποδώσει, ενώ «ξεχάστηκαν» οι προτάσεις της Εταιρείας Ενοποίησης Αρχαιολογικών Χώρων (ΕΑΧΑ), που είχε φέρει σε πέρας όλες τις μεγάλες παρεμβάσεις στην πρωτεύουσα, αλλά καταργήθηκε με το δεύτερο μνημόνιο.
Κοραή-Κλαυθμώνος-Καρύτση-Αγιοι Θεόδωροι, που φιλοδοξεί την αξιοποίηση δύο μεγάλων κοινόχρηστων χώρων στο κέντρο της πρωτεύουσας που σήμερα διχοτομούνται από τη Σταδίου.
Ερμού-Μητροπόλεως-Φιλελλήνων-Σύνταγμα, που ξαναζωντανεύει τη λεγόμενη «κάτω πλατεία», με την αξιοποίηση του χώρου στην είσοδο της Ερμού, ο οποίος σήμερα καταλαμβάνεται από τραπεζοκαθίσματα και περίπτερα που έχουν εξελιχθεί σε μίνι μάρκετ. Συνδέεται και με τη μείωση των λωρίδων κυκλοφορίας από την έξοδο της Σταδίου ώς την είσοδο της Φιλελλήνων.
Δημαρχείο Αθήνας, που στοχεύει στην αποκατάσταση της ενότητας με την απέναντι πλατεία και τον αρχαιολογικό χώρο ο οποίος αποκαλύφθηκε κατά την κατασκευή του υπόγειου γκαράζ.
Πλατεία Ομόνοιας, που θα σέβεται το πρόγραμμα παρεμβάσεων του Δήμου Αθηναίων και θα εστιάζει στη γύρω περιοχή, με διεύρυνση των κοινόχρηστων χώρων και συμπλήρωση των πεζοδρομήσεων.
Αγίου Κωνσταντίνου-Εθνικό Θέατρο, που αφορά την ανάδειξη μιας περιοχής η οποία είναι συνδεδεμένη με την παραβατικότητα και λειτουργεί ως «φόβητρο» για την πρόσβαση στην πρώτη σκηνή της χώρας.
Αθηνάς-Ερμού-Μοναστηράκι, που αφορά τη φολκλορική βιτρίνα της πρωτεύουσας και χρειάζεται να αποκτήσει κανόνες για να διατηρήσει το ειδικό στίγμα της, για τους επισκέπτες αλλά και τους κατοίκους της πρωτεύουσας.
