Εξαιρετικά απαισιόδοξες προβλέψεις από τους συμμετέχοντες στο διεθνές φόρουμ σχετικά με την επιβίωση της Ελλάδας, για την οποία, όπως υποστήριξαν, χρειάζεται ένα θαύμα, την ώρα που η πόλωση χτυπά «κόκκινο»
Από τον
Φώτη Κόλλια
H επιβίωση της Ελλάδας θα εξαρτηθεί από ένα θαύμα! Αυτό ήταν το συμπέρασμα μίας από τις πιο ενδιαφέρουσες συζητήσεις στο Οικονομικό Φόρουμ των Δελφών, την προηγούμενη εβδομάδα, που δεν έτυχε πάντως μεγάλης προβολής, για τους στόχους της χώρας μετά το 2020. Κι αυτό κυρίως επειδή οι περισσότεροι από τους ομιλητές προχώρησαν σε εξαιρετικά δυσοίωνες προβλέψεις για το μέλλον της χώρας μας.
Το δυστύχημα ήταν πως στο δεκαμελές πάνελ δεν υπήρχε ούτε ένας νέος, κάτω των 50 ετών, ενώ αρκετοί από τους ομιλητές συμμετείχαν για χρόνια στη διακυβέρνηση της χώρας, με το γνωστό αποτέλεσμα.
Οι αριθμοί δεν μας ευνοούν, ήταν το κοινό συμπέρασμα, την ίδια στιγμή που η πολιτική μας τάξη αδυνατεί να αντιδράσει και υποδαυλίζει την κοινωνική πόλωση.
Ετσι είναι δύσκολη η αναζήτηση συναινετικών λύσεων για την αντιμετώπιση των υπαρξιακών πλέον προβλημάτων για την Ελλάδα. Μόνο το δημογραφικό πρόβλημα (η αναλογία Ελλήνων και Τούρκων ήταν ένας προς δύο στη διάρκεια των Βαλκανικών Πολέμων, ένας προς τρεις το 1974, όταν έγινε η εισβολή στην Κύπρο, και σήμερα είναι ένας προς 10!) αρκεί για να κατανοήσει κάποιος πως απειλείται η ύπαρξή μας ως έθνος, συμφώνησαν οι ομιλητές.
Αν προσθέσουμε στο δημογραφικό το υψηλό δημόσιο χρέος που θα μας καταδιώκει για δεκαετίες, το ασφαλιστικό σύστημα που παράγει πλέον φτωχούς, τους αδύναμους ισολογισμούς των τραπεζών, δηλαδή την αδυναμία χρηματοδότησης της οικονομίας, την υψηλή ανεργία, τη συνεχή απόκλιση του βιοτικού επιπέδου της χώρας σε σχέση με την υπόλοιπη Ευρώπη (μας πλησιάζει ήδη η Βουλγαρία), την τεχνολογική υστέρηση και το «νεκρό» εκπαιδευτικό μας σύστημα, τότε η εικόνα γίνεται ακόμα πιο γκρίζα.
Ο πρώην διοικητής της Τραπέζης της Ελλάδος Γιώργος Προβόπουλος υπενθύμισε μια πρόσφατη έκθεση του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, σύμφωνα με την οποία ο μέσος ρυθμός αύξησης της παραγωγικότητας για τα επόμενα 30 χρόνια θα είναι -0,7%! Οι αναλυτές του Ταμείου υποστήριξαν ότι, αν η Ελλάδα προχωρήσει σε μεγάλες μεταρρυθμίσεις, τότε αυτός ο ρυθμός μπορεί να αυξηθεί σε μόλις 1%, ποσοστό που, όπως είπε, «δεν είναι ικανό να εξασφαλίσει βιωσιμότητα του δημόσιου χρέους και πιθανότατα του Ασφαλιστικού, αλλά και τη σύγκλιση με το βιοτικό επίπεδο της ευρωζώνης».
Πρόκειται για ζοφερή πρόβλεψη, ειδικά όταν «κάποιοι πιστεύουν πως ούτε αυτό το ποσοστό αύξησης της παραγωγικότητας μπορούμε να πετύχουμε λόγω μειωμένων αντοχών του πολιτικού συστήματος και δυνατοτήτων της κρατικής μηχανής».
Ο κ. Προβόπουλος, που σήμερα είναι πρόεδρος της ΕΛΛΑΚΤΩΡ, εμφανίστηκε πάντως αισιόδοξος πως με ένα θαύμα θα αποφύγουμε μια νέα εθνική ήττα. «Τα πράγματα είναι χάλια» είπε ο Κώστας Κωστής, καθηγητής Οικονομικής και Κοινωνικής Ιστορίας στο Τμήμα Οικονομικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Αθηνών. Υπενθύμισε πως «όσες φορές έχουμε βρεθεί σε αντίστοιχες καταστάσεις για να λυθεί το ζήτημα προηγήθηκε μια εθνική καταστροφή». Επιπλέον, ένα τμήμα του κόστους που ενδέχεται να πληρώσουμε ως χώρα είναι η έξοδος από την ευρωζώνη και από το «ευρωπαϊκό παιχνίδι».
Συμφωνία
Οι περισσότεροι συμφώνησαν με τη διαπίστωση του κ. Κωστή πως «το εκπαιδευτικό μας σύστημα είναι εντελώς παρωχημένο. Δεν προσφέρει τίποτα στην οικονομία».
Οπως είπε, αυτήν τη στιγμή ετοιμάζεται να δημιουργηθεί μια νέα νομική σχολή, όταν απουσιάζουν σχολές που προσφέρουν δεξιότητες για την εποχή της ψηφιοποίησης. «Δεν έχουμε το απαραίτητο ανθρώπινο δυναμικό να περάσουμε σε νέες επενδύσεις, στην ψηφιακή οικονομία».
Ο ίδιος κατέληξε: «Χρειαζόμαστε και ένα κοινωνικό κράτος καθώς και κράτος δικαίου που θα αποκαταστήσει το αίσθημα της δικαιοσύνης χωρίς να επιβαρύνει την οικονομία. Αν η οικονομία δεν πάρει μπροστά, δεν θα επιβιώσουμε. Μην τρέφουμε αυταπάτες… Κάποιοι πρέπει να αναλάβουν το κόστος να συγκρουστούν με όλες τις επαγγελματικές ομάδες που νέμονται τον δημόσιο χώρο, όπως οι δικαστικοί, οι πανεπιστημιακοί κ.ά.».
Ευκαιρία η συμμετοχή μας στην «Τέταρτη Βιομηχανική Επανάσταση»
Ο διευθύνων σύμβουλος του ομίλου ΤΙΤΑΝ Δημήτρης Παπαλεξόπουλος και η πρώην υπουργός Αννα Διαμαντοπούλου θεωρούν πως, αν η Ελλάδα έχει μια ευκαιρία, αυτή βρίσκεται στην επιτυχή συμμετοχή της στη λεγόμενη «Τέταρτη Βιομηχανική Επανάσταση», την πλήρη ψηφιοποίηση της οικονομίας με εφαρμογές όπως η Τεχνητή Νοημοσύνη, το Διαδίκτυο των Πραγμάτων (σ.σ.: η σύνδεση όλων των συσκευών) κ.ά. Οπως είπε ο κ. Παπαλεξόπουλος, «η πιο σημαντική επένδυση που έχουμε να κάνουμε είναι στην ψηφιακή υποδομή της χώρας. Αποτελεί ίσως τη σημαντικότερη οριζόντια παρέμβαση που πρέπει να κάνουμε για να πάμε στο επόμενο βήμα.
Αποτελεί προϋπόθεση για βιώσιμη ανάπτυξη και βιώσιμες θέσεις εργασίας. Τα τελευταία χρόνια έχουμε χάσει έδαφος, με δεδομένο πως όλοι απορροφηθήκαμε από την κρίση. Αντίθετα η Ευρώπη βλέπει πως πρέπει να επιταχύνει τον ψηφιακό μετασχηματισμό ώστε να αποφύγει να συνθλιβεί από τις ΗΠΑ και την Κίνα».
Για την ανάγκη συναίνεσης μίλησε ο πρώην πρωθυπουργός Παν. Πικραμμένος, ενώ ο πρώην διοικητής της ΔΕΗ Τάκης Αθανασόπουλος είπε πως ανησυχεί γιατί «παρά τη μεγάλη σημασία που είχε η συμμετοχή μας στην παγκόσμια προσπάθεια, ο χρονισμός της βρίσκει τη χώρα αποπροσανατολισμένη και βαθιά πληγωμένη από την πολυετή κρίση» αλλά και για την «εγγενή αδυναμία μας ως κοινωνία να κάνουμε διάλογο. Δεν έχουμε μάθει να επιδιώκουμε το ιδανικό αποτέλεσμα χωρίς να ξεφεύγουμε από την πραγματικότητα».
Οσο για τους πολιτικούς που συμμετείχαν στο πάνελ, ο πρώην πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ Ευάγγ. Βενιζέλος χωρίς διάθεση αυτοκριτικής παραδέχτηκε «δεν έχουμε καμία ελπίδα» και ότι «υπάρχει πρόβλημα ιστορικής ύπαρξης και αντοχής του τόπου». Στη συνέχεια αρπάχτηκε με τον βουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ Κ. Δουζίνα.
Ο υφυπουργός παρά τω πρωθυπουργώ Δημήτρης Λιάκος είπε: «Είμαστε μπροστά σε μια νέα ημέρα που πρέπει να βάλουμε στρατηγικούς στόχους, που δεν είναι θέμα ενός πολιτικού σχηματισμού, αλλά θέμα όλων».
