Χρήματα για τον πολιτισμό ή τη φιλανθρωπία;

Γενναιόδωρη και άμεση ήταν η αντίδραση των Γάλλων πλουσίων για την αποκατάσταση της Παναγίας των Παρισίων. Εκατοντάδες εκατομμυρίων ευρώ συγκεντρώθηκαν σε λίγες ώρες, και φαντάζομαι θα ακολουθήσουν και άλλοι πολλοί… Οπως έχουμε συνηθίσει να κάνουμε, το είδαμε άλλωστε σε πολλά σχόλια που ακολούθησαν, κυρίως στο διαδίκτυο, αρχίσαμε την κριτική και την αμφισβήτηση… από το αίμα του κοσμάκη τα έχουν βρει. Γλυτώνουν φόρους. Παιδιά στην Αφρική πεθαίνουν από την πείνα και άλλα παρόμοια.

Το φαινόμενο αυτό εμφανίζεται σε κάθε ευκαιρία, ακόμα και σε τοπικό επίπεδο, όταν χρηματοδοτούνται εκδηλώσεις πολιτισμού, αθλητισμού, παιδείας, όπου υπάρχει η συνήθης αντίδραση: άνθρωποι πεινάνε κι εμείς ξοδεύουμε για περιττά. Αλλά νομίζω ότι πρέπει να βάλουμε τα πράγματα στην σειρά τους. Τα χρήματα του καθενός είναι δικά του και δικαιούται να τα ξοδεύει όπως νομίζει. Από τη στιγμή που τα δίνει για κοινωφελή σκοπό, δικαιούται ένα μπράβο χωρίς μιζέριες και συμψηφισμούς. Τα χρήματα που δίνονται για έργα πολιτισμού, υγείας, εκπαίδευσης, βγαίνουν από τις τράπεζες και δίνονται στην πραγματική οικονομία, σε ημερομίσθια, προμήθειες υλικών, ασφαλιστικές εισφορές, φόρους κ.λπ. Τις δωρεές τις δίνουν σε ένα αξιόπιστο κράτος, που με διαφάνεια και σοβαρότητα θα τα αξιοποιήσει για τον σκοπό που δίνονται… Οχι όπως συνήθως κάνουμε εμείς εδώ, που από το 1953 πληρώνουμε σε κάθε οικοδομική άδεια το ΚΗ Ψήφισμα, για τον σεισμό της Κεφαλονιάς, πληρώνουμε σπατόσημα, μεγαρόσημα και δεν συμμαζεύεται..

Ποιος να δώσει χρήματα και σε ποιον για την αποκατάσταση μνημείων σε τριτοκοσμικές χώρες, με ανύπαρκτες κυβερνήσεις και θεσμούς; Οι περισσότεροι ανά τον κόσμο πλούσιοι, οι αστέρες του Χόλλυγουντ, μεγάλοι αθλητές, ακόμα και οδηγοί της Φόρμουλα, βάζουν βαθιά το χέρι τους στην τσέπη, για ό,τι τους συγκινεί, τους αγγίζει, τους ευαισθητοποιεί, σε ιδιαίτερα σε κάθε μεγάλη καταστροφή. Μερικοί το κάνουν συνέχεια, χρηματοδοτώντας ιδρύματα κάποιου σκοπού. Το ίδρυμα Γκέιτς εμβολιάζει εκατομμύρια παιδιά στην Αφρική, προικισμένο με 50 δις δολάρια, ο Μπάφετ δώρισε το 99% της περιουσίας του, ο GUCCI είναι μεγάλος δωρητής στην unicef, άλλοι προστατεύουν σπάνια ζώα, άλλοι χρηματοδοτούν έρευνες για την κλιματική αλλαγή. Δικαίωμά τους. Το βέβαιο πάντως είναι ότι αν στις χώρες που μαστίζονται από φτώχια, αρρώστιες κ.λπ. δεν φροντίσουν οι κυβερνήσεις τους να βελτιώσουν την κατάσταση, αν δεν σταματήσουν τους εμφυλίους, και όσο είναι αιχμάλωτοι πολιτικών παιχνιδιών, η κατάστασή τους είναι μη αναστρέψιμη, όση φιλανθρωπία και αν δεχτούνε. Μεγάλοι Ελληνες ευεργέτες, χρηματοδότησαν, γενναία, πανεπιστήμια, νοσοκομεία, μουσεία, πολιτιστικά κέντρα, υποτροφίες Μετσόβιο, Ωνάσσειο, Ιδρυμα Νιάρχου, Λάτση, Μπενάκη κ.λπ. Χωρίς τη συμβολή τους η εικόνα της χώρας μας θα ήταν διαφορετική.

Το ίδρυμα Ανδρέας Μεντζελόπουλος, που χρηματοδοτεί η κόρη του Κορίννα, δίνει εκατοντάδες χιλιάδες ευρώ για υποτροφίες στο Πανεπιστήμιο Πατρών, κι ας ζει στο Παρίσι. Καταλαβαίνω ότι έχουμε γίνει επιφυλακτικοί και δύσπιστοι. Το παράδειγμα της UNICEF στην Ελλάδα μάς έκανε καχύποπτους. Τα χρήματα του Ταμείου Μολυβιάτη για τις φωτιές στην Ηλεία μεταφέρθηκαν αλλού, και κανείς δεν ξέρει τι έγιναν οι δωρεές για το Μάτι. Ομως, δεν χρειάζεται να σπέρνουμε την αμφισβήτηση σε όλα. Οταν γίνεται κάτι θετικό, πρέπει να το αναγνωρίζουμε, να το επαινούμε, να το διαδίδουμε, να το κάνουμε, αναλογικά, εννοείται, κι εμείς. Θα έπρεπε καθένας που ανεβάζει ένα post για τα παιδιά στην Αφρική να έχει τουλάχιστον υιοθετήσει ένα παιδί της ACTION AID.

Ας αφήσουμε, επί τέλους, στην κλειδωμένη μας καρδιά μια χαραμάδα ελπίδας και αισιοδοξίας, μέρες που είναι.