Αγιο Δισκοπότηρο το ταμείο της Εταιρείας

Αρχή άνδρα δείκνυσι: η φράση αποδίδεται στο Βίαντα τον Πριηνέα και επαναλαμβάνεται από τον Κρέοντα στην Αντιγόνη του Σοφοκλή. Ερμηνεύοντας τη χρήση του Νόμου και την ηθική του προέκταση, ο Αρχων-Τύραννος απολυταρχικά διαμορφώνει το πεδίο της ατομικής και κοινωνικής εξέλιξης, με γνώμονα το συμφέρον της εξουσίας, υπό το πρόσχημα της εξυπηρέτησης του συνόλου. Η ιδεολογική επίφαση, με έντονη ηθική απόχρωση, μιας αυθεντικής ερμηνείας των Νόμων ως δυνατότητας ιδιαίτερης και ιδιότυπης της εκάστοτε εξουσίας είναι η σταθερότερη ιστορική παράμετρος στην αποτύπωση της λειτουργίας των θεσμών εξουσίας.

Ανάλογες ιστορικές αποτυπώσεις, ίχνη ιστορικά, αποκαλυπτικά της θεσμικής και πολιτικής παρακμής της σύγχρονης Ελλάδας, διαμορφώθηκαν με την αποκάλυψη του σκανδάλου Novartis, και κυρίως με την άσκηση ποινικών διώξεων εναντίον πολιτικών προσώπων. Η σύγκρουση μεταξύ των θεσμών, Δικαιοσύνη, Κυβέρνηση, Αντιπολίτευση υπό τη μιντιακή ομπρέλα, απογύμνωσε το σώμα της Δημοκρατίας, ρίχνοντας και τα τελευταία φύλλα συκής. Φαινόμενα παθογένειας και εκφυλισμού, διάβρωσης που μεταβάλλεται σε σήψη και εκλύει έντονη μυρωδιά ηθικής εξαχρείωσης της Πολιτείας, με εμφανή την επέκταση της σήψης στις κοινωνικές τάξεις, απεικονίσματα της πορείας του κράτους μας από τα πρώτα στάδια της θεσμικής του συγκρότησης.

Από την άρνηση κατάργησης των τοπικών προνομίων εξουσίας την εποχή του Καποδίστρια, τη διαχείριση των δανείων του Αγώνα, έως το σκάνδαλο Βουλπιώτη και Siemens στη Νεότερη και Σύγχρονη Ελλάδα.

Ενας ιστορικός Φρόυντ θα μιλούσε για ιστορική ενσωμάτωση της διαφθοράς στη νεοελληνική συνείδηση, περίπτωση βαριάς ιστορικής αλλοτρίωσης και ίσως σχιζοφρένειας. Η μακραίωνη υποδούλωση κάτω από τις φεουδαρχικές δομές της Οθωμανικής αυτοκρατορίας εισήγαγε στο ιστορικό DNA των πολιτών την ηθική και θεσμική διαπαιδαγώγηση της συναλλαγής. Η απουσία κεντρικής εξουσίας, η ανάθεση των θεσμικών λειτουργιών σε άτομα, η υιοθέτηση μιας οικονομικής και πολιτικής εξαγοράς συνειδήσεων χρησιμοποιήθηκε από τις Οθωμανικές δομές στην προσπάθεια ελέγχου των Ελλήνων και αποφυγής επαναστάσεων.

Οι συνέπειες είναι οδυνηρές, μακρόχρονες και ανυπέρβλητες. Η οικονομική κατάρρευση που επήλθε με την υπογραφή τριών μνημονίων, επίσης ανέδειξε τη χρεωκοπία των συνειδήσεών μας. Στη σύγχρονη Δημοκρατία, με την πληθώρα κρατικών αρχών και θεσμών, μια υπογραφή δημιουργεί και παράγει κέρδος εκατομμυρίων. Πριν από την υπογραφή, πολυδαίδαλοι θεσμοί διαμορφώνουν το πλαίσιο των αποφάσεων, σε τεχνοκρατικές συνθήκες, που θυμίζουν τις σκέψεις του Κάφκα. Η πολιτική ρητορεία ενσωματώνει μια γραφειοκρατική, ψευδονομικίστικη επιχειρηματολογία, με σαθρό λογικό υπόβαθρο, στοχεύοντας στην ατομική απαξίωση προσώπων που υπηρετούν θεσμούς, προκειμένου να αμφισβητήσει την ηθική και οικονομική αλήθεια, δηλαδή την τεράστια οικονομική ζημιά για τους πολίτες.

Οι κωδικοί της κλοπής είναι χαρακτηριστικοί της σκληρής αλλοτρίωσης των προσώπων. Αγιο δισκοπότηρο το ταμείο της Εταιρείας. Σκάνδαλο υπάρχει αλλά είναι και μια σκευωρία. Η δικαιοσύνη είναι ανεξάρτητη (παραλείπουν όλοι το αντικείμενο) από τι και από ποιον; Νούμερα λογαριασμών και χρημάτων, που μπορεί να εκλαμβάνονται ως τηλεφωνικοί αριθμοί, και η απεραντοσύνη της ηθικολογίας, στο βωμό της απούσας ηθικής.

Ισως η αριστοτελική διάκριση αποκαλύπτει τις φτηνές δικαιολογίες των τα άδικα πραξάντων. Η ενοχή υπάρχει στην Αστική δημοκρατία όταν η Δικαιοσύνη βρει πειστήρια. Χωρίς αυτά είσαι αθώος. Παραμένεις ηθικός; Μια πράξη γράφει ο Σταγειρίτης, χαρακτηρίζεται άδικη ή δίκαιη με βάση το αν γίνεται με τη θέληση ή χωρίς τη θέληση του ατόμου. Αν γίνεται με τη θέλησή του, η πράξη ψέγεται, συγχρόνως όμως είναι τότε και μια άδικη πράξη. Η θέληση του ατόμου καθιστά την πράξη άδικη. Η ποίηση ίσως με χιούμορ και ειρωνεία και γκροτέσκο και παράλογο απαντά στο ηθικό συνειδέναι ευάριθμων πολιτικών προσώπων, με το στίχο του Κώστα Καρυωτάκη από το ποίημα Πρέβεζα: «Αν τουλάχιστον, μέσα στους ανθρώπους/αυτούς, ένας επέθαινε από αηδία…/ Σιωπηλοί, θλιμμένοι, με σεμνούς τρόπους,/ θα διασκεδάζαμε όλοι στην κηδεία».