Η εποχή των Πολλών

Καρναβαλικό Κομιτάτο, «ΤΣΟΥΧΤΡΕΣ», 2019

Ανατέμνοντας το εκλογικό αποτέλεσμα της Πάτρας, ο Αλέξανδρος Χρυσανθακόπουλος, ένας από τους υποψηφίους δημάρχους, που άρθρωσε πρωτότυπο και κάπως εκκεντρικό προεκλογικό λόγο, αποφάνθηκε ότι οι πολίτες των Πατρών επιμένουν στην αυτοκαταστροφή τους. Αμετανόητοι και ανεπίδεκτοι, πάλι πήγαν και ψήφισαν σε εσφαλμένη κατεύθυνση, αντί της ορθής, που ήταν ο ίδιος. Προσεύχεται μάλιστα στον Αγιο Ανδρέα, προκειμένου να μας προστατεύσει από τις συνέπειες του κρίματος. Μακάρι να ευοδωθεί το διάβημά του αυτό, και να μην είναι ψυχραμένος ο Αγιος Ανδρέας που μας βλέπει κάθε χρόνο να πηγαίνουμε γονατιστοί στον Αγιο Νικόλαο των Σπάτων, ενώ στη δική του εκκλησία πηγαίνουμε καμαρωτοί και αφού πιούμε τον καπουτσίνο μας.

Ο κ. Χρυσανθακόπουλος εγκαλεί το 98% των δημοτών που ψήφισαν άλλους δημάρχους, ξεγελώντας τον, γιατί είχε διαβεβαιώσεις ότι θα ψηφιστεί από περισσότερους. Τι να κάνουμε; Οι πολίτες δεν είναι σαν τους πολιτικούς. Δίνουν και υποσχέσεις που δεν πρόκειται να κρατήσουν. Αλλοι πάλι υποψήφιοι δήμαρχοι, όπως και άλλοι παρατηρητές των εκλογών, δεν υπερβάλλουν το ίδιο. Μέμφονται μόνο το 40% που ψήφισε Πελετίδη, αφήνοντας να εννοηθεί ότι κάθε άλλη κατεύθυνση της ψήφου μας, θα ήταν πιο ανεκτή. Καλός ο Αλεξόπουλος, ο Νικολόπουλος, ο Παπαδημάτος, ο Ντρίνιας, ο Ρώρος. Αλλά όχι και Πελετίδη.

Ποιός ερμηνεύει καλύτερα μια ψήφο; Το παρόν ή το παρελθόν; Πάντως όχι το μέλλον και οι ανάγκες του, όπως πολύ θα ήθελαν οι υποψήφιοι που μας καλούν να διαλέξουμε το προσεχώς της πόλης και της ζωής. Η επιλογή μας καθορίζεται μέσα από μια σύνθετη διαδικασία που υπαγορεύουν οι συγκερασμός των αέρηδων της πόλης με την εκάστοτε τρέχουσα κατάσταση.

Είμαστε μια πόλη περίκλειστη. Τα τείχη της, απολιθώματα της ατομικής και συλλογικής μνήμης και της πρόσληψης της ιστορίας, εγκλωβίζουν παραστάσεις, δοξασίες, βιώματα και θρύλους. Καθηλωμένοι και στάσιμοι, ανακυκλώνουμε τα στοιχεία αυτά σαν κώδικες και σταθερές. Το κεντρικό μας αφήγημα, εμπνευσμένο από τους απειλητικούς γρύπες των σιντριβανιών της κεντρικής πλατείας του χωριού μας, είναι η αβλαβής αγωνιστικότητα, σε συνδυασμό με μια εξυπηρετική αντίληψη για τη ζωή. Σύμφωνα με αυτήν, η αποκατάστασή σου και η κάλυψη των αναγκών σου είναι πρωτίστως ευθύνη του κράτους και δευτερευόντως δική σου. Την αντίληψη αυτή, ασφαλώς, δεν την επινόησε κανένας Πελετίδης. Ηταν το μοντέλο πάνω στο οποίο δομήθηκε η τοπική ζωή από την εποχή της αστυφιλίας και μετά. Τοπάρχης, μεσολαβητής, διορισμός. Οταν εξέλιπε η βιομηχανία, έμεινε ζώσα η κεκτημένη ταχύτητα και ασφαλώς προέβαλε ως λύση η δημόσια υπηρεσία. Μέσα σε ένα τέτοιο κλίμα, η ιδέα του προοδευτισμού εκτρέπεται. Παρεμένεις προοδευτικός δια του συστήματος της αλληλοεπιβεβαίωσης και της κοινής αναφοράς στα προοδευτικά σχήματα, τα οποία ήταν ένας σπάνιος συνδυασμός μεταξύ πράγματι προοδευτικών ιδεών, αλλά και ελέγχου των κοινωνικών δικτύων με παραδοσιακά μέσα. Οταν οι προοδευτικές ιδέες νομιμοποιήθηκαν και ημιπραγματώθηκαν μεταπολιτευτικά, τι έμεινε; Ο προοδευτισμός της επίφασης, μια καθήλωση, μια υστέρηση, η οποία χαρακτήρισε την ίδια την ηγετική τάξη που στοιχίζεται πίσω από μεγαλοπρεπείς συλλήψεις, πολύ συχνά προϊόντα αντιγραφής ή προσομοίωσης, αλλά συνήθως στερείται σχεδίου με μέσου για την υλοποίηση. Το αποτέλεσμα είναι η αποτυχία να εισπράττεται ως προδοσία και να τιμωρείται μέσα από την «ανεπιθύμητη ψήφο», που στρέφεται υπέρ των αυθεντικών πυρήνων, των λαϊκόστροφων, που κατά κανόνα τα λένε και ωραία, φτάνοντας έτσι, σε εποχή όπου ο κόσμος τρέχει, να αποτελούν στοιχεία πολιτικής και κοινωνικής επιτυχίας, η επιχωμάτωση μιας παραλιακής έκτασης και η αύξηση των βρεφονηπιακών σταθμών. Τα αυτονόητα έγιναν θρίαμβοι. Και όσοι είχαν προσανατολισμούς παραγωγικότερους, έγιναν εχθροί του λαού και εξαρτήματα των συμφερόντων.

Ποιός πάει μπροστά μια πόλη; Η οικονομική συγκυρία; Οι γεωστρατηγικές εξελίξεις ή η εντοπισμένη πολιτισμική- τεχνολική πρόοδος; Αυτά γεννούν τις ηγεσίες ή εκείνες γεννούν τα εργαλεία της ανόδου; Είναι μια πολύ μεγάλη συζήτηση. Ας ξεκινήσουμε ένα σκαλί πιο πίσω. Απαιτείς από εμένα να συμφωνώ ότι ο Κ. Πελετίδης είναι εξ ορισμού λάθος και ότι εσύ είσαι εξ ορισμού σωστός; Δύσκολο. Η κρίση εξακολουθεί να εισπράττεται από τον κόσμο ως μια ιστορία προδοσίας. Και όσο η άρχουσα τάξη δεν επιδεικνύει ουσιαστικές πράξεις αυτοκριτικής, όχι για την κρίση, αλλά για την αδυναμία της να δρομολογήσουν μεταβολές (που θα απέτρεπαν την κρίση), εισπράττουν τα κέρδη όσοι δεν ανήκουν σ’ αυτήν- ακόμα και αν ανήκουν- επειδή καταφέρνουν να βρίσκονται στην άλλη όχθη. Και να κουνάνε το δάχτυλο, ως λαοφιλείς πολιούχοι, τάχα ότι για την κρίση φταίτε κάποιοι Εσείς, που είστε απέναντι, και κάποια συμφέροντα που δεν έχουν πατήσει καν πόδι στην πόλη.