Του BAΣΙΛΗ ΑΝΑΣΤΑΣΟΠΟΥΛΟΥ
Δεσποτικό, μου ονόμαζε ο πατέρας μου ο κουρέας, τον χώρο των γραφείων της προδικτατορικής ΕΔΑ, όπου με πήγαινε την πρωτοχρονιά να πάρω δώρο ένα πλαστικό παιχνίδι. Τότε ήμουν στην πρώτη δημοτικού και δεν έπρεπε να γνωρίζω ποιος ήταν ο χώρος από όπου έπαιρνα το δώρο αυτό. Αργότερα, με τον ουσιαστικό πολιτικό του λόγο με έμαθε ότι οι σωστοί άνθρωποι, όπως και οι διαπλεκόμενοι, υπάρχουν σε όλους τους πολιτικούς χώρους. Μαχητής του Εθνικού Στρατού στον εμφύλιο, με τον αδελφό του στον Δημοκρατικό Στρατό. Ζήσαμε έτσι, για δεκαετίες, πιστεύοντας σε μία άλλη κοινωνία, όπου ο καθένας θα μπορούσε να ζει ευτυχισμένος έχοντας τα απαραίτητα σύμφωνα με τις ανάγκες του, αλλά θα προσφέρει στην κοινωνία σύμφωνα με τις δυνατότητές του.
Στα χρόνια μετά τη μεταπολίτευση εγκαθιδρύθηκε ουσιαστικά στη χώρα μας το κομματικό κράτος του ΠΑΣΟΚ. Ενα ιδιόμορφο πολιτικό φιλοσόφημα το οποίο στο όνομα της δημοκρατίας και της αλλαγής, εκμεταλλεύτηκε τη δίψα του πολίτη για κοινωνική δικαιοσύνη και χειραγώγησε τις δομές εξουσίας με άμεσο αλλά και απώτερο στόχο το προσωπικό όφελος, τον πλουτισμό των στελεχών του και την εξυπηρέτηση των «ημετέρων». Η οικονομική κρίση στην οποία βυθίστηκε η χώρα είναι απόρροια του υπέρμετρου δανεισμού για την ικανοποίηση της καταστροφικής αυτής πολιτικής.
Η κατάρρευση έφερε στο προσκήνιο τις δυνάμεις της αριστεράς. Εμοιαζε όνειρο. Να, σκεφτήκαμε, τώρα τουλάχιστον, μερικά πράγματα που σχετίζονται με την ενδυνάμωση των θεσμών της δημοκρατίας και την ανθρώπινη αξιοπρέπεια θα βρούνε τον δρόμο τους.
Αλίμονο όμως, οι άνθρωποι της αριστεράς έφτασαν στην εξουσία τόσο με τις δικές τους επιδιώξεις (οι περισσότεροι) όσο και διακατεχόμενοι από το άγχος της διείσδυσης στην κρατική μηχανή. Ταυτόχρονα οι περισσότεροι είχαν άγνοια διοίκησης. Ετσι, χρησιμοποίησαν σε καίριες θέσεις στελέχη του παρηκμασμένου και διεφθαρμένου ΠΑΣΟΚ, τα οποία αναβαπτισμένα στην κολυμβήθρα της αριστεράς, χρησιμοποίησαν τις δικές τους «ατζέντες» τόσο σε πρόσωπα όσο και σε στόχους. Ο κρατικός μηχανισμός εξακολούθησε και τα χρόνια του ΣΥΡΙΖΑ να διοικείται από τα ίδια πρόσωπα, ενώ οι υπουργοί και οι βουλευτές μας να κινούνται σε προσωπική βάση.
Στο πλαίσιο αυτό , και κάτω από το άγχος του ελέγχου των δομών εξουσίας, ο χώρος της αριστεράς εκφυλίστηκε σε ένα πολιτικό μηχανισμό αλλοίωσης των θεσμικών δομών και των θεσμικών διαδικασιών, αδυνατίζοντας με τον τρόπο αυτό τόσο τη δυνατότητα της κοινωνίας να παρεμβαίνει στην πολιτική ζωή όσο και την ικανότητά της να δημιουργεί νέες αξίες και επιτεύγματα. Τυπικά παραδείγματα είναι τόσο ο νόμος «Κλεισθένης» όσο και ο τρόπος επιλογής των πρυτανικών αρχών. Με το πρόσχημα της απλής αναλογικής, τόσο οι δήμοι και οι περιφέρειες όσο και τα πανεπιστήμια δεν θα μπορούν να διοικηθούν. Κυρίως όμως, δεν θα μπορούν να βγάλουν πολιτική η οποία να μπορεί να επιδράσει στην κοινωνία. Οι δύο κυρίαρχοι θεσμοί κοινωνικής έκφρασης, οι δήμοι και τα πανεπιστήμια, αποδυναμώθηκαν για να μπορούν, πιθανότατα, στελέχη μας, στελέχη δηλαδή του ΣΥΡΙΖΑ, να έχουν τον δικό τους τρόπο επιρροής.
Κάποιος, χωρίς κατ’ ανάγκη αντιπολιτευτική διάθεση, που θα είχε βαθιά γνώση της ποιότητας των στελεχών μας αλλά και πολιτική εμπειρία, θα μπορούσε να είχε προβλέψει τη σημερινή κατάσταση. Τι απογοήτευση!!! Πέρασαν σχεδόν 60 χρόνια από το 1958 όταν η ΕΔΑ έγινε αξιωματική αντιπολίτευση με 24%. Στις μέρες μας, η κοινωνία εμπιστεύτηκε την κυβέρνηση της Αριστεράς κάτω από πολύ δύσκολες συνθήκες. Τα στελέχη της όμως λειτούργησαν παρακμιακά εκφυλίζοντας όνειρα και προοπτικές. Στο μέλλον, κάποιες άλλες γενιές, που δεν θα ξέρουν ιστορία ίσως το ξαναπροσπαθήσουν. Γιατί όποιοι διαβάσουν ιστορία δεν θα το αποτολμήσουν.
Δεν είναι σκοπός αυτού του άρθρου να θίξει τα αναπτυξιακά και θεσμικά ατοπήματα του πολιτικού μας χώρου, όπως η υποβάθμιση των πανεπιστημίων με τον νόμο Γαβρόγλου καθώς και η παραμέληση της έρευνας και της επιχειρηματικότητας. Αυτά μπορούν να ειπωθούν σε επόμενη χρονική στιγμή όταν θα είναι επίκαιρα.
Στην περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας ο πολιτικός μας χώρος, ο ΣΥΡΙΖΑ, αποφάσισε να κινηθεί και πάλι στον αστερισμό του παλιού ΠΑΣΟΚ, να υποστηρίξει δηλαδή την νυν περιφερειακή αρχή. Η απόφαση αυτή λήφθηκε έξω από τις κομματικές διαδικασίες. Χωρίς να ζητηθεί η γνώμη των μελών του ΣΥΡΙΖΑ και χωρίς να διερευνηθεί αν υπάρχουν ουσιαστικές αντιρρήσεις, oι οποίες αφορούν στην ποιότητα του πολιτικού πολιτισμού που εκφράζει ο επιλεγείς υποψήφιος. Ας σημειωθεί ότι, για την υποστήριξή του, έγινε υφαρπαγή της υπογραφής μας.
Ταυτόχρονα, έγινε προσπάθεια να στηριχτεί η συγκεκριμένη υποψηφιότητα με το αιτιολογικό ότι ο αντίπαλος είναι η Δεξιά. Ενα αιτιολογικό που έρχεται από το ΠΑΣΟΚ της δεκαετίας του ’80 και ήταν αυτό που μας οδήγησε σε αλαζονικές κυβερνήσεις. Για τους αριστερούς ο αντίπαλος πρώτα και πάνω από όλα είναι η διαπλοκή. Και οφείλουμε να βρεθούμε απέναντί της. Είναι η διαπλοκή, η υποβάθμιση των θεσμών και η απομάκρυνση της αριστεράς από την κοινωνία που θεριεύει τις ακραίες νεοφιλελεύθερες πολιτικές και τον φασισμό. Υπάρχουν συγκεκριμένες ευθύνες για όλα αυτά. Η χώρα πρέπει να προχωρήσει μπροστά χωρίς ταμπέλες αλλά με την ουσία των πρακτικών του καθενός μας. Ως αριστερά το οφείλουμε στον εαυτό μας. Ακόμα φέρουμε την ταμπέλα του συνοδοιπόρου. Το θυμάται κανένας;
Τρία ουσιαστικά ζητήματα στα οποία η παρούσα περιφερειακή αρχή απέτυχε ή/και λειτούργησε με σκοπιμότητα είναι τα παρακάτω:
1. Δεν προχώρησαν οι αναπτυξιακές επενδύσεις (RIS3, κ.λπ.). Ποιος ξέρει; από ανικανότητα ή από σκοπιμότητα; Γιατί δεν έγιναν οι προκηρύξεις στην ώρα τους;
2. Απεντάχθηκαν από το Πανεπιστήμιο Πατρών 5 εκατομμύρια ευρώ για ερευνητικό εξοπλισμό με αστείες δικαιολογίες. Ποιά η σκοπιμότητα; Το εξέτασε ποτέ η Νομαρχιακή του ΣΥΡΙΖΑ; Το γνωρίζει το θέμα;
3. Οι αναπτυξιακοί σχεδιασμοί της Περιφέρειας (υπήρξαν; υλοποιήθηκαν κάποιοι;) γίνονταν χωρίς να λαμβάνεται υπόψη η ήδη υπάρχουσα κατάσταση δραστηριοτήτων στην περιοχή. Η Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας έχει εξαγγείλει την δημιουργία θερμοκοιτίδας επιχειρήσεων χωρίς να έχει λάβει υπόψη της την ήδη υπάρχουσα και λειτουργούσα υποδομή, το Επιστημονικό Πάρκο Πατρών, για το οποίο αδιαφόρησε επιδεικτικά τα τελευταία χρόνια, παρότι το Πάρκο βρέθηκε αρωγός σε ότι του ζητήθηκε από την Περιφέρεια.
Χρειάζεται ένας νέος άνθρωπος που θα καταφέρει να απεγκλωβίσει την Περιφέρεια από την στασιμότητα και τον οικονομικό μαρασμό που την οδήγησαν αυτοί που την διοίκησαν τα 10 τελευταία χρόνια. Και αυτός είναι παρών.
*Ο Βασίλης Ανασταστόπουλος είναι καθηγητής του Πανεπιστημίου Πατρών.
