Του Γιώργου Μανέττα
[email protected]
- Επιβεβαιώθηκαν οι φόβοι της αγοράς για τις συνέπειες που θα είχε η επιβολή του ΕΦΚ στον καφέ. Μέσα σε τρεις μήνες από την επιβολή του μέτρου, η κατανάλωση υποχώρησε, ενώ φαινόμενα λαθρεμπορίου έκαναν για πρώτη φορά την εμφάνισή τους στον χώρο.
Για άλλη μια φορά οι φόβοι επιβεβαιώθηκαν. Όπως στο κρασί, τα καπνικά, στα αλκοολούχα και σε μια σειρά από προϊόντα η υπέρμετρη αύξηση της φορολογίας στον καφέ επιδείνωσε την κατάσταση των επιχειρήσεων του κλάδου και ταυτόχρονα έφερε στην επιφάνεια νέα προβλήματα. Σύμφωνα με ανθρώπους της αγοράς, μέσα σε τρεις μήνες από την επιβολή του ΕΦΚ στο πιο δημοφιλές ρόφημα, η κατανάλωση δέχεται ισχυρές πιέσει,ς ενώ άρχισαν να κάνουν την εμφάνισή τους φαινόμενα λαθρεμπορίου.
Η υψηλή φορολογία ανέβασε σημαντικά τις τιμές του καφές, με αποτέλεσμα μεγάλο μέρος των καταναλωτών να περιορίσουν τις ποσότητες καφέ που καταναλώνουν. Ήδη, όπως λέει ο Κώστας Καλαφατάς, επικεφαλής της Samba Cafe Coffee Rosters παρατηρείται σημαντική πτώση των πωλήσεων στα καφεκοπτεία που αγγίζει το 15%, ενώ την ίδια ώρα πολλοί είναι αυτοί που στρέφονται στον φθηνότερο καφέ ιδιωτικής ετικέτας που υπάρχει στα ράφια των σούπερ μάρκετ.
Εκτός από τη μείωση των εσόδων, την ρευστότητα των επιχειρήσεων, κυρίως όσων κάνουν εξαγωγές επιβαρύνει το γεγονός πως πρέπει να προκαταβάλλουν τον ΦΠΑ επειδή πλέον βρίσκονται σε καθεστώς Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης. «Παρότι το ποσό αντιλογίζεται δεν παύει να αποτελεί ένα καινούργιο κόστος, το οποίο πριν δεν υπήρχε», σημειώνει ο κ. Καλαφατάς. Και αυτό τη στιγμή που το κόστος της πρώτης ύλης έχει αυξηθεί κατά περίπου 30% με 40% λόγω και της υποτίμησης του ευρώ έναντι του δολαρίου. Την ίδια στιγμή, όπως λέει ο επικεφαλής της Samba Cafe Coffee Rosters, ένα καινούριο κόστος που δεν υπήρχε πριν. Πρόκειται για έναν φόρο, ο οποίος επιβαρύνει όσους κάνουν εξαγωγές και διοχετεύουν τα προϊόντα τους στις διεθνείς αγορές καθώς δεν υπάρχει μηχανισμός αντιλογισμού του, και ως εκ τούτου δεν μπορεί να εκπέσει. Σύμφωνα με τον κ. Καλαφατά, η συγκεκριμένη «παράλειψη» ζημιώνει τους μεταποιητές που εξάγουν καφέ περίπου 2,5 ευρώ το κιλό, σε μια συγκυρία που δεν υπάρχουν περιθώρια για απώλειες.
Λαθρεμπόριο
Το πιο ανησυχητικό απ’ όλα, ωστόσο, είναι τα φαινόμενα λαθρεμπορίου που αρχίζουν δειλά να κάνουν την εμφάνισή τους. Παράγοντες της αγοράς αναφέρουν πως υπάρχουν πληροφορίες που κάνουν λόγο για λαθρεμπόριο καφέ στη λαχαναγορά από χονδρέμπορους, οι οποίοι με τη σειρά τους διοχετεύουν το εμπόρευμά τους κυρίως στην καφεστίαση.
Άλλες πληροφορίες θέλουν να έρχονται στο λιμάνι της Πάτρας φορτηγάκια από την Ιταλία γεμάτα καφέ, τον οποίο πωλούν χωρίς τιμολόγια και αποδείξεις ενώ ανάλογα φαινόμενα λέγεται πως έχουν παρατηρηθεί και στα βόρεια σύνορα της χώρας, με Βούλγαρους και Ρουμάνους να διοχετεύουν χύμα καφέ στην τοπική αγορά χωρίς τιμολόγια. Με δεδομένο ότι οι συγκεκριμένες χώρες είναι μέλη της Ε.Ε. και το εμπόριο είναι ελεύθερο, η αγορά ανησυχεί πως το επόμενο διάστημα ίσως ενταθεί το λαθρεμπόριο.
Μπροστά σε αυτή την κατάσταση και προκειμένου να διασφαλίσουν τα συμφέροντά τους, υπάρχουν σκέψεις για ίδρυση φορέα που θα αναλάβει την εκπροσώπηση του κλάδου, οργανωμένα απέναντι στην πολιτεία.
Στόχος όπως λέει ο κ. Καλαφατάς είναι να συμμετέχουν όσο το δυνατόν περισσότεροι παίκτες του κλάδου σε αυτόν, και αυτοί που κάνουν μεταποίηση και αυτοί που εισάγουν, για να έχει ο φορέας ισχυρή δύναμη και φωνή. «Θέλουμε να συμμετέχουν όλοι, ελληνικές και πολυεθνικές εταιρείες, ώστε η πίεση που θα μπορούμε να ασκήσουμε να είναι μεγαλύτερη», σημειώνει χαρακτηριστικά.
Στο πλαίσιο αυτό, έχουν γίνει ήδη κάποιες επαφές και φαίνεται να υπάρχει θέληση για να προχωρήσει το εγχείρημα. «Παρά τα αντικρουόμενα συμφέροντα, τα προβλήματα είναι κοινά», επισημαίνει.
Αγώνας επιβίωσης
Πολλά καφεκοπτεία στο «κόκκινο»
Η αποκλιμάκωση των φόρων θεωρείται μονόδρομος για να «ανασάνει» ο χώρος και να αποτραπούν τα χειρότερα. Πολλά καφεκοπτεία, κυρίως τα τοπικά που δεν ανήκουν σε κάποια αλυσίδα εκτιμάται πως δεν θα επιβιώσουν υπό αυτές τις σημερινές συνθήκες. Η αύξηση του ΕΦΚ στον καφέ δεν είναι το μοναδικό βάρος που καλούνται να σηκώσουν, αντίθετα είναι μια σειρά από προβλήματα που έχουν συσσωρευθεί τα τελευταία χρόνια. «Δεν είναι μόνο ο ΕΦΚ, είναι και ο ΦΠΑ που είναι στο 24%, αλλά και οι ασφαλιστικές εισφορές που συνεχώς αυξάνονται», σημειώνει ο διευθύνων σύμβουλος της Coffee Island, Κωνσταντίνος Κωνσταντινόπουλος, προσθέτοντας πως το πραγματικό κόστος μεγαλώνει διαρκώς στη διάρκεια της κρίσης.
Σύμφωνα με τον ίδιο, όσο αυξάνονται οι φόροι και οι εισφορές τόσο υπονομεύεις την έξοδο από την κρίση και την επιστροφή στην ανάπτυξη. «Εάν το μέτρο βοηθήσει να βγει η χώρα από την κρίση, εμείς το στηρίζουμε. Ωστόσο, δεν νομίζω πως συμβαίνει κάτι τέτοιο», επισημαίνει χαρακτηριστικά. Από την άλλη πλευρά, η διατήρηση των τιμών σε σταθερά επίπεδα θεωρείται πλέον αδύνατη, καθώς τα περιθώρια ελιγμών έχουν στενέψει ασφυκτικά, για να απορροφηθεί τόσο μεγάλη ανατίμηση του κόστους από τις εταιρείες. «Δεν μπορούμε να κάνουμε καλύτερη τιμολογιακή πολιτική.
Δεν έχουμε περιθώρια», λέει ο κ. Καλαφατάς, ενώ ο κ. Κωνσταντινόπουλος έρχεται να υπογραμμίσει πως το πραγματικό περιθώριο κέρδους των επιχειρήσεων σε αντίθεση με όσα πιστεύουν πολλοί είναι πάρα πολύ μικρό. Παράλληλα, έχουν γίνει πολύ πιο αυστηροί με τις πιστώσεις που δίνουν στους πελάτες τους, αφού οι περισσότερες συναλλαγές γίνονται τοις μετρητοίς με ελάχιστες εξαιρέσεις, οι οποίες αφορούν πελάτες με συνεργασία χρόνων.
Στο σύνολό τους, οι νέοι πελάτες πληρώνουν τοις μετρητοίς, καθώς υπό τις παρούσες συνθήκες ο φόβος να χάσουν τα χρήματά τους είναι μεγάλος. «Προσπαθούμε να είναι όλες οι συναλλαγές τοις μετρητοίς. Ακόμη και στους παλιούς πελάτες προσπαθούμε να μειώσουμε τις πιστώσεις. Χρειαζόμαστε κεφάλαιο κίνησης και για να ανταποκριθούμε στα αυξημένα λειτουργικά έξοδα. Η εξίσωση είναι δύσκολη. Πρέπει λοιπόν να είμαστε σκληροί, καθώς είναι θέμα επιβίωσης», επισημαίνει ο κ. Καλαφατάς.
