Αρχηγός των Μεσολογγιτών κατά την Επανάσταση και κατά την Έξοδο ήταν ο Θανάσης Ραζικότσικας. Όνομα σχεδόν άγνωστο στον μεγάλο κατάλογο των επιφανών αγωνιστών της ελευθερίας, δεν υπάρχει ούτε σε επίσημους καταλόγους, ούτε στον πίνακα του Βρυζάκη (1853) όπου κατονομάστηκαν όλοι οι καπεταναίοι, εκτός από τον αρχηγό τους. Ο ήρωας, που «διακατέχονταν από αισθήματα που δονούν διαχρονικά την ανθρώπινη ψυχή» και που πρώτος ρίχτηκε στην επική μάχη «ξιφήρης έμπροσθεν απάντων κι ως άγγελος τον δρόμον των ανοίγων» («Μεσολογγιάς»), έπεσε και πρώτος από το εχθρικό βόλι.
Μόνο η λαϊκή μούσα δεν τον λησμόνησε. Όταν λίγες ώρες μετά από το έπος του Μεσολογγίου έγινε προσκλητήριο στην κορυφή του Αρακύνθου και καταμετρήθηκαν οι επιζώντες του χαλασμού έλειπε ο αρχηγός:
«… Μήπως μας λείπουν εκατό τιγάρις και διακόσοι,
Πέντε χιλιάδες είμαστε και μείναμ΄ εφτακόσιοι ∙
Παιδιά μ΄ μας λείπει ο Κότσικας, μας λείπει ο αρχηγός μας!»
Στο βιβλίο του αείμνηστου καθηγητή Κωνσταντίνου Σβολόπουλου «ΠΡΟΜΑΧΩΝΤΑΣ ΣΤΟ ΜΕΣΟΛΟΓΓΙ. Έργα και ημέρες του Θανάση Ραζικότσικα, 1798-1826» «επιχειρείται η ανίχνευση της συμμετοχής του σε γεγονότα που συνθέτουν μια εικόνα ανεπανάληπτα δραματική» (από το οπισθόφυλλο). Έστω, σαν μια «συνδρομή πρωτογενούς υλικού», ίσως όμως και σαν μια μικρή διόρθωση στη Ιστορία, που ενίοτε φαίνεται «άδικη» με πρόσωπα και καταστάσεις.
