Το άρθρο της εφημερίδας Le Monde (των Louis Imbert, Marie Jégo, Hélène Sallon, Nabil Wakim) αναλύει τους συσχετισμούς στη Νοτιοανατολική Μεσόγειο υπό το φως της ανακάλυψης και εκμετάλλευσης των κοιτασμάτων φυσικού αερίου.
Αναφέρει ότι τα πλούσια κοιτάσματα αερίου που ανακαλύφθηκαν στην Ανατολική Μεσόγειο έχουν διαταράξει την ισορροπία στην περιοχή. Η Τουρκία είχε όλες τις προϋποθέσεις να αναδειχθεί σε κυρίαρχο παίκτη, όμως ο ρόλος του Erdogan και η οικονομική ύφεση στην Τουρκία δεν το επέτρεψαν.
Η αντιπαράθεση όμως μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας ξεπέρασε το ζήτημα των κοιτασμάτων, καθώς ο Erdogan δεν κρύβει τη φιλοδοξία του να αναθεωρήσει το χάρτη έχοντας επεκτατική διάθεση.
Σύμφωνα με αυτή, η Ελλάδα θεωρείται ως «χώρα κάτοχος» των Δωδεκανήσων και δύο άλλων μεσογειακών νησιών. Οι τουρκικές διεκδικήσεις δεν περιορίζονται στο διαμοιρασμό των πηγών ενέργειας, αλλά στην αναθεώρηση του καθεστώτος των ελληνικών νησιών, την αποστρατικοποίησή τους και το διαμοιρασμό της υφαλοκρηπίδας.
Η κατάσταση για την Κύπρο είναι επίσης περίπλοκη. Δεν είναι βέβαιο ότι θα μπορέσει να εκμεταλλευτεί τα κοιτάσματα αερίου πριν από το 2027 και θα πρέπει να βρει τρόπο να διοχετεύσει το αέριο είτε προς την Ευρώπη είτε προς την Αίγυπτο. Εκεί η Τουρκία μπορεί να παίξει ρόλο.
Την ίδια στιγμή που τα κοιτάσματα αερίου προκαλούν ένταση στις ελληνοτουρκικές σχέσεις, έχουν φέρει, απρόσμενα, πιο κοντά την Αίγυπτο και το Ισραήλ. Το 2018 οι δύο χώρες υπέγραψαν συμφωνία μεταφοράς αερίου.
Ήδη το Ισραήλ εκμεταλλεύεται τα κοιτάσματα του Λεβιάθαν, μειώνοντας την ενεργειακή εξάρτησή του. Ωστόσο, τα έσοδα δε φαίνεται να δημιουργούν ικανό κεφάλαιο για τις επόμενες γενιές.
Το 2020, για πρώτη φορά, το Ισραήλ άνοιξε την κάνουλα του Λεβιάθαν στην Αίγυπτο και την Ιορδανία, επιτρέποντας την πρόσβασή τους στο 85% της παραγωγής. Η Ιορδανία αγόρασε ισραηλιτικό αέριο αξίας 10 δισεκατομμυρίων δολαρίων σε βάθος δέκα χρόνων.
Η Αίγυπτος δεν έχει ανάγκη το ισραηλιτικό αέριο, διαθέτει όμως υποδομές υγροποίησής του και επανεξαγωγής του που το Ισραήλ δεν έχει. Η ανταλλαγή αερίου μεταξύ Αιγύπτου και Ισραήλ δεν είναι κάτι νέο, σταμάτησε όμως όταν οι Αδελφοί Μουσουλμάνοι ήρθαν στην εξουσία στην Αίγυπτο. Ώσπου το 2015 η ανακάλυψη νέου κοιτάσματος άλλαξε πάλι τα πράγματα.
Η συνεργασία με το Ισραήλ επιτρέπει στην Αίγυπτο να παίζει το ρόλο του μεσολαβητή εξαγωγών. Το Ισραήλ από τη μεριά του θέλει να χρησιμοποιήσει την ενέργεια ως γέφυρα για να βελτιώσει τις σχέσεις του με την Αραβική χερσόνησο. Μένει ωστόσο να φανεί εάν όλα αυτά τα ενεργειακά σχέδια θα πραγματοποιηθούν, καθώς μπορεί να έλθουν σε αδιέξοδο λόγω της κλιματικής αλλαγής.
Η αθρόα εκμετάλλευση των κοιτασμάτων αερίου έρχεται σε αντίθεση με τις δεσμεύσεις της Συμφωνίας για το κλίμα του Παρισιού.
ΠΗΓΗ: Εφημερίδα Le Monde, Comment le gaz rebat les cartes en Méditerranée orientale]
