Στο νέο κείμενο δίνεται έμφαση στην έναρξη διαλόγου μεταξύ Ελλάδας, Τουρκίας και Κύπρου, ενώ τονίζεται ότι θα αξιολογηθεί η πορεία στην Σύνοδο Κουρφής του Δεκεμβρίου 2020, ενώ επισημαίνεται ότι θα υπάρξουν επιπτώσεις εάν συνεχιστούν οι μονομερείς ενέργειες.
Ωστόσο ενώ στην Λευκορωσία αναφέρονται ρητά οι κυρώσεις στην περίπτωση της Τουρκίας…. γίνεται αναφορά του άρθρου 29 που υπονοεί κυρώσεις…
Το τελικό κείμενο της συμφωνίας «καλεί την Τουρκία να ξεκινήσει διάλογο με στόχο την επίλυση όλων των θαλάσσιων διαφορών μεταξύ Τουρκίας και Κύπρου».
Σημειώνει δε ότι το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο «παραμένει πλήρως δεσμευμένο για μια συνολική διευθέτηση του Κυπριακού».
Η νέα διατύπωση σημειώνει ότι «σε περίπτωση νέων μονομερών ενεργειών ή προκλήσεων κατά παράβαση του διεθνούς δικαίου, η ΕΕ θα χρησιμοποιήσει όλα τα μέσα και τις επιλογές που έχει στη διάθεσή της, συμπεριλαμβανομένων αυτών που προβλέπουν το άρθρο 29 της ΣΕΕ και το άρθρο 215 ΣΛΕΕ, προκειμένου για να υπερασπιστεί τα συμφέροντά της και τα συμφέροντα των κρατών μελών της».
Τα αναφερόμενα άρθρα της Συνθήκης αφορούν κυρώσεις αλλά στο κείμενο δεν… αναφέρεται η λέξη κυρώσεις.
«Υπό την προϋπόθεση ότι θα γίνουν εποικοδομητικές προσπάθειες για να σταματήσουν οι παράνομες δραστηριότητες», η ΕΕ θα μπορούσε να ξεκινήσει μια «θετική πολιτική ατζέντα ΕΕ-Τουρκίας», συμπεριλαμβανομένου του εκσυγχρονισμού της τελωνειακής ένωσης, μιας μακρόχρονης τουρκικής απαίτησης, καθώς και της συνεργασίας για τη μετανάστευση.
Το Συμβούλιο ζήτησε επίσης τη συγκρότηση διάσκεψης για την Ανατολική Μεσόγειο για την αντιμετώπιση θεμάτων όπως «θαλάσσια οριοθέτηση, ασφάλεια, ενέργεια, μετανάστευση και οικονομική συνεργασία».
Το τελικό κείμενο καταργεί επίσης μια προηγούμενη αναφορά ότι πρέπει να υπάρξει διευθέτηση της κατανομής των πόρων υδρογονανθράκων στην Κύπρο.
Ένα από τα βασικά αιτήματα της Άγκυρας είναι ότι οι Τουρκοκύπριοι πρέπει να λάβουν δίκαιο μερίδιο από τυχόν ευρήματα γύρω από το διχοτομημένο νησί.
Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο θα συνεχίσει να παρακολουθεί στενά τις εξελίξεις και θα επανέλθει αναλόγως και θα λάβει αποφάσεις, ανάλογα με την περίπτωση, το αργότερο κατά την Σύνοδο Κορυφής του Δεκεμβρίου 2020».
Το κείμενο συμπερασμάτων
Η ΕΕ έχει στρατηγικό ενδιαφέρον να υπάρχει σταθερό και ασφαλές περιβάλλον στην Ανατολική Μεσόγειο και να αναπτυχθεί συνεργασία και αμοιβαία επωφελής σχέση με την Τουρκία, τονίζεται στο κείμενο των συμπερασμάτων της Συνόδου Κορυφής στο οποίο κατέληξαν οι Ευρωπαίοι ηγέτες έπειτα από πολύωρες διαπραγματεύσεις στις Βρυξέλλες.
Η συνέχιση του διαλόγου με καλή πίστη και η αποχή από μονομερείς ενέργειες που αντιβαίνουν στα συμφέροντα της ΕΕ και παραβιάζουν το διεθνές δίκαιο και τα κυριαρχικά δικαιώματα των κρατών μελών της ΕΕ είναι απόλυτη απαίτηση ως προς αυτό, υπογραμμίζεται στο κείμενο.
Παράλληλα, οι ηγέτες σημειώνουν ότι όλες οι διαφορές πρέπει να επιλυθούν μέσω διαλόγου και βάσει του διεθνούς δικαίου.
Σε αυτό το πλαίσιο, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο επαναλαμβάνει την πλήρη αλληλεγγύη του προς την Ελλάδα και την Κύπρο, των οποίων η κυριαρχία και τα κυριαρχικά δικαιώματα πρέπει να γίνονται σεβαστά.
Στο κείμενο υπογραμμίζεται ακόμη ότι η ΕΕ χαιρετίζει τα πρόσφατα βήματα οικοδόμησης εμπιστοσύνης από την Ελλάδα και την Τουρκία.
Ταυτόχρονα, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο καταδικάζει έντονα τις παραβιάσεις των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Κυπριακής Δημοκρατίας και διατρανώνει ότι πρέπει να σταματήσουν.
Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο καλεί την Τουρκία να απέχει από παρόμοιες ενέργειες στο μέλλον, καθώς αποτελούν παραβίαση του διεθνούς δικαίου, ενώ υπογραμμίζει ότι η οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας και της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης πρέπει να αντιμετωπιστεί μέσω διαλόγου και διαπραγματεύσεων με καλή πίστη, με πλήρη σεβασμό του διεθνούς δικαίου.
Καλεί την Τουρκία να αποδεχτεί την πρόσκληση της Κύπρου για την έναρξη διαλόγου με σκοπό την επίλυση όλων των θαλάσσιων διαφορών μεταξύ Τουρκίας και Κύπρου.
Παράλληλα, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο υποστηρίζει την ταχεία επανέναρξη των διαπραγματεύσεων για το Κυπριακό, υπό την αιγίδα του ΟΗΕ, και παραμένει πλήρως δεσμευμένο σε μια συνολική διευθέτηση του Κυπριακού στο πλαίσιο του ΟΗΕ και σύμφωνα με τα σχετικά ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας, συμπεριλαμβανομένων των ψηφισμάτων 550 και 789 του ΣΑ, με την τήρηση των αρχών στις οποίες βασίζεται η ΕΕ. Αναμένει το ίδιο από την Τουρκία.
Η ΕΕ είναι έτοιμη να διαδραματίσει ενεργό ρόλο στη στήριξη των διαπραγματεύσεων, μεταξύ άλλων διορίζοντας, μετά την επανάληψη, έναν εκπρόσωπο στην αποστολή του ΟΗΕ.
Στο κείμενο αναφέρεται επίσης ότι με προϋπόθεση πως θα συνεχιστούν οι εποικοδομητικές προσπάθειες για να σταματήσουν οι παράνομες δραστηριότητες έναντι της Ελλάδας και της Κύπρου, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο συμφώνησε να ξεκινήσει μια θετική πολιτική ατζέντα ΕΕ-Τουρκίας, με έμφαση στον εκσυγχρονισμό της Τελωνειακής Ένωσης και στη διευκόλυνση του εμπορίου, καθώς και τη συνεχή συνεργασία σε θέματα μετανάστευσης, δυνάμει της Δήλωσης ΕΕ-Τουρκίας (2016).
Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο καλεί τον πρόεδρό του, σε συνεργασία με την πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και με την υποστήριξη του Ύπατου Εκπροσώπου, να εκπονήσει πρόταση για την ανανέωση της ατζέντας ΕΕ-Τουρκίας.
Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο θα συνεχίσει να παρακολουθεί στενά τις εξελίξεις, θα επανέλθει και θα λάβει αποφάσεις αναλόγως, κατά περίπτωση, το αργότερο κατά τη σύνοδό του τον Δεκέμβριο, σύμφωνα με το κείμενο.
Τέλος, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο συγκαλεί πολυμερή διάσκεψη για την Ανατολική Μεσόγειο και καλεί τον Ύπατο Εκπρόσωπο να ξεκινήσει συνομιλίες σχετικά με την οργάνωσή του. Η συμμετοχή, το πεδίο εφαρμογής και το χρονοδιάγραμμα θα πρέπει να συμφωνηθούν με όλα τα μέρη.
Η διάσκεψη αυτή θα μπορούσε να καταπιαστεί με ζητήματα για τα οποία απαιτούνται πολυμερείς λύσεις, συμπεριλαμβανομένης της θαλάσσιας οριοθέτησης, της ασφάλειας, της ενέργειας, της μετανάστευσης και της οικονομικής συνεργασίας, εξηγείται στο κείμενο των συμπερασμάτων.
Κυβερνητικές πηγές για Σύνοδο Κορυφής: Το κείμενο συμπερασμάτων αντανακλά τις θέσεις της Ελλάδας
Τη θέση ότι το κείμενο συμπερασμάτων, στο οποίο κατέληξε η Σύνοδος Κορυφής της ΕΕ, όσον αφορά την Τουρκία «αντανακλά τις θέσεις της Ελλάδας» διατυπώνουν κυβερνητικές πηγές.Οι πηγές αυτές αναφέρουν στο Αθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων ότι «διεξήχθη πολύ δύσκολη διαπραγμάτευση», σημειώνοντας πάντως ότι το τελικό κείμενο που υιοθετήθηκε είναι καλύτερο για τις θέσεις της Ελλάδας και της Κύπρου από εκείνο που είχε προταθεί αρχικά.
«Όπως τόνισε η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (σ.σ. Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν), κανένας δεν μπορεί να διχάσει την Ευρώπη.
Έτσι, η ΕΕ στέλνει σήμερα μήνυμα ενότητας, αλληλεγγύης και αποφασιστικότητας.
Καταδικάζονται οι μονομερείς ενέργειες της Τουρκίας και είναι ξεκάθαρο ότι αν υπάρξει συνέχιση τέτοιων συμπεριφορών, αυτό θα έχει συνέπειες» επισήμαναν οι ίδιες πηγές.
Όπως αναφέρουν, ως προς τις συνέπειες, γίνεται σαφής αναφορά σε συγκεκριμένα άρθρα των Συνθηκών για την επιβολή κυρώσεων (29, 215).
«Υπογραμμίζεται ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση θα χρησιμοποιήσει, σε περίπτωση μονομερών ενεργειών και παραβιάσεων του διεθνούς δικαίου, όλα τα εργαλεία που έχει στη διάθεση της για να υπερασπιστεί τα συμφέροντα της και τα συμφέροντα των κρατών μελών της.
Η ΕΕ θα παρακολουθεί στενά τις εξελίξεις και θα λάβει τις κατάλληλες αποφάσεις το αργότερο μέχρι τη σύνοδο του Δεκεμβρίου 2020», συμπλήρωσαν.
«Καθίσταται σαφές ότι οι διερευνητικές επαφές μεταξύ Ελλάδας – Τουρκίας αφορούν την Οριοθέτηση Θαλάσσιων ζωνών (Υφαλοκρηπίδα – ΑΟΖ).
Είναι σαφές πως για πρώτη φορά η συμπεριφορά της Τουρκίας έναντι της Ελλάδας και της Κύπρου βρέθηκε στο επίκεντρο μιας μαραθώνιας συνεδρίασης της Συνόδου Κορυφής, δεν αποτέλεσε απλά ένα μέρος της υπό συζήτηση ατζέντας», εξηγούν οι ίδιες πηγές, αναφέροντας ότι «η Σύνοδος Κορυφής καταδικάζει απερίφραστα την παραβίαση των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Κύπρου και κάνει ρητή αναφορά στις αποφάσεις και στα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ για την επίλυση του Κυπριακού».
«Όπως έχει τονίσει πολλές φορές ο Πρωθυπουργός, ο διάλογος με την Τουρκία είναι ανοιχτός, αλλά απαραίτητη προϋπόθεση γι’ αυτό είναι να μην γίνονται παράνομες ενέργειες εκ μέρους της.
Και αυτό επιβεβαιώθηκε» στη σύνοδο, κατέληξαν οι κυβερνητικές πηγές.
Michel: Με την Τουρκία ακολουθήσαμε διπλή στρατηγική, θέλουμε διάλογο – der Leyen: Στηρίζουμε ενεργά Ελλάδα και Κύπρο
Στηρίζουν την Ελλάδα λεκτικά αλλά ζητούην διάλογο με την Τουρκία είναι το μήνυμα που έστειλαν η Πρόεδρος της Επιτροπής Ursula von der Leyen και ο Πρόεδρος του Συμβουλίου Charles MichelH Πρόεδρος της Επιτροπής Ursula von der Leyen δήλωσε ότι η συμφωνία έδειξε ότι τα έθνη της ΕΕ στέκονται μαζί για την υποστήριξη της Ελλάδας και της Κύπρου.
«Επαναβεβαιώσαμε έντονα την αλληλεγγύη με την Ελλάδα και την Κύπρο», δήλωσε ο von der Leyen. “Και είναι πολύ σαφές ότι κανείς δεν μπορεί να οδηγήσει μια σφήνα μεταξύ μας.”
Πρόσθεσε: «Οι εντάσεις στη Μεσόγειο ήταν πολύ υψηλές».
Το καρότο
H Von der Leyen είπε ότι η ΕΕ ήταν διατεθειμένη να ενισχύσει τις σχέσεις σε δύο τομείς ιδιαίτερης προτεραιότητας για την Άγκυρα – «εκσυγχρονισμός της τελωνειακής μας ένωσης που θα αυξήσει το εμπόριο», είπε, «και μια ισχυρότερη συνεργασία για τη μετανάστευση βάσει της συμφωνίας του 2016».
Η Τουρκία έχει κεφράσει την δυσαρέσκεια της ότι η ΕΕ δεν εκπλήρωσε όλες τις υποσχέσεις της στο πλαίσιο μιας συμφωνίας του 2016 στην οποία η Τουρκία συμφώνησε να βοηθήσει στον έλεγχο της ροής των προσφύγων στην Ευρώπη.
Ο Πρόεδρος του Συμβουλίου Charles Michel περιέγραψε την προσέγγιση στην Τουρκία ως «διπλή στρατηγική».
«Θέλουμε πάρα πολύ να δώσουμε στον πολιτικό διάλογο την ευκαιρία να κινηθούμε προς μια μεγαλύτερη σταθερότητα», δήλωσε ο Michel.
Ωστόσο, προειδοποίησε επίσης ότι η ΕΕ αναμένει από την Τουρκία να εντείνει και να συναντηθεί στις Βρυξέλλες στα μισά του δρόμου.
Είπε ότι οι ηγέτες της ΕΕ θα επανεξετάσουν το ζήτημα το αργότερο στη σύνοδο κορυφής του Δεκεμβρίου για να λάβουν τις τελικές αποφάσεις.
«Είναι μεγάλη επιθυμία μας να έχουμε μια ισχυρότερη φωνή στη διεθνή σκηνή και αυτό προϋποθέτει ότι μπορούμε να συνεργαστούμε στενότερα με τα κράτη μέλη», δήλωσε ο Πρόεδρος του Συμβουλίου Charles Michel, στην συνέντευξη Τύπου ανακοινώνοντας συμφωνία για την πολιτική που θα ακολουθήσει η ΕΕ προς την Τουρκία και κυρώσεις εναντίον της Λευκορωσίας.
Το ήπιο μαστίγιο
«Είμαστε έτοιμοι να χρησιμοποιήσουμε όλα τα πιθανά εργαλεία που έχουμε στη διάθεσή μας σε περίπτωση ανάγκης», δήλωσε ο Πρόεδρος του Συμβουλίου Charles Michel, επιβεβαιώνοντας ότι η ΕΕ επιδεικνύει μαστίγιο στην Τουρκία, ενώ της δίνει ένα νέο πολιτικό διάλογο.
Μιλώντας για τον επταετή προϋπολογισμό της ευρωζώνης και το νέο ταμείο ανάκαμψης, ο Πρόεδρος του Συμβουλίου Charles Michel είπε ότι «γνωρίζουμε ότι υπάρχουν ορισμένα ευαίσθητα θέματα που πρέπει να λύσουμε και είμαι απόλυτα πεπεισμένος ότι θα είναι πολύ σημαντικό τις επόμενες εβδομάδες, για την επίλυση των τελευταίων δυσκολιών, για την επίλυση των τελευταίων προβλημάτων, διότι θεωρούμε ότι είναι σημαντικό να εφαρμόσουμε το συντομότερο δυνατόν αυτό που έχουμε αποφασίσει τον Ιούλιο.
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο δεν έχει ακόμη δώσει τη συγκατάθεσή του στον προγραμματισμένο επταετή προϋπολογισμό 1,074 τρισεκατομμυρίων ευρώ, ενώ η τύχη του νέου ταμείου ανάκαμψης 750 δισεκατομμυρίων ευρώ είναι επίσης ασαφής, καθώς οι χώρες παραμένουν εγκλωβισμένες σε μια συζήτηση σχετικά με τον τρόπο σύνδεσης της χρηματοδότησης της
Δεν θα υπάρξουν κυρώσεις στον Lukashenko
Ο Michel πρότεινε να υπάρξουν κυρώσεις και στον Lukashenko, αλλά η απόφαση της ΕΕ ότι δεν πρέπει να τιμωρηθεί.
Merkel (Γερμανία): Η προσέγγιση της Συνόδου Κορυφής για την Τουρκία ήταν μεγάλη πρόοδος
Η προσέγγιση της Συνόδου Κορυφής για την Τουρκία ήταν μεγάλη πρόοδος ανέφερε η Γερμανίδα Καγκελάριος A. Merkel μετά το πέρας της Συνόδου Κορυφής.
Η Γερμανίδα καγκελάριος Merkel δήλωσε ότι οι συζητήσεις στη σύνοδο κορυφής ήταν μακρές και μερικές φορές δύσκολες αλλά τελικά «πολύ επιτυχημένες».
«Οι κυρώσεις εναντίον της κυβέρνησης στην Λευκορωσία θα τεθούν σε ισχύ – αυτό σημαίνει ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση ενεργεί εναντίον εκείνων που αντιτίθενται στο δημοκρατικό κίνημα.
Το βρίσκω πολύ σημαντικό σήμα», είπε.
Όσον αφορά την Τουρκία, η Merkel τόνισε τη σημασία της εξέτασης του συνόλου των σχέσεων της ΕΕ με τη χώρα.
«Συγκεντρώσαμε τις δυνάμεις μας και μπορούμε να δείξουμε αποτελέσματα.
Θεωρώ ότι η συμφωνία για τις κυρώσεις κατά της Λευκορωσίας και για την προσέγγιση προς την Τουρκία είναι μεγάλη πρόοδος», δήλωσε η Merkel.
Macron (Γαλλία): Κάναμε παραχωρήσεις, το κείμενο αυτό ήταν ότι μπορούσαμε… για την Τουρκία
Το αποτέλεσμα της Συνόδου Κορυφής είναι το καλύτερο που θα μπορούσαμε να πάρουμε λόγω των αντικροουόμενων απόψεων ανέφερε ο Γάλλος Πρόεδρος Macron.
Εμείς [Γαλλία και Γερμανία] είχαμε μια συμπληρωματική προσέγγιση, δεν μπορούμε να επανέλθουμε σε διάλογο με την Τουρκία εάν τις επιτρέπαμε να διασχίσει κόκκινες γραμμές…
Πρέπει να δείξουμε σταθερότητα και σαφήνεια – χωρίς να υποχωρούμε σε κλιμάκωση ”, δήλωσε ο Γάλλος πρόεδρος Emmanuel Macron σε δημοσιογράφους μετά την πρώτη ημέρα της συνόδου κορυφής που ολοκληρώθηκε.
«Έπρεπε να δώσουμε κάποια πειστική απάντηση, υπήρχε μεγάλη απόκλιση γύρω από το τραπέζι.
Συνεργαστήκαμε μαζί με την καγκελάριο Merkel για να επιτύχουμε αυτό το αποτέλεσμα », δήλωσε ο Macron.
«Όλοι κάναμε παραχωρήσεις και αυτό το κείμενο είναι το καλύτερο που θα μπορούσαμε να πάρουμε απόψε, γιατί στέλνει ένα πολύ σαφές, σταθερό μήνυμα στην Τουρκία για την Ελλάδα και την Κύπρο… και τις καλεί σαφώς σε διάλογο.»
Ο Macron είπε ότι ορισμένες χώρες δίνουν έμφαση στον διάλογο με την Άγκυρα, ενώ άλλες, γεωγραφικά πιο κοντά στην Τουρκία, ήθελαν περισσότερη «κατασταλτική» δράση.
«Βρήκαμε έναν τρόπο να κάνουμε και τα δύο ταυτόχρονα και αυτό μας επιτρέπει να προχωρήσουμε και να μεταφέρουμε την ευθύνη από την πλευρά της Τουρκίας», κατέληξε ο Macron
Sebastian Kurz Καγκελάριος Αυστρίας
Η ΕΕ εκφράζει σαφώς την απειλή κυρώσεων κατά της Τουρκίας, εάν παραβιάσει περαιτέρω το διεθνές δίκαιο.
Επιπλέον, θα επιβληθούν κυρώσεις στη Λευκορωσία », ανέφερε στο Twitter ο Αυστριακός Καγκελάριος Sebastian Kurz.
Πέτσας: Το βασικό κείμενο που προτάθηκε δεν είναι αποδεκτό από την Ελλάδα – Χρειάζεται σχέδιο συμπερασμάτων σε 4 πυλώνες
«Είναι μία σημαντική σύνοδος για τις ευρωτουρκικές σχέσεις και όχι μόνο, για όλες τις εξωτερικές σχέσεις της ΕΕ», τόνισε ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Στέλιος Πέτσας μιλώντας στο κεντρικό δελτίο ειδήσεων της ΕΡΤ1 για τις ενστάσεις της Ελλάδας όσον αφορά στο προσχέδιο θέσεων της Συνόδου Κορυφής, στις Βρυξέλλες.
«Ειδικά για το θέμα αυτό της ημερήσιας διάταξης που είναι ξανά η συζήτηση για το ποιον δρόμο ακολουθεί η Τουρκία που φαίνεται να ολισθαίνει μακριά από τη Δύση, το βασικό κείμενο που προτάθηκε ως πρώτη βάση συζήτησης δεν είναι αποδεκτό από την Ελλάδα. Και δεν είναι αποδεκτό γιατί δεν ήταν ισορροπημένο.
Χρειάζεται να οικοδομηθεί ένα σχέδιο συμπερασμάτων το οποίο θα έχει τουλάχιστον τέσσερις πυλώνες: ο πρώτος είναι φυσικά η έμπρακτη αλληλεγγύη απέναντι στην Ελλάδα και στην Κύπρο έναντι της τουρκικής προκλητικότητας.
Ο δεύτερος πυλώνας έχει να κάνει με την ΕΕ να καλεί την Τουρκία να σταματήσει αμέσως κάθε παράνομη εξορυκτική δραστηριότητα στην κυπριακή ΑΟΖ και φυσικά να τερματίσει τις υπόλοιπες προκλητικές τις ενέργειες στην Ανατολική Μεσόγειο.
Οι άλλοι δύο πυλώνες είναι αλληλένδετοι κι έχουν να κάνουν με το καρότο, όταν η Τουρκία επιδείξει με συνέπεια και συνέχεια ότι εννοεί την αποκλιμάκωση δηλαδή οποιαδήποτε βοήθεια μπορεί να παρασχεθεί στην Τουρκία στο πλαίσιο αυτό. Και το τελευταίο, είναι το μαστίγιο αν δεν δείξει η Τουρκία τη διάθεση έμπρακτης αποκλιμάκωσης επαναλαμβάνω, με συνέπεια και συνέχεια», τόνισε ο κ. Πέτσας.
Γιατί η Ελλάδα αρνήθηκε το προσχέδιο
Σύμφωνα με πληροφορίες στο πρώτο κείμενο δεν υπάρχει αναφορά για κυρώσεις στην Τουρκία.
Κυβερνητικές πηγές αναφέρουν ότι η διαπραγμάτευση έχει μακρύ δρόμο ακόμη.
Ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης αρνήθηκε το προσχέδιο διεκδικώντας αλλαγές που «να αντικατοπτρίζουν πληρέστερα τις ελληνικές θέσεις», όπως επισήμαιναν κυβερνητικές πηγές.
Σύμφωνα με πληροφορίες το προσχέδιο δεν είχε αναφορά για κυρώσεις, αλλά ότι «η ΕΕ είναι έτοιμη να χρησιμοποιήσει όλα τα εργαλεία και τα μέσα που έχει στη διάθεση της προκειμένου να διασφαλίσει το σεβασμό και την εδαφική ακεραιότητα της Ελλάδας και της Κύπρου», κάτι που δεν έγινε δεκτό από την ελληνική πλευρά.
Στο προσχέδιο επίσης προβλέπεται και πολυμερής Σύνοδος για την Ανατολική Μεσόγειο, ενω υπάρχει και μια παράγραφο για την Κύπρο όπου καλέιται η Άγκυρα να σταματήσει όλες τις θαλάσσιες δραστηριότητες στην περιοχή και να μπουν οι δύο πλευρές σε διάλογο υπό την αιγίδα του ΟΗΕ.
Μετά την ελληνική άρνηση διάλειμμα 45 λεπτών στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο ανακοίνωσε ο πρόεδρος Σαρλ Μισέλ.
Σύμφωνα με συγκλίνουσες πληροφορίες το σημείο του προσχεδίου στο οποίο θα αναφέρεται η τουρκική προκλητικότητα αναμένεται να ξαναγραφεί και να παρουσιαστεί εκ νέου στους 27, μετά από τις αντιρρήσεις Ελλάδας και Κύπρου.
Η ΕΕ είναι έτοιμη να «χρησιμοποιήσει όλα τα μέσα που έχει στη διάθεσή της» για να διασφαλίσει τον σεβασμό της κυριαρχίας της Ελλάδας και της Κύπρου, σημειώνει το προσχέδιο συμπερασμάτων σχετικά με την κατάσταση στην Ανατολική Μεσόγειο, σύμφωνα με το Politico.
Ωστόσο, αναφέρει: «Υπό την προϋπόθεση ότι διατηρούνται εποικοδομητικές προσπάθειες για την αντιμετώπιση θεμάτων στην Ανατολική Μεσόγειο», οι ηγέτες της ΕΕ συμφωνούν να «δρομολογήσουν μια θετική πολιτική ατζέντα ΕΕ-Τουρκίας με ιδιαίτερη έμφαση στον εκσυγχρονισμό της Τελωνειακής Ένωσης και τη διευκόλυνση του εμπορίου» καθώς και «υψηλού επιπέδου διαλόγους» και «συνεχή συνεργασία σε θέματα μετανάστευσης σύμφωνα με τη δήλωση ΕΕ-Τουρκίας για το 2016».
Πολλά από αυτά τα σημεία ήταν μεταξύ των βασικών αιτημάτων της Άγκυρας.
Το προσχέδιο ζητά επίσης «πολυμερή διάσκεψη για την Ανατολική Μεσόγειο» και αναθέτει στον ανώτατο διπλωμάτη της J. Borell να επεξεργαστεί τις λεπτομέρειες.
Το κείμενο «χαιρετίζει επίσης τα πρόσφατα βήματα οικοδόμησης εμπιστοσύνης από την Ελλάδα και την Τουρκία».
Όπως ανέφερε η ανταποκρίτρια των Financial Times Mehreen Khan, η συζήτηση στη Σύνοδο υπάρχει εμπλοκή στο ζήτημα της Τουρκίας, καθώς στο κείμενο:
-Επαναλαμβάνεται η αλληλεγγύη της ΕΕ με την Ελλάδα και την Κύπρο
-καλείται η Τουρκία να σταματήσει τις έρευνες για υδρογονάνθρακες στην Ανατολική Μεσόγειο
-αναφέρεται ότι εάν υπάρξουν εποικοδομητικές κινήσεις στο ζήτημα της Ανατ. Μεσογείου, το Συμβούλιο “θα εκκινήσει μια θετική ατζέντα στο πεδίο των σχέσεων ΕΕ – Τουρκίας”.
Η γλώσσα του κειμένου, όπως αναφέρει η δημοσιογράφος, δεν μπορεί να γίνει σε καμία περίπτωση αποδεκτή από πλευράς Κύπρου.
Ποιες χώρες στηρίζουν Ελλάδα – Κύπρο και ποιες Τουρκία
Το θρίλερ στη Σύνοδο Κορυφής αφορά τις θέσεις των κρατών-μελών και το ποιες στηρίζουν την Ελλάδα και την Κύπρο και ποιες αντιμετωπίζουν πιο «φιλικά» την Τουρκία.
Σύμφωνα με τις διαρροές που υπήρξαν από τις διάφορες αντιπροσωπείες, αλλά και από τις δηλώσεις των ηγετών προσερχόμενοι στη Σύνοδο, ο Γάλλος πρόεδρος, Macron, εκτός από τις δηλώσεις στήριξης σε Ελλάδα και Κύπρο, έκανε μια αναφορά που προκάλεσε αίσθηση σημειώνοντας ότι τζιχαντιστές από τη Συρία πέρασαν μέσα από την Τουρκία για να πάνε στο Αζερμπαϊτζάν και ότι αυτό είναι ένα πολύ σοβαρό θέμα, το οποίο θα συζητηθεί.
Η νέα αυτή κρίση, στην οποία εμπλέκεται και πάλι η Τουρκία, ήταν άλλωστε και ο λόγος που οδήγησε τον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Charles Michel να αλλάξει την ατζέντα και να φέρει πιο νωρίς τη συζήτηση για την Τουρκία.
Επίσης, ο Καγκελάριος της Αυστρίας, Sebastian Kurz, ήταν πολύ σκληρός απέναντι στην Άγκυρα και μίλησε ξανά για διακοπή των ενταξιακών διαπραγματεύσεων τονίζοντας ότι πρέπει να επιβληθούν κυρώσεις σε βάρος της Τουρκίας για να λάβει το μήνυμα ότι δεν μπορεί να παρεμβαίνει στα κυριαρχικά δικαιώματα κρατών-μελών της Ένωσης
Από την άλλη, η Γερμανία, αλλά και η Μάλτα τάσσονται υπέρ της αποφυγής των κυρώσεων και του εποικοδομητικού διαλόγου, ενώ στην ίδια γραμμή κινήθηκε και η Ισπανία με δηλώσεις που αποδόθηκαν στον πρωθυπουργό, Pedro Sanchez μετά τη συνάντησή του με τον κ. Michel.
Ο Ισπανός φέρεται να είπε ότι εκφράζουμε την αλληλεγγύη μας σε Ελλάδα και Κύπρο, αλλά η προτάσσουμε τον διάλογο με την Τουρκία ως τρόπο επαναφοράς στην κανονικότητα.
Τι θέλουν να προσφέρουν οι Ευρωπαίοι στην Άγκυρα
Σύμφωνα με πληροφορίες από τις Βρυξέλλες, οι ηγέτες της ΕΕ σκοπεύουν να προσφέρουν στην Άγκυρα «να ξεκινήσει μια θετική πολιτική ατζέντα ΕΕ-Τουρκίας με ιδιαίτερη έμφαση στον εκσυγχρονισμό της Τελωνειακής Ένωσης και στη διευκόλυνση του εμπορίου», υπό την προϋπόθεση ότι η Τουρκία να ενεργεί υπεύθυνα στην Ανατολική Μεσόγειο.
Οι Βρυξέλλες έχουν ήδη υποσχεθεί στην Άγκυρα τον εκσυγχρονισμό της τελωνειακής ένωσης το 2016, στο πλαίσιο της συμφωνίας μετανάστευσης ΕΕ-Τουρκίας.
Ωστόσο, οι εμπορικές συνομιλίες δεν ξεκίνησαν ποτέ, καθώς οι χώρες της ΕΕ δεν μπορούσαν να συμφωνήσουν να δώσουν στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή εντολή για τις διαπραγματεύσεις.
Το κύριο ζήτημά τους είναι το εξής:
Στο πλαίσιο του εκσυγχρονισμού, η Τουρκία θέλει καθεστώς παρατηρητή σε ευαίσθητες ενημερώσεις σχετικά με τις εμπορικές διαπραγματεύσεις της ΕΕ.
Αυτό αναφέρθηκε ως απόλυτη απαγόρευση από πολλές χώρες της ΕΕ εκείνη την εποχή – συμπεριλαμβανομένης της Γερμανίας, η οποία είναι τώρα κύριος υποστηρικτής της προσφοράς της Άγκυρας στην αναβάθμιση.
Ο εκσυγχρονισμός θα διευρύνει την τελωνειακή ένωση, η οποία σήμερα καλύπτει βιομηχανικά αγαθά και ορισμένα τρόφιμα, στη γεωργία, τις υπηρεσίες και τις δημόσιες συμβάσεις.
Ωστόσο, κατά τη διάρκεια των συζητήσεων το 2016 και το 2017, ορισμένες χώρες της Ανατολικής Ευρώπης εξέφρασαν φόβους ότι η απελευθέρωση των οδικών μεταφορών θα οδηγούσε σε αθέμιτο ανταγωνισμό από Τούρκους οδηγούς φορτηγών.
Τελευταίο αλλά όχι λιγότερο σημαντικό, η Κύπρος είχε αντιρρήσεις ότι δεν θα μπορούσε να συμφωνήσει σε οποιαδήποτε διεύρυνση των οικονομικών σχέσεων με την Άγκυρα, αρκεί να παραμείνει κλειστή από την τρέχουσα τελωνειακή ένωση, ιδίως μέσω της τουρκικής απαγόρευσης για πλοία με κυπριακή σημαία ή κυπριακή κυριότητα.
Τα πλοία που αναχωρούν από κυπριακά λιμάνια δεν μπορούν επίσης να ελλιμενίζονται σε τουρκικά λιμάνια.
Παρά τα εμπόδια αυτά, ωστόσο, οι επιχειρηματικές ενώσεις και από τις δύο πλευρές συμφωνούν ότι απαιτείται επειγόντως μια αναβάθμιση της τελωνειακής ένωσης και θα ωφελήσει και τις δύο πλευρές οικονομικά.
Αυστηρό μήνυμα Μητσοτάκη: Η τουρκική προκλητικότητα δεν μπορεί να γίνει άλλο ανεκτή
Αυστηρό μήνυμα προς πάσα κατεύθυνση απηύθυνε ο Έλληνας πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, τονίζοντας ότι η τουρκική προκλητικότητα δεν μπορεί να γίνει άλλο ανεκτή, ενώ κάλεσε την Τουρκία να αποδείξει ότι επιθυμεί να ακολουθήσει τον δρόμο της διπλωματίας και του διαλόγου.
«Η τουρκική προκλητικότητα δεν μπορεί να συνεχιστεί άλλο.
Κι αυτό όχι μόνο διότι παραβιάζει κυριαρχικά δικαιώματα δύο κρατών μελών της ΕΕ, της Ελλάδας και της Κύπρου, αλλά και διότι θίγει σημαντικά γεωπολιτικά συμφέροντα ολόκληρης της Ευρώπης στη Μεσόγειο» δήλωσε ο κ. Μητσοτάκης προσερχόμενος στη Σύνοδο Κορυφής.
Ο κ. Μητσοτάκης συνέχισε λέγοντας «δύο δρόμοι ανοίγονται μπροστά μας: ο ένας είναι του διαλόγου και της διπλωματίας και ο άλλος της κλιμακούμενης έντασης.
Η Ελλάδα θέλει τον πρώτο δρόμο, αλλά εναπόκειται στην Τουρκία να αποδείξει ότι θέλει κι αυτή το ίδιο, αλλά πρέπει να το κάνει με συνέπεια και σοβαρότητα».
Μητσοτάκης σε Michel: Στο χέρι της Τουρκίας αν θα επιλέξει συνεργασία ή επιπτώσεις
Συνάντηση με τον Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Charles Michel, είχε ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης αμέσως μετά την άφιξή του στις Βρυξέλλες για την Ειδική Σύνοδο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, μία Σύνοδο που προκάλεσαν η Ελλάδα και η Κυπριακή Δημοκρατία, με αφορμή τη συνεχιζόμενη τουρκική προκλητικότητα.
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης και ο Charles Michel, συμφώνησαν ότι η ΕΕ επιθυμεί μια καλή σχέση με την Τουρκία και σταθερότητα στην περιοχή.
Προσθέτοντας, όμως, ότι η ΕΕ είναι διατεθειμένη να χρησιμοποιήσει όλα τα εργαλεία που βρίσκονται στη διάθεσή της προκειμένου να προασπίσει τα συμφέροντά της και να προωθήσει τους στόχους της.
Κατά τη διάρκεια της συζήτησης ο Έλληνας πρωθυπουργός υπογράμμισε ότι η Ελλάδα επιθυμεί σχέσεις καλής γειτονίας χωρίς εντάσεις στην περιοχή.
Είναι όμως ξεκάθαρο, όπως πρόσθεσε, ότι είναι στο χέρι της Τουρκίας αν θα επιλέξει τη συνεργασία ή αν θα αντιμετωπίσει τις επιπτώσεις της συμπεριφοράς της.
Εν συνεχεία, ο Έλληνας πρωθυπουργός συναντήθηκε με την πρόεδρο της Κομισιόν, Ursula von der Leyen.
«Πολύ καλή συζήτηση για το Ταμείο Ανάκαμψης και την ατζέντα της Συνόδου Κορυφής και συγκεκριμένα, την ανάγκη για την αποκλιμάκωση της έντασης στην Ανατολική Μεσόγειο» επισημαίνει η πρόεδρος της Κομισιόν, σε ανάρτηση της στο twitter.
Την έμμεση στήριξη της στην Τουρκία προσέφερε η Γερμανίδα καγκελάριος, Angela Merkel, επισημαίνοντας ότι η ΕΕ πρέπει να έχει μια πραγματικά επικοιδομητική σχέση με την Τουρκία.
Η ίδια επεσήμανε ότι οι σχέσεις της Ευρώπης με την Τουρκία παραμένουν περίπλοκες, ενώ συμπλήρωσε με νόημα ότι η Τουρκία παραμένει σημαντικός εταίρος στο ΝΑΤΟ.
«Δεσμευόμαστε να βρούμε μια ειρηνική λύση για τις εντάσεις.
Θα επισημάνω ότι η σχέση μας με την Τουρκία είναι πολύ πολύπλοκή και ακόμα με όλες τις δυσκολίες, είναι προς το συμφέρον της Ευρώπης να έχει μια πραγματικά εποικοδομητική σχέση με την Τουρκία» τόνισε χαρακτηριστικά.
Παράλληλα, τόνισε ότι στόχος είναι η μείωση των εντάσεων στην Ανατολική Μεσόγειο.
Macron: Αδιαπραγμάτευτη η αλληλεγγύη της ΕΕ σε Ελλάδα και Κύπρο
Η αλληλεγγύη της Ευρωπαϊκής Ένωσης στην Ελλάδα και την Κύπρο είναι αδιαπραγμάτευτη, δήλωσε ο πρόεδρος της Γαλλίας Emmanuel Macron προσερχόμενος στη Σύνοδο Κορυφής της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αναφερόμενος στις προκλήσεις της Τουρκίας στην ανατολική Μεσόγειο.
«Οταν ένα κράτος μέλος της Ευρωπαϊκής Ενωσης δέχεται επίθεση ή απειλή, όταν τα χωρικά ύδατά του δεν γίνονται σεβαστά, αποτελεί χρέος των Ευρωπαίων να δείξουν αλληλεγγύη. Και θα επαναδιατυπώσουμε την υποστήριξή μας προς την Ελλάδα και την Κύπρο», πρόσθεσε.
Von der Leyen: Θέλουμε αποκλιμάκωση με την Τουρκία – Έχουμε εργαλεία στη διάθεσή μας
Την πλήρη αλληλεγγύη σε Ελλάδα και Κύπρο τόνισε η πρόεδρος της Κομισιόν Ursula von den Leyen, προσερχόμενη στη Σύνοδο Κορυφής.
Σημείωσε ότι η ΕΕ επιθυμεί μια εποικοδομητική σχέση με την Τουρκία, επσιημαίνοντας, παράλληλα, ότι «η ΕΕ έχει διάθεσή της μια εργαλειοθήκη».
«Θα συζητήσουμε το ζήτημα της Τουρκίας.
Είμαι σίγουρη ότι το Συμβούλιο θα επαναβεβαιώσει την πλήρη αλληλεγγύη σε Ελλάδα και Κύπρο.
Αναφορικά με τις σχέσεις της ΕΕ με την Τουρκία υπάρχουν δύο πιθανότητες: ή θα υπάρξει αύξηση των εντάσεων κάτι το οποίο δεν επιθυμούμε ή θα υπάρξει αποκλιμάκωση και κινούμαστε προς εποικοδομητική σχέση.
Αυτό είναι που θέλουμε.
Αλλά όπως και να έχει υπάρχει μια εργαλειοθήκη στη διάθεση της ΕΕ.
Θέλουμε αποκλιμάκωση.
Επιθυμούμε μία θετική ατζέντα», τόνισε η πρόεδρος της Κομισιόν.
Michel: Θέλουμε να δείξουμε αλληλεγγύη σε Ελλάδα και Κύπρο – Υπάρχουν διαφορετικές προτάσεις στο τραπέζι
Στο διχασμό της ΕΕ όσον αφορά την τουρκική προκλητικότητα αναφέρθηκε ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Charles Michel.
Η ΕΕ θέλει να δείξει «αλληλεγγύη στην Ελλάδα και την Κύπρο» δήλωσε προσερχόμενος στη Σύνοδο Κορυφής, ενώ συμπλήρωσε ότι «υπάρχουν διαφορετικές προτάσεις στο τραπέζι».
Ο ίδιος τόνισε την ανάγκη για σταθερότητα στην Ανατολική Μεσόγειο.
Ο Erdogan πυροδότησε το κλίμα πριν τη Σύνοδο Κορυφής
Σε νέες εμπρηστικές δηλώσεις για το θέμα της Ανατολικής Μεσογείου προχώρησε ο Τούρκος πρόεδρος, Recep Tayyip Erdogan, λίγα λεπτά πριν τη Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ, όπου Ελλάδα και Κύπρος πιέζουν για ένα αυστηρό μήνυμα στην Τουρκία.
«To τουρκολιβυκό μνημόνιο είναι η απάντησή μας στην προσπάθεια να μας εξαφανίσουν από τη Μεσόγειο» υποστήριξε ο Erdogan σε ομιλία του στην τουρκική Βουλή και τόνισε ότι η τουρκική πλευρά θέλει διάλογο για να αποφευχθεί η σύγκρουση στη Μεσόγειο.
«Η Ανατολική Μεσόγειος είναι ένας από τους σημαντικότερους αγώνες μας.
Δεν θέλουμε σύγκρουση, αλλά ούτε να καταπατήσουν τα δικαιώματά μας» σημείωσε.
Σύμφωνα με όσα μεταδίδει η Daily Sabah, ο Erdogan χαρακτήρισε «κακομαθημένες» από την Ε.Ε. την Ελλάδα και την Κύπρος τα αιτήματα των οποίων είναι ανεδαφικά.
Tέλος, ξεκαθάρισε ότι η Τουρκία «δεν έχει άλλη εναλλακτική λύση παρά να εφαρμόσει τις δικές της πολιτικές, αυτοβούλως, για να διασφαλίσει τα δικαιώματά της στην Ανατολική Μεσόγειο».
Οι διερευνητικές επαφές
Εφόσον, ο Erdogan βεβαιωθεί ότι η ΕΕ δεν θα αποφασίσει κυρώσεις, αναμένεται να ανάψει το πράσινο φως για την επανεκκίνηση των διερευνητικών επαφών.
Όπως αποκαλύπτει το CNN Turk, οι επαφές θα γίνουν σε τρία στάδια, καθώς Ελλάδα και Τουρκία θα συνομιλούν κλιμακωτά μέχρι να φτάσουν σε ανώτατο επίπεδο.
Μετά τον «οδικό χάρτη», o Έλληνας και ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών, Νίκος Δένδιας και Mevlut Cavusoglu, συναντηθούν στην Μπρατισλάβα στις 8 Οκτωβρίου.
Το επόμενο βήμα θα είναι η απευθείας επαφή Erdogan – Μητσοτάκη.
Πάντως, φαίνεται ήδη η διάσταση απόψεων Ελλάδας και Τουρκίας, καθώς από την πλευρά η ελληνική κυβέρνηση επιμένει πως το μόνο θέμα που είναι πως διαπραγμάτευση είναι η υφαλοκρηπίδα και η ΑΟΖ, η Άγκυρα επιμένει στην αποστρατικοποίηση του Καστελόριζου, ενώ έχει διαμηνύσει πως η συζήτηση θα περιλαμβάνει και νησιά, εναέριο χώρο.
Στα περί αποστρατικοποίησης του Καστελόριζου αναφέρθηκε σήμερα και ο Τούρκος υπουργός Άμυνας, Hulusi Akar.
«Στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο υπάρχει μία ομάδα από ανεπίλυτων διαφόρων και πρόσθεσε ότι αυτές πηγάζουν από τους μονόπλευρες διεκδικήσεις της Ελλάδας και του ελληνοκυπριακού τομέα που παραβιάζουν τα κυριαρχικά δικαιώματα της Τουρκίας και των Τουρκοκυπρίων.
H Ελλάδα παραβιάζει διεθνείς συνθήκες που προβλέπουν την αποστρατικοποίηση των νησιών, όπως στο νησί Καστελόριζο που ενώ βρίσκεται σε απόσταση μόλις 2 χλμ. από την Τουρκία απέστειλε στρατιώτες εκεί» δήλωσε ο Akar.
Ο ίδιος συνέχισε λέγοντας «γίνεται μια προσπάθεια να περιοριστεί η Τουρκία μόνο στις ακτές της Μεσογείου με τον ισχυρισμός της Ελλάδας πως το Καστελόριζο, που έχει έκταση μόνο 10 τετραγωνικών χιλιομέτρων, έχει δικαίωμα σε υφαλοκρηπίδα 40.000 τετραγωνικών χιλιομέτρων.
Αυτό είναι κάτι που δεν είναι ούτε ρεαλιστικό, ούτε δίκαιο» δήλωσε o Akar.
Παράλληλα, ο Τούρκος υπουργός Άμυνας, τάχθηκε υπέρ μια ολοκληρωμένης προσέγγισης για την ευρωπαϊκή ασφάλεια με τη συμμετοχή της Τουρκίας, σημειώνοντας πως η Κύπρος δεν θα έπρεπε να γίνει δεκτή ως μέλος της Ε.Ε.
«Μία ολοκληρωμένη προσέγγιση της ευρωπαϊκής ασφαλείας δεν είναι δυνατή χωρίς την Τουρκία ή την Αγγλία.
Ωστόσο στην ΕΕ υπάρχει έλλειψη στρατηγικού οράματος.
Η συσχέτιση κάθε πτυχής των σχέσεων μας με το Κυπριακό και την Ανατολική Μεσόγειο, επιτρέπει σε ορισμένα μέλη να καταλαμβάνουν την ατζέντα μας.
Μεταξύ αυτών υπάρχουν κάποια που δεν θα έπρεπε να τους έχει επιτραπεί να εισέλθουν στην ΕΕ.
Με αυτή μου την φράση εννοώ τον ελληνοκυπριακό τομέα» δήλωσε.
