Η Κομισιόν συμπεραίνει ότι “η Ελλάδα έχει προχωρήσει καλά με την υλοποίηση ορισμένων μεταρρυθμιστικών δεσμεύσεων, ωστόσο σημειώνει ότι η δυναμική της μεταρρύθμισης έχει επιβραδυνθεί, αναγνωρίζοντας τις δύσκολες συνθήκες που προκαλούνται από την πανδημία”, σύμφωνα με τα συμπεράσματα της 9ης έκθεσης της ενισχυμένης εποπτείας της χώρας που δόθηκε στη δημοσιότητα στις Βρυξέλλες.
Συγκεκριμένα, “τα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα χαιρετίζουν τη συνεχή στενή και εποικοδομητική δέσμευση των αρχών και τη συμφωνία για ορισμένα αναθεωρημένα χρονοδιαγράμματα για κρίσιμες μεταρρυθμίσεις”.
“Οι αρχές ενθαρρύνονται να συνεχίσουν να κινητοποιούν πόρους με σκοπό να λάβουν όλα τα απαραίτητα μέτρα για να επιτύχουν τις δέουσες συγκεκριμένες δεσμεύσεις τους εγκαίρως για τη δέκατη ενισχυμένη έκθεση εποπτείας, η οποία θα εκδοθεί τον Μάιο” και για την οποία συνδέεται με το επόμενο πακέτο μέτρων για το χρέος.
Η Κομισιόν αναφέρει ότι “παρά τις δύσκολες συνθήκες, οι αρχές κατάφεραν να προχωρήσουν ικανοποιητικά σε διάφορους τομείς, όπως η εκπαίδευση, η διαχείριση των κρατικών περιουσιακών στοιχείων, τα έργα ιδιωτικοποίησης και η ενεργειακή πολιτική”.
Σημειώνει ότι “οι συνθήκες χρηματοδότησης παραμένουν ευνοϊκές και η κυβέρνηση συνεχίζει να διαθέτει ένα μεγάλο απόθεμα μετρητών”. Μια επικαιροποιημένη ανάλυση βιωσιμότητας χρέους θα παρουσιαστεί στην επόμενη έκθεση.
Ωστόσο, αναφέρει ότι “ο συνολικός ρυθμός εφαρμογής φαίνεται να έχει επιβραδυνθεί σε διάφορους τομείς, κυρίως λόγω του πανδημικού πλαισίου και η εφαρμογή μέτρων για την αντιμετώπιση πολλών δεσμεύσεων έχει καθυστερήσει”.
“Η εφαρμογή ορισμένων βασικών μεταρρυθμίσεων στον χρηματοπιστωτικό τομέα έχει επίσης καθυστερήσει, αλλά συμφωνήθηκε ένα φιλόδοξο χρονοδιάγραμμα για την επόμενη έκθεση”, τονίζει η Κομισιόν.
Σημειώνει δε ότι “οι αρχές συνεργάζονται στενά με την Κομισιόν στο πλαίσιο της προετοιμασίας του σχεδίου αποκατάστασης και ανθεκτικότητας”.
Επιπλέον στα θετικά καταγράφει ότι δύο φιλόδοξες μεταρρυθμίσεις στον τομέα της εκπαίδευσης εγκρίθηκαν τους τελευταίους τρεις μήνες. Μια μεταρρύθμιση της επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης εγκρίθηκε τον Δεκέμβριο του 2020 με στόχο τη βελτίωση της ελκυστικότητας αυτής της πορείας και την καλύτερη σύνδεση της επαγγελματικής εκπαίδευσης και της δια βίου μάθησης με τις ανάγκες της αγοράς εργασίας. Ο νόμος για την τριτοβάθμια εκπαίδευση από τον Φεβρουάριο του 2021 στοχεύει, με τη σειρά του, στον εκσυγχρονισμό της λειτουργίας των πανεπιστημίων και στην ενίσχυση της ποιότητας της προσφερόμενης εκπαίδευσης. Επιπλέον, έχουν ξεκινήσει εσωτερικές και εξωτερικές αξιολογήσεις των σχολείων.
Η Ελληνική Εταιρεία Περιουσιακών Στοιχείων και Συμμετοχών ολοκλήρωσε την αναθεώρηση των διοικητικών συμβουλίων όλων των κρατικών επιχειρήσεων, η οποία ήταν μια συγκεκριμένη δέσμευση. Το στρατηγικό σχέδιο της Εταιρείας συνέχισε να εφαρμόζεται όπως είχε προγραμματιστεί, και οι αρχές ολοκλήρωσαν την προετοιμασία της ενημερωμένης Υπουργικής Καθοδήγησης για την Εταιρεία.
Οι προσφορές ιδιωτικοποίησης έχουν προχωρήσει με το επιτυχές κλείσιμο της συναλλαγής της Μαρίνας του Άλιμου στις 31 Δεκεμβρίου 2020, καλές προοπτικές για την ολοκλήρωση του έργου του Ελληνικού τους επόμενους μήνες και κάποια αναμενόμενη πρόοδο όσον αφορά τις εκκρεμείς ενέργειες που είναι απαραίτητες για την παραχώρηση της Εγνατίας – όλες είναι συγκεκριμένες δεσμεύσεις.
Στον τομέα της ενεργειακής πολιτικής, οι αρχές ξεκίνησαν τη δοκιμή της αγοράς με σκοπό να κλείσουν τη μακροχρόνια υπόθεση κατά της εμπιστοσύνης κατά της Δημόσιας Εταιρείας Ισχύος τους επόμενους μήνες, η οποία αποτελεί συγκεκριμένη δέσμευση.
Οι μεταρρυθμίσεις συνεχίστηκαν και σε άλλους σημαντικούς τομείς, αναφέρει η Κομισιόν.
Αναλυτικά, “οι μεταρρυθμίσεις για τη διαχείριση των δημόσιων οικονομικών, συμπεριλαμβανομένου του προϋπολογισμού για τις δημόσιες επενδύσεις, έχουν αποκτήσει εκ νέου την απαιτούμενη δυναμική μέσω της προόδου που σημειώθηκε στις διοικητικές, οικονομικές και λειτουργικές ταξινομήσεις του προϋπολογισμού. Θα χρειαστεί στενή παρακολούθηση, καθώς αυτό είναι το κλειδί για την ενίσχυση της αποτελεσματικότητας των διαδικασιών πληρωμής. Η νομοθεσία για τη μεταρρύθμιση του ανθρώπινου δυναμικού της φορολογικής διοίκησης εγκρίθηκε και η μεταρρύθμιση παραμένει σε καλό δρόμο για την πλήρη εφαρμογή της έως την επόμενη έκθεση. Οι μεταρρυθμίσεις της δημόσιας διοίκησης έχουν επίσης προχωρήσει όπως είχε προγραμματιστεί, συμπεριλαμβανομένης της έγκρισης νέας νομοθεσίας για ταχύτερη και αποτελεσματικότερη πρόσληψη δημοσίων υπαλλήλων”.
Η 9η έκθεση παρακολούθησης για την Ελλάδα βασίζεται στα ευρήματα μιας αποστολής που πραγματοποιήθηκε εξ αποστάσεως στις 26-27 Ιανουαρίου 2021 και σε τακτικό διάλογο με τις αρχές. Η αποστολή διεξήχθη από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή σε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα.
Σε ό,τι αφορά τα δημόσια οικονομικά αναφέρει ότι `ο προϋπολογισμός του 2021, που ψηφίστηκε στις αρχές Δεκεμβρίου 2020, αναμένει ότι το έλλειμμα που παρακολουθείται υπό ενισχυμένη εποπτεία θα φτάσει το 3,9% του ΑΕΠ το 2021, αντί πρόβλεψης για έλλειμμα 3,4% του ΑΕΠ στις φθινοπωρινές προβλέψεις του 2020″.
Ο προϋπολογισμός του 2021 αναμένει ότι το χρέος της γενικής κυβέρνησης θα φθάσει το 209% το 2020 πριν μειωθεί σε περίπου 200% το 2021, κάτι που ευθυγραμμίζεται σε μεγάλο βαθμό με τις φθινοπωρινές προβλέψεις.
Τονίζει ακόμη ότι η πανδημία συνεχίζει να έχει έντονο αρνητικό αντίκτυπο στην ελληνική οικονομία.
“Η οικονομία επεκτάθηκε κατά 2,3% σε τριμηνιαία βάση το τρίτο τρίμηνο του 2020 μετά από πτώση -14,1% την προηγούμενη περίοδο. Η ανάκαμψη κατά το τρίτο τρίμηνο ήταν ουσιαστικά λιγότερο δυναμική από την σημαντική ανάκαμψη στη ζώνη του ευρώ, κυρίως λόγω της απότομης πτώσης της προστιθέμενης αξίας στον τομέα του τουρισμού. Η ανάπτυξη οφείλεται στην ιδιωτική κατανάλωση, με τις εξαγωγές αγαθών να δείχνουν κάποια ανθεκτικότητα”.
“Η ανεργία συνέχισε να μειώνεται, φτάνοντας το 16,2% το τρίτο τρίμηνο του 2020, γεγονός που δείχνει ότι τα ισχύοντα μέτρα στήριξης είναι επιτυχή στην προστασία των θέσεων εργασίας. Ταυτόχρονα, η απασχόληση μειώθηκε σε σύγκριση με πριν από ένα χρόνο, κυρίως λόγω του χαμηλότερου αριθμού προσλήψεων στον τουριστικό τομέα. Η ανεργία των νέων μειώθηκε επίσης, αλλά παραμένει πολύ υψηλή στο 34,2% το τρίτο τρίμηνο”, καταγράφει η Κομισιόν.
Η αβεβαιότητα σχετικά με τις προοπτικές παραμένει υψηλή, προειδοποιεί.
“Οι προβολές υπόκεινται σε σημαντική αβεβαιότητα που συνδέονται κυρίως με την εξέλιξη της πανδημίας και την επιτυχία της εκστρατείας εμβολιασμού. Η πρόοδος στην καταπολέμηση της πανδημίας, τόσο στο εσωτερικό όσο και διεθνώς, είναι επίσης κρίσιμη για την ανάκαμψη της τουριστικής βιομηχανίας”, αναφέρει.
“Η αβεβαιότητα αφορά επίσης την ταχύτητα ανάκαμψης του ιδιωτικού τομέα μετά τη λήξη των μέτρων στήριξης, τα οποία θα πρέπει να σχεδιαστούν προσεκτικά “, προειδοποιεί και τονίζει ότι “οι γεωπολιτικές εντάσεις στην περιοχή και η παρατεταμένη κρίση μετανάστευσης προσθέτουν περαιτέρω αβεβαιότητα στις μακροοικονομικές προοπτικές”.
“Από την άλλη πλευρά, οι προβλέψεις δεν ενσωματώνουν τον οικονομικό αντίκτυπο του σχεδίου ανάκαμψης και ανθεκτικότητας για την Ελλάδα, η εφαρμογή του οποίου αναμένεται να δώσει σημαντική ώθηση στην ανάπτυξη”.
Τέλος, η έκθεση σημειώνει ότι “το απόθεμα των μη εξυπηρετούμενων δανείων εξακολούθησε να μειώνεται, κυρίως χάρη στο σύστημα Ηρακλής και τον προσωρινό αντίκτυπο της αναστολής”.
“Τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια στο τέλος Σεπτεμβρίου 2020 ανήλθαν σε 58,7 δισεκατομμύρια ευρώ, μειωμένα κατά 9,8 δισεκατομμύρια ευρώ από τον Δεκέμβριο του 2019, αλλά μόνο 1 δισεκατομμύριο ευρώ κάτω από το προηγούμενο τρίμηνο”.
Ως αποτέλεσμα, ο δείκτης μη εξυπηρετούμενων δανείων μειώθηκε στο 35,8%, που παραμένει η υψηλότερη επίδοση στη ζώνη του ευρώ.
Η συνεχής βελτίωση το 2020, παρά την πανδημία και τη συνακόλουθη μείωση οφείλεται κυρίως στις πωλήσεις δανείων μη εξυπηρετούμενων δανείων ύψους 6,8 δισεκατομμυρίων ευρώ και στην περιορισμένη εισροή νέων επισφαλών δανείων (μείωση κατά 58% σε ετήσια βάση έτος στους εννέα μήνες) χάρη στην ισχύουσα αναστολή.
Τα δάνεια υπό μορατόρια ανήλθαν σε 20,8 δισεκατομμύρια ευρώ από τον Νοέμβριο του 2020, δηλαδή πάνω από το 12% του βιβλίου δανείων, περίπου ομοιόμορφα κατανεμημένα μεταξύ εταιρειών και νοικοκυριών.
