Την πλέον φιλόδοξη μεταρρύθμιση της τελωνειακής ένωσης από το 1968, οπότε ιδρύθηκε, προωθεί η Ε.Ε., με επίκεντρο της προσπάθειας την ψηφιοποίηση και την αξιοποίηση των δεδομένων. Το νέο θεσμικό πλαίσιο αναμένεται να οδηγήσει σε εξοικονόμηση έως και 2 δισ. ευρώ ετησίως σε λειτουργικές δαπάνες.
Σύμφωνα με τον ΣΕΠΕ, η μεταρρύθμιση ανταποκρίνεται στις τρέχουσες πιέσεις υπό τις οποίες λειτουργούν τα τελωνεία της Ε.Ε., όπως η τεράστια αύξηση του όγκου των εμπορικών συναλλαγών, ιδίως του ηλεκτρονικού εμπορίου, ο ταχέως αυξανόμενος αριθμός προτύπων της Ε.Ε., που πρέπει να αποτελούν αντικείμενο ελέγχου στα σύνορα, καθώς και η μεταβαλλόμενη γεωπολιτική πραγματικότητα και οι κρίσεις.
Στο πλαίσιο του ψηφιακού μετασχηματισμού, η μεταρρύθμιση θα περιορίσει τις επαχθείς τελωνειακές διαδικασίες, αντικαθιστώντας τις παραδοσιακές διεργασίες με μια «εξυπνότερη» προσέγγιση, βάσει δεδομένων όσον αφορά την επιτήρηση των εισαγωγών στα ευρωπαϊκά τελωνεία. Ταυτόχρονα, οι τελωνειακές Αρχές θα αποκτήσουν τα κατάλληλα ψηφιακά εργαλεία και τους απαραίτητους πόρους, ώστε να αξιολογούν σωστά και να σταματούν τις εισαγωγές που ενέχουν πραγματικούς κινδύνους για την Ε.Ε., τους πολίτες της και την οικονομία της.
Ηδη, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή υπέβαλε προτάσεις για τη μεταρρύθμιση, που έχει στόχο να απλουστεύσει σε μεγάλο βαθμό τις τελωνειακές διαδικασίες για τις επιχειρήσεις, ιδίως για τους πλέον αξιόπιστους εμπόρους.
Η μεταρρύθμιση απλουστεύει και εξορθολογίζει τις τελωνειακές απαιτήσεις υποβολής στοιχείων για τους εμπόρους, για παράδειγμα, μειώνοντας τον χρόνο που απαιτείται για την ολοκλήρωση των διαδικασιών εισαγωγής. Οι επιχειρήσεις που επιθυμούν να μεταφέρουν εμπορεύματα στην Ε.Ε. θα μπορούν να καταγράφουν όλες τις πληροφορίες σχετικά με τα προϊόντα και τις αλυσίδες εφοδιασμού τους σε ένα ενιαίο διαδικτυακό περιβάλλον: στον νέο τελωνειακό κόμβο δεδομένων της Ε.Ε. Αυτή η τεχνολογία αιχμής θα συγκεντρώνει τα δεδομένα που παρέχουν οι επιχειρήσεις και -μέσω της εκμάθησης μηχανής, της τεχνητής νοημοσύνης και της ανθρώπινης παρέμβασης- θα παρέχει στις Αρχές μια επισκόπηση 360 μοιρών, όσον αφορά τις αλυσίδες εφοδιασμού και την κυκλοφορία των αγαθών.
Ταυτόχρονα, οι επιχειρήσεις θα πρέπει να αλληλοεπιδρούν μόνο με μία ενιαία πύλη κατά την υποβολή των τελωνειακών πληροφοριών τους και θα πρέπει να υποβάλλουν δεδομένα μόνο μία φορά για πολλαπλές αποστολές. Σε ορισμένες περιπτώσεις, όταν οι επιχειρηματικές διαδικασίες και οι αλυσίδες εφοδιασμού είναι απολύτως διαφανείς, οι πλέον έμπιστοι έμποροι θα μπορούν να θέτουν τα εμπορεύματά τους σε κυκλοφορία στην Ε.Ε. χωρίς καμία ενεργή τελωνειακή παρέμβαση.
