«Πρόοδο» στη σχέση των δύο μεγαλύτερων οικονομιών του κόσμου είδαν χθες Δευτέρα ο Κινέζος πρόεδρος Σι Τζινπίνγκ και ο Αμερικανός ομόλογός του Τζο Μπάιντεν χάρη στην επίσκεψη στο Πεκίνο του επικεφαλής της αμερικανικής διπλωματίας Άντονι Μπλίνκεν, παρότι οι βαθιές διαφωνίες επιμένουν.
Ένδειξη της πολυαναμενόμενης αποκλιμάκωσης της έντασης αποτέλεσε το γεγονός ότι ο αρχηγός του κινεζικού κράτους υποδέχθηκε τον προσκεκλημένο του στο Παλάτι του Λαού, το κτίριο όπου υποδέχεται ξένους ηγέτες, στα όρια της πλατείας Τιενανμέν.
«Τα δύο μέρη σημείωσαν πρόοδο και κατέληξαν σε συνεννόηση σε συγκεκριμένα σημεία» ανέφερε ο Σι Τζινπίνγκ, χωρίς ωστόσο να διευκρινίσει ακριβώς ποια ήταν αυτά. Επίσης, σύμφωνα με την κινεική κρατική τηλεόραση CCTV, χαρακτήρισε «καλό πράγμα» την «πρόοδο» που επετεύχθη.
«Βρισκόμαστε στον σωστό δρόμο» ανέφερε, από την πλευρά του, ο Τζο Μπάιντεν κατά τη διάρκεια ταξιδιού του στην Καλιφόρνια, εκφράζοντας την εκτίμηση ότι ο Άντονι Μπλίνκεν έκανε «εξαιρετική δουλειά» στο Πεκίνο.
Ο αμερικανός ΥΠΕΞ έγινε δεκτός από τον Κινέζο πρόεδρο τη δεύτερη και τελευταία μέρα της επίσκεψής του στην Κίνα. Ήταν η πρώτη επίσκεψη που έκανε στην ασιατική χρόνια έπειτα από περίπου πέντε χρόνια οποιοσδήποτε επικεφαλής της αμερικανικής διπλωματίας.
Πάντως, τα δύο μέρη φρόντισαν να ξεκαθαρίσουν ότι οι προοπτικές «μεγάλης» συμφιλίωσης είναι ανύπαρκτες.
Σύμφωνα με τον επικεφαλής του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, οι έντεκα και πλέον ώρες συνομιλιών που διεξήγαγε τις δύο ημέρες της επίσκεψης σκοπό είχαν πάνω απ’ όλα να αποκατασταθεί ο διμερής διάλογος. «Σημειώσαμε πρόοδο και προχωρήσαμε μπροστά» είπε ο κ. Μπλίνκεν στον Τύπο, υπογραμμίζοντας ωστόσο: «Κανένα από τα ζητήματα δεν θα επιλυθεί σε μια μόνο επίσκεψη».
Παράλληλα, ο Κινέζος υπουργός Εξωτερικών Τσιν Γκανγκ αποδέχθηκε πρόσκληση του ομολόγου του να επισκεφτεί τις ΗΠΑ, χωρίς ωστόσο να οριστεί ακριβής ημερομηνία για το συγκεκριμένο ταξίδι.
Ο Μπλίνκεν επεσήμανε ακόμη ότι η πρόοδος είναι για την ώρα περιορισμένη, ιδίως όσον αφορά την αποκατάσταση της επικοινωνίας των στρατών των δύο χωρών – προτεραιότητα, με φόντο τις συνεχιζόμενες εντάσεις γύρω από την Ταϊβάν. «Οι απευθείας επαφές και η σταθερή επικοινωνία στο ανώτατο επίπεδο αποτελούν τον καλύτερο τρόπο να διαχειριζόμαστε τις διαφορές μας με υπεύθυνο τρόπο και να φροντίσουμε ο ανταγωνισμός να μην εκτραχυνθεί σε σύγκρουση» είπε συγκεκριμένα σε δημοσιογράφους ο Αμερικανός ΥΠΕΞ, προσθέτοντας: «Άκουσα το ίδιο πράγμα από τους Κινέζους ομολόγους μας. Συμφωνούμε στην ανάγκη να σταθεροποιήσουμε τις σχέσεις μας».
Οι διμερείς σχέσεις παραμένουν τεταμένες για διάφορα ζητήματα: από τον ανταγωνισμό στο πεδίο της οικονομίας, το εμπόριο, τη μεταχείριση της μουσουλμανικής μειονότητας των Ουιγούρων στην Κίνα ως τις διεκδικήσεις του Πεκίνου στη Νότια Σινική Θάλασσα.
Χθες Δευτέρα το πρωί ο Ουάνγκ Γι, κορυφαίο στέλεχος του Κομμουνιστικού Κόμματος της Κίνας (ΚΚΚ) για διπλωματικά θέματα, τόνισε στον Άντονι Μπλίνκεν πως οι ΗΠΑ καλούνται να επιλέξουν «ανάμεσα στον διάλογο και τη σύγκρουση, τη συνεργασία και τη σύρραξη», σύμφωνα με την CCTV.
Ο Ουάνγκ Γι, που έχει βαρύνοντα ρόλο στη χάραξη της κινεζικής εξωτερικής πολιτικής και ιεραρχικά είναι ανώτερος από τον υπουργό Εξωτερικών Τσιν Γκανγκ, επέμεινε εξάλλου σθεναρά στις κινεζικές θέσεις για την Ταϊβάν. «Στο ζήτημα αυτό, η Κίνα δεν θα κάνει κανέναν συμβιβασμό και καμιά παραχώρηση» είπε στον συνομιλητή του.
Η Κίνα θεωρεί τη νήσο των 23 εκατομμυρίων κατοίκων επαρχία της, που μένει να επανενωθεί με την ηπειρωτική χώρα μετά το τέλος του κινεζικού εμφυλίου πολέμου το 1949. Δεν αποκλείει τη χρήση βίας για να το επιτύχει, εάν είναι απαραίτητο.
Το Πεκίνο εναντιώνεται σε αυτή που εκλαμβάνει ως σύσφιγξη των σχέσεων τα τελευταία χρόνια ανάμεσα στην Ουάσιγκτον και τις αρχές στην Ταϊπέι, όπου κυβερνά κόμμα που τάσσεται ρητά υπέρ της ανεξαρτησίας.
Η Κίνα προχώρησε έτσι κατά τη διάρκεια της τελευταίας χρονιάς σε στρατιωτικά γυμνάσια ευρείας κλίμακας γύρω από τη νήσο, ειδικά έπειτα από συναντήσεις κορυφαίων Αμερικανών αξιωματούχων με την πρόεδρο της Ταϊβάν Τσάι Ινγκ-γουέν.
Ο κ. Μπλίνκεν δήλωσε ανήσυχος για τις κινεζικές «προκλήσεις» στο στενό της Ταϊβάν, ταυτόχρονα όμως υπογράμμισε ότι η χώρα του αντιτίθεται στην ανακήρυξη της ανεξαρτησίας της Ταϊπέι.
Ο Τζο Μπάιντεν συνεχίζει τη σκληρή γραμμή έναντι του Πεκίνου που υιοθέτησε ο προκάτοχός του Ντόναλντ Τραμπ. Οι ΗΠΑ έχουν απαγορεύει τις εξαγωγές ημιαγωγών αιχμής στην Κίνα. Η Ουάσινγκτον δεν επιδιώκει να «αναχαιτίσει» την κινεζική οικονομική ανάπτυξη, διαβεβαίωσε ο Μπλίνκεν, συμπληρώνοντας: «Όμως ταυτόχρονα, δεν είναι προς το συμφέρον μας να δίνουμε στην Κίνα τεχνολογίες που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν εναντίον μας».
Κανονικά, η επίσκεψη του Άντονι Μπλίνκεν στο Πεκίνο θα γινόταν τον Φεβρουάριο, αλλά αναβλήθηκε εξαιτίας της παρείσφρησης κινεζικού αερόστατου σε μεγάλο ύψος στον αμερικανικό εναέριο χώρο. Η Ουάσινγκτον το χαρακτήρισε κατασκοπευτικό και έστειλε μαχητικά να το καταρρίψουν, ενώ η κινεζική πλευρά έκανε λόγο για «υστερία».
