Λίγες μόλις ώρες αφότου η Fitch Ratings προχώρησε σε ανάλογη κίνηση, η Moody’s Investors Service προχώρησε σε αναβάθμιση της μακροπρόθεσμης πιστοληπτικής ικανότητας των ελληνικών τραπεζών, διατηρώντας, μάλιστα, σε θετικές τις προοπτικές επαναξιολόγησης.
Η δράση του αμερικανικού οίκου αξιολόγησης αφορά τις Alpha Bank, Attica Bank, Eurobank, Εθνική Τράπεζα, Παγκρήτια και Τράπεζα Πειραιώς.
H Moody’s επικαλείται τις διαρθρωτικές βελτιώσεις στην ελληνική οικονομία, καθώς και τις σημαντικές βελτιώσεις στα χρηματοοικονομικά μεγέθη των τραπεζών. Αποτυπώνει επίσης την άποψη του οίκου αξιολόγησης για τις καλές προοπτικές των ελληνικών τραπεζών να διατηρήσουν τη σχετικά ισχυρή οικονομική τους απόδοση τα επόμενα δύο χρόνια, γεγονός που θα ενισχύσει επίσης την υλική κεφαλαιακή τους βάση και την ικανότητα απορρόφησης ζημιών.
«Ο κύριος μοχλός αξιολόγησης είναι οι καλύτερες συνθήκες λειτουργίας και πιστοληπτικής ικανότητας στην Ελλάδα, παρέχοντας ένα πιο υποστηρικτικό περιβάλλον λειτουργίας για τις τράπεζες της χώρας. Οι διαρθρωτικές βελτιώσεις και οι μεταρρυθμίσεις βελτίωσαν την ανθεκτικότητα της οικονομίας σε κραδασμούς, προκαλώντας μια πρόσφατη αναβάθμιση της αξιολόγησης σε Ba1 (σταθερό) από Ba3 (θετικό). Ως αποτέλεσμα, η Moody’s ανέβασε την αξιολόγηση για το μακροπρόθεσμο οικονομικό προφίλ σε “Μέτριο+” από “Μέτριο-”.
Η Moody’s προβλέπει μέση ετήσια αύξηση του πραγματικού ΑΕΠ στο 2,2% για την περίοδο 2023-27, με τις επενδύσεις και την κατανάλωση να αποτελούν τους κύριους μοχλούς ανάπτυξης, υπερβαίνοντας τη μέση ανάπτυξη της ζώνης του ευρώ. Τα επόμενα τρία έως τέσσερα χρόνια οι δημόσιες και ιδιωτικές επενδύσεις θα υποστηρίζονται σθεναρά από κεφάλαια στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (RRF), ενώ αναμένει επίσης ότι η θετική τάση στις εισροές άμεσων ξένων επενδύσεων θα συνεχιστεί.
Αυτές οι τάσεις μαζί, θα δημιουργήσουν ένα πιο ευνοϊκό περιβάλλον για τις τράπεζες ώστε να διατηρήσουν την ανάπτυξη των δανείων τους τα επόμενα χρόνια. Αντιστάθμιση αυτής της δυναμικής θα είναι οι υψηλές τιμές της ενέργειας που τροφοδοτούν ευρύτερες πιέσεις τιμών και την αποδυνάμωση της αγοραστικής δύναμης των νοικοκυριών, τα αυξανόμενα επιτόκια που θα μπορούσαν να επιβαρύνουν τις επενδύσεις και την προσιτότητα των δανειοληπτών, αν και υποστηρίζει έντονα το καθαρό εισόδημα από τόκους των τραπεζών.
Ταυτόχρονα, οι πιστωτικές συνθήκες στη χώρα έχουν βελτιωθεί σημαντικά τα τελευταία χρόνια, με σημαντική πτώση των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων (NPEs) στην Ελλάδα σε περίπου 12,8 δισ. ευρώ (ή 8,6% των ακαθάριστων δανείων) τον Ιούνιο του 2023 από 47,2 δισ. ευρώ (ή 30% των ακαθάριστων δανείων) τον Δεκέμβριο του 2020. Αυτό βελτίωσε επίσης την ικανότητα δανεισμού των τραπεζών στην πραγματική οικονομία και την ικανότητα αποπληρωμής των πελατών. Η σημαντική μείωση των προβληματικών δανείων στο τραπεζικό σύστημα οφείλεται κυρίως στις σημαντικές τιτλοποιήσεις NPEs που πραγματοποίησαν οι τράπεζες τα τελευταία χρόνια μέσω του κρατικού συστήματος προστασίας περιουσιακών στοιχείων με την ονομασία Ηρακλής», σημειώνεται στην έκθεση.
Η Moody’s πιστεύει ότι οι ελληνικές τράπεζες είναι πλέον καλύτερα προετοιμασμένες να αντιμετωπίσουν τα σοκ και τις προκλήσεις που προκύπτουν από πληθωριστικές πιέσεις και την αύξηση των επιτοκίων, που πιθανότατα θα επηρεάσουν τους πιο ευάλωτους δανειολήπτες.
Alpha Bank
Η αξιολόγηση αναβαθμίστηκε σε Ba1 από Ba2 χάρη στη σημαντική πρόοδο της Alpha Bank στη μείωση των προβληματικών δανείων τα τελευταία χρόνια, επιτυγχάνοντας μονοψήφιο δείκτη μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων (NPEs) 7,6% τον Ιούνιο του 2023. Η Moody’s σημειώνει ότι περίπου το ήμισυ του αποθέματος NPEs της Alpha Bank είναι στεγαστικά δάνεια κατοικιών, με υψηλότερο ποσοστό πελατών που πληρώνουν. Η τράπεζα σχεδιάζει να βελτιώσει περαιτέρω την ποιότητα του ενεργητικού της μειώνοντας τον δείκτη NPEσ σε περίπου 6,5% έως το τέλος του 2023 και σε περίπου 4% έως το τέλος του 2025, αν και αυτό θα μπορούσε να αποδειχθεί πρόκληση στον τρέχοντα κύκλο επιτοκίων.
Ταυτόχρονα, η αναβάθμιση της αξιολόγησης της τράπεζας αποτυπώνει επίσης το ισχυρότερο επαναλαμβανόμενο προφίλ κερδών της και τις προσπάθειές της να συγκρατήσει τη βάση κόστους της. Ο ουραίος άνεμος από τα υψηλότερα επιτόκια αύξησε τα καθαρά έσοδα από τόκους το πρώτο εξάμηνο του 2023 κατά 49% σε ετήσια βάση, ενώ τα βασικά έσοδα προ προβλέψεων ήταν υψηλότερα κατά 79% σε ετήσια βάση. Αυτή η απόδοση βελτίωσε τις μετρήσεις κερδοφορίας και τη φερεγγυότητα της τράπεζας με τον δείκτη CET1 στο 13,6% τον Ιούνιο του 2023, ο οποίος πιθανότατα θα φτάσει στο 14% περίπου μέχρι το τέλος του 2023 εν αναμονή ορισμένων πρόσθετων ενεργειών ενίσχυσης κεφαλαίου.
Eurobank
Η αξιολόγηση αναβαθμίστηκε σε Baa3 από Ba2, κατά δύο βαθμίδες, και ενσωματώνει την αποδεδειγμένη ικανότητά της να δημιουργεί οργανικά κεφάλαια τα τελευταία τρίμηνα και να ενισχύει σημαντικά την ικανότητα απορρόφησης ζημιών. Η τράπεζα παρουσίασε δείκτη CET1 16,3% τον Ιούνιο του 2023 προσθέτοντας περίπου 230 μονάδες βάσης κεφαλαίου τους τελευταίους 12 μήνες. Η αναβάθμιση της αξιολόγησης της τράπεζας λαμβάνει επίσης υπόψη τον περιορισμένο δείκτη NPEs στο 5,2% τον Ιούνιο του 2023 και την ισχυρή χρηματοοικονομική της απόδοση το πρώτο εξάμηνο του 2023, με τα βασικά της έσοδα πριν από τις προβλέψεις να αυξάνονται κατά 76% από έτος σε έτος.
Η Eurobank έχει την πιο διαφοροποιημένη παραγωγή κερδών μεταξύ των ελληνικών τραπεζών, τόσο γεωγραφικά όσο και ανά τομέα δραστηριότητας, υποστηρίζοντας το πιστωτικό της προφίλ. Η πρόσφατη συμφωνία της για την απόκτηση ενός επιπλέον μεριδίου στην Ελληνική Τράπεζα αυξάνοντας τη συμμετοχή της στην πλειοψηφία του 55,3%, ενισχύει περαιτέρω τη γεωγραφική διαφοροποίηση του ομίλου μειώνοντας τα περιουσιακά στοιχεία στην Ελλάδα σε μόλις κάτω από το 60% του συνόλου των ενοποιημένων περιουσιακών στοιχείων. Η Moody’s θεωρεί ότι το ισχυρό franchise λιανικής της Ελληνικής Τράπεζας θα παρείχε ένα συμπληρωματικό επιχειρηματικό μοντέλο στην υφιστάμενη θυγατρική της Eurobank στην Κύπρο που προσανατολίζεται στον εταιρικό δανεισμό και στην ιδιωτική τραπεζική. Ο οίκος αξιολόγησης αναμένει ότι η συναλλαγή αυτή θα έχει ελάχιστη επίπτωση στα κεφάλαια της Eurobank, ενώ οι σχετικές εποπτικές εγκρίσεις πιθανότατα θα δοθούν μέσα στους επόμενους 12 μήνες.
Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος
Αναβαθμίστηκε η αξιολόγηση σε Baa3 από Ba2, λαμβάνοντας υπόψη τις ισχυρότερες κεφαλαιακές μετρήσεις με δείκτη CET1 17,3% τον Ιούνιο του 2023, γεγονός που παρέχει στην τράπεζα την υψηλότερη ικανότητα απορρόφησης ζημιών μεταξύ των ομολόγων της. Αυτό επιβεβαιώθηκε πρόσφατα με τα αποτελέσματα των stress tests της EBA, στα οποία η Εθνική πέτυχε το υψηλότερο CET1 21,6% στο βασικό σενάριο και 14,5% στο δυσμενές σενάριο έως το τέλος του 2025. Τα υψηλά κεφαλαιακά αποθέματα παρέχουν στην Εθνική δυνατότητα ανάπτυξης Το χαρτοφυλάκιο δανείων της υποστηρίζει σθεναρά τα κέρδη της και επίσης επενδύει όπου χρειάζεται βάσει του σχεδίου ψηφιοποίησης και μετασχηματισμού της.
Ταυτόχρονα, η Εθνική έχει καλή ποιότητα ενεργητικού μεταξύ των τοπικών ομολόγων της με δείκτη NPEs 5,3% (με στόχο τη μείωση του σε περίπου 3% έως το 2025) σε συνδυασμό με την υψηλότερη κάλυψη προβλέψεων 82% από τον Ιούνιο του 2023. Βελτιωμένη κερδοφορία είναι επίσης κινητήρια δύναμη της αναβάθμισης της αξιολόγησης της τράπεζας, με ετήσια αύξηση 116% των βασικών εσόδων πριν από τις προβλέψεις το πρώτο εξάμηνο του 2023, υποστηρίζοντας το πιστωτικό της προφίλ.
Τράπεζα Πειραιώς
Η αξιολόγηση αναβαθμίστηκε σε Ba1 από Ba3 και λαμβάνει υπόψη τον χαμηλό δείκτη NPEs σε συνδυασμό με την ισχυρή βασική λειτουργική κερδοφορία το 2023. Η τράπεζα μείωσε τον δείκτη NPEs σε 5,5% τον Ιούνιο του 2023 από 9,3% τον Ιούνιο του 2022, μετά την εφαρμογή σειράς δράσεων. Σύμφωνα με τη Moody’s, η αναβάθμιση της αξιολόγησης αναγνωρίζει επίσης το επιτυχημένο ιστορικό της τράπεζας μέχρι στιγμής στην υλοποίηση του σχεδίου μετασχηματισμού της και στην επίτευξη ποιότητας ενεργητικού ανάλογη με τους τοπικούς ομοτίμους της, σε αντίθεση με τη θέση της τα προηγούμενα χρόνια.
Ένας άλλος παράγοντας που οδήγησε στην αναβάθμιση της αξιολόγησης της Τράπεζας Πειραιώς είναι η ισχυρή κερδοφορία της, με τα βασικά έσοδα προ προβλέψεων το α’ εξάμηνο του 2023 να αυξάνονται κατά 81% σε ετήσια βάση, γεγονός που σε συνδυασμό με την αυστηρή διαχείριση των λειτουργικών δαπανών οδηγεί σε έσοδα κόστους προς πυρήνα δείκτης 34% τον Ιούνιο του 2023. Η τράπεζα μπόρεσε επίσης να ενισχύσει τις μετρήσεις κεφαλαίου της με δείκτη CET1 12,3% τον Ιούνιο του 2023 σε σύγκριση με 10,2% τον Ιούνιο του 2022, φέρνοντάς την πιο κοντά στους αντίστοιχους δείκτες της τοπικής συνομήλικους.
Attica Bank
Η αξιολόγηση αναβαθμίστηκε σε B3 από Caa1 λόγω της αύξησης κεφαλαίου τον Απρίλιο του 2023 με άντληση 473 εκατ. ευρώ, αλλά και τις προσπάθειες του ΔΣ για αναδιάρθρωση της τράπεζας και υλοποίηση του νέου επιχειρηματικού της σχεδίου για εκκαθάριση του ισολογισμού και λειτουργία με πιο σύγχρονο, ευέλικτο και αποτελεσματικό μοντέλο διαχείρισης. Ο CET1 της τράπεζας ήταν 13,4%τον Μάρτιο του 2023, ενσωματώνοντας την αύξηση μετοχικού κεφαλαίου.
Ωστόσο, η ακόμη χαμηλή αξιολόγηση της τράπεζας αφορά το υψηλό επίπεδο NPEs (66% των ακαθάριστων δανείων) στον ισολογισμό της από τον Μάρτιο του 2023 και το αδύναμο προφίλ κερδών, αν και σταδιακά βελτιώνεται, με έσοδα προ προβλέψεων περίπου 0,5 εκατ. ευρώ στο πρώτο τρίμηνο του 2023 σε σύγκριση με ζημίες στο παρελθόν. Μια πρόσφατη συμφωνία πώλησης για ένα μέρος των μη εξυπηρετούμενων τιτλοποιημένων ομολογιών της (Astir I ύψους 312 εκατ. ευρώ) πιθανότατα θα μειώσει το απόθεμα NPEs σε περίπου 2 δισ. ευρώ από τον Σεπτέμβριο του 2023. Επιπλέον, η τράπεζα σχεδιάζει να ξεφορτωθεί πιο προβληματικά περιουσιακά στοιχεία και να επιτύχει έναν δείκτη NPEs πιο κοντά στο 35% μέχρι το τέλος του 2025, ενώ σε περίπτωση που χρησιμοποιήσει έναν αναμενόμενο νέο γύρο του Ηρακλή, ο δείκτης θα μπορούσε ενδεχομένως να μειωθεί περαιτέρω σε μονοψήφιο αριθμό. Η δυνατότητα συγχώνευσης με μια άλλη μικρή εγχώρια τράπεζα (Παγκρήτια) για τη δημιουργία μιας μεγαλύτερης και υγιέστερης μεσαίας τράπεζας στην αγορά, είναι επίσης ένας παράγοντας που καθοδηγεί την αξιολόγηση.
Παγκρήτια Τράπεζα
Η αξιολόγηση αναβαθμίστηκε σε B2 από B3 και αντανακλά τη σταδιακή υλοποίηση του στρατηγικού της σχεδίου, μετά την αύξηση κεφαλαίου €98,7 εκατ. τον Οκτώβριο του 2022, συμπεριλαμβανομένης της πρόσφατης εξαγοράς των εργασιών της HSBC Continental Europe στην Ελλάδα. Η Moody’s αναμένει ότι αυτή η συναλλαγή θα ενισχύσει τις μετρήσεις κεφαλαίου της τράπεζας, οι οποίες πιθανότατα θα αυξηθούν σε CET1 περίπου 13% από 9,1% τον Ιούνιο του 2023. Οι δραστηριότητες της HSBC θα παρέχουν στην τράπεζα παρουσία σε ολόκληρη τη χώρα, ενώ τα περιουσιακά στοιχεία και το προσωπικό θα είναι συμπληρωματικά με το υπάρχον επιχειρηματικό μοντέλο της τράπεζας που είναι προσανατολισμένο στον δανεισμό ΜμΕ.
Η χαμηλή αξιολόγηση της τράπεζας αντανακλά την ανάγκη να προχωρήσει στην εκκαθάριση του ισολογισμού της από τα NPEs, τα οποία διαμορφώθηκαν στο υψηλό 64,5% των ακαθάριστων δανείων τον Ιούνιο του 2023. Αυτό θα συνεπάγεται αναπόφευκτα πλήγμα κεφαλαίου λόγω της σχετικά χαμηλής κάλυψης προβλέψεων (35%) των υψηλών NPEs της τράπεζας (1,1 δισ. ευρώ). Λαμβάνει επίσης υπόψη το σχετικά αδύναμο προφίλ του βασικού εισοδήματός της και την ανάγκη επέκτασης και διαφοροποίησης των κερδών της, τα οποία εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από τα καθαρά έσοδα από τόκους και από τον τοπικό τουριστικό τομέα. Ταυτόχρονα, η αναβάθμιση αξιολόγησης αποτυπώνει τη δυνατότητα συγχώνευσης με την Attica Bank για τη δημιουργία ενός μεσαίου μεγέθους παίκτη στην αγορά, με τον στρατηγικό μέτοχο της τράπεζας (Thrivest) να έχουν εν μέρει εγγραφεί στην πρόσφατη αύξηση κεφαλαίου της Attica Bank.
Προοπτικές
Οι θετικές προοπτικές (outlook) για τις αξιολογήσεις μακροπρόθεσμης πιστοληπτικής ικανότητας (βάσει καταθέσεων) των έξι τραπεζών, σηματοδοτούν την προσδοκία του οίκου αξιολόγησης για πιθανές περαιτέρω βελτιώσεις στο λειτουργικό περιβάλλον της χώρας, καθώς και στα μεμονωμένα πιστωτικά προφίλ των τραπεζών στις επόμενες 12-18 μήνες παρά τις προκλήσεις που υπάρχουν. Η Moody’s αναμένει ότι όλες οι τράπεζες θα είναι σε θέση να ενισχύσουν περαιτέρω την κεφαλαιακή τους βάση μέσω ισχυρών κερδών εις νέο και ότι τυχόν πιστωτικοί κίνδυνοι που προκύπτουν από πληθωριστικές πιέσεις και υψηλά επιτόκια θα παραμείνουν διαχειρίσιμοι χωρίς άμεσο σημαντικό κίνδυνο για την ποιότητα του ενεργητικού τους.
Με την πάροδο του χρόνου, θα μπορούσαν να προκύψουν αναβαθμίσεις μετά από περαιτέρω βελτιώσεις του μακροοικονομικού περιβάλλοντος της χώρας, το οποίο θα μπορούσε να υποστηρίξει καλύτερη ποιότητα και κερδοφορία ενεργητικού σε συνδυασμό με σταθερές μετρήσεις κεφαλαίου άνετα πάνω από τις απαιτήσεις.
Αντίθετα, οι μακροπρόθεσμες αξιολογήσεις των ελληνικών τραπεζών θα μπορούσαν να υποβαθμιστούν σε περίπτωση που υπάρξει σημαντική επιδείνωση των επιπέδων NPEs. Οποιαδήποτε ουσιώδης αποδυνάμωση στο λειτουργικό περιβάλλον και στις συνθήκες χρηματοδότησης από τις πληθωριστικές πιέσεις και την αύξηση των επιτοκίων, θα μπορούσε επίσης να έχει αρνητικές επιπτώσεις στις αξιολογήσεις των τραπεζών.
