Σε μικρή αναβάθμιση των προβλέψεών του για την ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας προχωρά το Κέντρο Προγραμματισμού και Οικονομικών Ερευνών (ΚΕΠΕ), αναμένοντας πλέον ρυθμούς 2,4% για το 2023, από 2,2% προηγουμένως. Αναγνωρίζει, βέβαια, σημαντικούς κινδύνους, τόσο λόγω των πρόσφατων φυσικών καταστροφών όσο και εξαιτίας της ασθενούς ευρωπαϊκής οικονομίας.
Στην παρούσα συγκυρία, η Ελλάδα έχει έρθει αντιμέτωπη με ακραία φυσικά φαινόμενα, τα οποία λόγω της πρωτοφανούς έκτασής τους θα έχουν και σημαντικές οικονομικές επιπτώσεις, προειδοποιεί το ΚΕΠΕ. Ο βαθμός και ο χρονικός ορίζοντας στον οποίο οι καταστροφές, και ιδιαίτερα οι πλημμύρες στη Θεσσαλία, θα επηρεάσουν την εξέλιξη του ΑΕΠ της ελληνικής οικονομίας δεν είναι αυτή τη στιγμή δυνατόν να εκτιμηθούν, και η όποια πρόβλεψη σε σχέση με τις προοπτικές της ελληνικής οικονομίας για το υπόλοιπο του τρέχοντος έτους μπορεί να βασιστεί μόνον στα οικονομικά δεδομένα που είναι επί του παρόντος διαθέσιμα και αφορούν την περίοδο πριν την εκδήλωση των καταστροφικών φαινομένων.
Ενώ με βάση τα πιο πρόσφατα διαθέσιμα στοιχεία που ενσωματώθηκαν στην ανωτέρω πρόβλεψη, δηλαδή τα στοιχεία του δεύτερου τριμήνου του 2023, η ελληνική οικονομία παρέμενε σταθερά σε τροχιά ικανοποιητικών ρυθμών ανάπτυξης και οι εξελίξεις σε βασικά μεγέθη και δείκτες ήταν ως επί το πλείστον θετικές, οι κίνδυνοι που επηρεάζουν τις οικονομικές προοπτικές της χώρας είναι την παρούσα συγκυρία σημαντικοί, όχι μόνον εξαιτίας των πρόσφατων φυσικών καταστροφών, αλλά και λόγω άλλων παραγόντων που σχετίζονται με τις ασθενείς επιδόσεις της ευρωπαϊκής οικονομίας, τη διατήρηση των πληθωριστικών πιέσεων διεθνώς, τις επιπτώσεις του αυξημένων επιτοκίων και την αβεβαιότητα σχετικά με τις εξελίξεις στις αγορές ενέργειας και τροφίμων. Από την άλλη πλευρά, υπάρχουν και αρκετοί παράγοντες που μπορούν να συμβάλουν στη βελτίωση των προοπτικών για το ΑΕΠ της Ελλάδας, όπως οι συνεχιζόμενες θετικές εξελίξεις στον τουριστικό τομέα, η αξιοποίηση των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης και του ΕΣΠΑ για την ενδυνάμωση των παραγωγικών επενδύσεων, η ενίσχυση της ανθεκτικότητας της οικονομίας μέσα από την εκπλήρωση των δημοσιονομικών στόχων και η ανάκτηση επενδυτικής βαθμίδας για τα ελληνικά κρατικά ομόλογα.
Το β΄ εξάμηνο
Για το δεύτερο εξάμηνο του 2023, η πρόβλεψη του ΚΕΠΕ παραμένει κατά μέσο όρο αρκετά κοντά σε εκείνη της προηγούμενης περιόδου και συγκεκριμένα διαμορφώνεται στο 2,4% (από 2,5%) συνολικά για το εξάμηνο έναντι της αντίστοιχης περιόδου του 2022, και στο 3,1% και 1,6% για το τρίτο και το τέταρτο τρίμηνο του έτους, αντίστοιχα. Οι τάσεις αυτές αποτυπώνουν τη θετική πορεία που ακολούθησαν κατά την πιο πρόσφατη περίοδο τα περισσότερα από τα οικονομικά μεγέθη που ενσωματώνονται στην πρόβλεψη.
Πιο συγκεκριμένα, για το δεύτερο τρίμηνο του 2023 οι παρατηρήσεις έναντι του αντίστοιχου τριμήνου του 2022, αντανακλούν περαιτέρω αξιοσημείωτη αύξηση της ιδιωτικής κατανάλωσης και σημαντική ενίσχυση των επενδύσεων παγίου κεφαλαίου, τροφοδοτούμενη κυρίως από τη μεγάλη άνοδο της επενδυτικής δαπάνης για κατοικίες και άλλες κατασκευές. Στον εξωτερικό τομέα, συνεχίστηκε η άνοδος των εξαγωγών υπηρεσιών, λόγω της σημαντικής αύξησης των εισπράξεων από τον τουρισμό, ενώ αντίθετα εμφανείς ήταν οι πιέσεις που δέχθηκαν οι εξαγωγές αγαθών, λόγω της εξασθένησης του οικονομικού περιβάλλοντος στην Ευρώπη.
Στον τομέα της βιομηχανίας, ο γενικός δείκτης βιομηχανικής παραγωγής παρουσίασε άνοδο, αντανακλώντας μία σημαντική ενίσχυση των υποδεικτών στις κατηγορίες των κεφαλαιουχικών και καταναλωτικών αγαθών, ενώ παράλληλα, στις ίδιες κατηγορίες βιομηχανικών προϊόντων, αύξηση σημείωσε και ο δείκτης κύκλου εργασιών. Επιπλέον, στον τομέα των κατασκευών, ανοδική πορεία κατέγραψαν τόσο ο γενικός δείκτης παραγωγής στις κατασκευές όσο και οι δύο σχετικοί υποδείκτες που αναφέρονται στην παραγωγή οικοδομικών έργων (κτηρίων) και την παραγωγή έργων πολιτικού μηχανικού.
Σχετικά με την πορεία της εγχώριας αγοράς εργασίας, στο δεύτερο τρίμηνο του 2023 παρατηρήθηκε περαιτέρω βελτίωση των συνθηκών, με αύξηση του αριθμού των απασχολουμένων και αντίστοιχη μείωση του αριθμού των ανέργων.
Αναφορικά με τα δεδομένα του δεύτερου τριμήνου του 2023 για τις τιμές, οι εξελίξεις ήταν ενδεικτικές μίας περαιτέρω μείωσης του ενεργειακού κόστους, καθώς ο πετρελαϊκός δείκτης Brent εμφάνισε υποχώρηση σε σχέση με το αμέσως προηγούμενο τρίμηνο, ενώ πτωτικά εξακολούθησε να κινείται και ο ευρωπαϊκά εναρμονισμένος δείκτης τιμών ενέργειας για την Ελλάδα. Παράλληλα, συνεχίστηκε η σταδιακή αποκλιμάκωση των πληθωριστικών πιέσεων, η οποία αφορούσε, όμως, μέρος και όχι το σύνολο των βασικών κατηγοριών του δείκτη τιμών καταναλωτή. Συγκεκριμένα, πτώση τιμών ή επιβράδυνση του ρυθμού αύξησής τους παρατηρήθηκε σε ορισμένες κατηγορίες, όπως αυτές που επηρεάζονται σημαντικά από τις τιμές της ενέργειας (στέγαση, μεταφορές), ενώ υψηλές πληθωριστικές πιέσεις εξακολούθησαν να καταγράφονται σε βασικά καταναλωτικά αγαθά και υπηρεσίες, όπως τα τρόφιμα και ποτά, η ένδυση και υπόδηση, τα διαρκή αγαθά-είδη νοικοκυριού και υπηρεσίες και οι υπηρεσίες υγείας.
Οι παραπάνω εξελίξεις φαίνεται να είχαν συνολικά ως αποτέλεσμα μία περαιτέρω μικρή υποχώρηση της αβεβαιότητας στην Ελλάδα, καθώς τόσο η απόδοση του δεκαετούς ελληνικού ομολόγου, όσο και το σχετικό περιθώριο (spread) έναντι του αντίστοιχου γερμανικού ομολόγου, σημείωσαν πτώση στο δεύτερο τρίμηνο του 2023 συγκριτικά με το πρώτο τρίμηνο του έτους.
Αναφορικά με τους δείκτες που αντανακλούν τις προσδοκίες και εκτιμήσεις των συμμετεχόντων στην οικονομική δραστηριότητα για την πορεία της οικονομίας, οι εξελίξεις κατά το δεύτερο τρίμηνο του 2023 σε σύγκριση με το πρώτο τρίμηνο του έτους ήταν ενδεικτικές βελτίωσης του οικονομικού κλίματος στην Ελλάδα, εξασθένησης του οικονομικού κλίματος στην Ευρώπη, και ενίσχυσης των επιχειρηματικών προσδοκιών στην Ελλάδα στους τομείς του λιανικού εμπορίου και των κατασκευών, σημειώνει το ΚΕΠΕ.
