Ενεργό ρόλο στην φυγάδευση κεφαλαίων Ρώσων ολιγαρχών και ιδιαίτερα του Ρομάν Αμπράμοβιτς φέρεται να έπαιξαν η πολιτική ηγεσία της Κύπρου και η PwC, σε μια περίοδο που υποτίθεται ότι έκανε υποχωρήσεις για να κερδίσει στρατηγική συνεργασία με τις ΗΠΑ και ενώ βρισκόταν σε εξέλιξη η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία.
Έρευνα της Διεθνούς Κοινοπραξίας Δημοσιογράφων (ICIJ) αποκαλύπτει ότι Ρώσοι ολιγάρχες μεταβίβασαν εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ ενώ απειλούνταν με κυρώσεις μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία.
Όπως αναφέρει ο Guardian, η διαρροή των 3,6 εκατ. αρχείων αποκαλύπτει πόσο σημαντικός είναι ο ρόλος της Κύπρου ως πύλης εισόδου στην Ευρώπη για τη ρωσική ελίτ. Μεταξύ των 104 Ρώσων δισεκατομμυριούχων του περιοδικού Forbes που εντοπίστηκαν το 2023, τα δύο τρίτα εμφανίζονται μαζί με μέλη της οικογένειας ως πελάτες παρόχων επαγγελματικών υπηρεσιών της Κύπρου. Υπάρχουν αρχεία που σχετίζονται με 71 Ρώσους πελάτες οι έχουν τεθεί σε καθεστώς κυρώσεων από τον Φεβρουάριο του 2022.
Η έρευνα με τίτλο Cyprus Confidential αναδεικνύει τον κομβικό ρόλο της PwC Κύπρου στη διαχείριση των συναλλαγών καθώς οι δυνάμεις του Βλαντιμίρ Πούτιν εξαπέλυαν την επίθεσή τους.
PwC και ολιγάρχες
Η έρευνα, κατά το ICIJ αποκαλύπτει, πως ο παγκόσμιος λογιστικός κολοσσός PwC, έθεσε το γραφείο του στην Κύπρο και τους 1.100 υπαλλήλους του, στην υπηρεσία των ανθρώπων του Πούτιν εν μέσω της αιματηρής εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία. Η έρευνα εξηγεί πώς η PwC βοήθησε τον Alexey Mordashov, έναν από τους πλουσιότερους βιομήχανους της Ρωσίας, να μεταβιβάσει περιουσιακά στοιχεία ύψους 1,4 δισεκατομμυρίων δολαρίων για να αποφύγει τις κυρώσεις της ΕΕ.
Το Κυπριακό Υπουργείο Οικονομικών είναι ενήμερο για τις μεταβιβάσεις των μετοχών και διεξάγεται ποινική έρευνα, δήλωσε στο ICIJ αξιωματούχος του υπουργείου.
«Όλες οι πληροφορίες και οι κανονιστικές ειδοποιήσεις σχετικά με τη μεταβίβαση μετοχών αποκαλύφθηκαν δεόντως στις αρμόδιες αρχές και δημοσιοποιήθηκαν στον βαθμό που απαιτείται από το νόμο», ανέφερε σε γραπτή δήλωση η εκπρόσωπος του Mordashov, Anastasia Mishanina. «Ούτε μια φορά στη μακρόχρονη καριέρα του ο κ. Mordashov, ή οποιαδήποτε από τις εταιρείες που διευθύνει, δεν παραβίασε οποιονδήποτε νόμο, είτε στην Ευρώπη, είτε στη Ρωσία, είτε σε οποιαδήποτε άλλη δικαιοδοσία».
Περίπου την ίδια περίοδο, η PwC Κύπρου φέρεται να βοήθησε στη μεταφορά άλλων 100 εκατομμυρίων δολαρίων για ένα ζευγάρι Ρώσων ολιγαρχών τους οποίους το Ηνωμένο Βασίλειο ενέταξε σε λίστα της ρωσικής ελίτ που θα βοηθούσε τον Πούτιν να χρηματοδοτήσει την εισβολή στην Ουκρανία.
Το ICIJ υποστηρίζει πως διαπίστωσε ότι η PwC Κύπρου συνεργάστηκε με τουλάχιστον 12 από τους 25 Ρώσους που υπόκεινται ήδη σε κυρώσεις από τις δυτικές κυβερνήσεις ή την Ουκρανία μετά την προσάρτηση της Κριμαίας στη Ρωσία το 2014 και τον πόλεμο στο Ντονμπάς. Σημειώνεται πως η PwC χρειάστηκε λίγους μήνες μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία το 2022 για να ανακοινώσει ότι εγκαταλείπει τη Ρωσία και να διατάξει τις θυγατρικές της να σταματήσουν να εργάζονται για πελάτες που υπόκεινται σε κυρώσεις. «Οποιαδήποτε κύρωση σε συγκεκριμένες ρωσικές οντότητες ή άτομα που επιβάλλεται οπουδήποτε στον κόσμο θα εφαρμοστεί παντού στον κόσμο», ανέφερε η PwC στον ιστότοπό της.
Αμέσως μετά εταίροι της PwC Κύπρου εγκατέλειψαν την εταιρεία για να δημιουργήσουν μια νέα και ανέλαβαν επίσης τη διοίκηση εταιρειών που ελέγχονται από το ζευγάρι των ολιγαρχών που το Ηνωμένο Βασίλειο είχε περιλάβει σε λίστα με τους χρηματοδότες του Πούτιν. Η εταιρεία, κατά το ICIJ ονομάζεται Kiteserve, και συστεγάζεται στο ίδιο κτίριο με τα γραφεία της PwC στη Λεμεσό. Η Kiteserve διέκοψε τους δεσμούς μόνο αφού το Ηνωμένο Βασίλειο επέβαλε κυρώσεις στο ζευγάρι των Ρώσων πέρυσι.
«Κράτος πλυντήριο»
Σύμφωνα με την έρευνα του ICIJ «η Κύπρος, στο ανατολικό άκρο της Μεσογείου, πολύ κοντά στη Τουρκία, τη Συρία και τον Λίβανο, παίζει τον ρόλο του κράτους υποδοχής βρώμικου χρήματος για εξυπηρέτηση του αυταρχικού καθεστώτος του Ρώσου Προέδρου Βλαντιμίρ Πούτιν και άλλων δικτατόρων και παραγόντων υπονόμευσης της δημοκρατίας στις χώρες τους. Μεταξύ αυτών το καθεστώς Άσαντ της Συρίας. Η κρατική εταιρεία πετρελαίου της χώρας προσπάθησε να αποφύγει τις κυρώσεις των ΗΠΑ που απαγόρευαν κάθε συναλλαγή με αμερικάνικες οντότητες, χρησιμοποιώντας τη Κύπρο για να προμηθευτεί εξοπλισμό γεωτρήσεων από το Χιούστον. Επίσης συνεργάτες του Κρεμλίνου διοχέτευαν μέσω Κύπρου χρήματα σε διάσημο Γερμανό δημοσιογράφο για να γράφει βιβλία υπέρ του Βλαντιμίρ Πούτιν».
Η έρευνα σύμφωνα με τον ICIJ, αποκαλύπτει τις βαθιές ρίζες της ρωσικής επιρροής στην οικονομία και τη πολιτική της Κύπρου και εξηγεί πώς η ΕΕ «απέτυχε να ασκήσει έλεγχο στη Κύπρο, ή να χαλιναγωγήσει το υπερμέγεθες τραπεζικό σύστημα λόγω του μαύρου χρήματος. Η έρευνα, σύμφωνα πάντα με ICIJ, «δείχνει πως όταν η Ρωσία εισέβαλε στην Ουκρανία το 2022, η ελεγκτική εταιρεία PWC Κύπρου, βοήθησε Ρώσους ολιγάρχες να προστατέψουν τα περιουσιακά τους στοιχεία και να υπονομεύσουν τις δυτικές κυρώσεις που είχαν σκοπό να διακόψουν τη χρηματοδότηση του πολέμου από τον Πούτιν. Καθώς τα δυτικά έθνη χρησιμοποιούν όλο και περισσότερο οικονομικές κυρώσεις για να εμποδίσουν τη ροή χρημάτων που χρησιμοποιούν αντιδημοκρατικά καθεστώτα, η Κύπρος έγινε πεδίο οικονομικής μάχης με μανδύα και στιλέτο».
Στην έρευνα του ICIJ γίνεται εκτεταμένη αναφορά στον τέως Πρόεδρι της Δημοκρατίας Νίκο Αναστασιάδη λέγοντας πως πρόκειται για έναν δικηγόρο του οποίου το γραφείο προσέλκυε Ρώσους πελάτες, πολύ πριν ο ίδιος εκλεγεί Πρόεδρος της Δημοκρατίας το 2013. Γίνεται επίκληση παλαιότερης έρευνας (2019) του OCCRP, σύμφωνα με την οποία συνεταίροι του Νίκου Αναστασιάδη υπηρέτησαν ως αξιωματούχοι της εταιρείες κέλυφος που συνδέονται με τεράστιες ύποπτες επιχειρήσεις νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες, συμπεριλαμβανομένων συμφωνιών που συνδέονται με συμμάχους του Πούτιν.
Με την ανάληψη των καθηκόντων του, ως προέδρου, ο Νίκος Αναστασιάδης μεταβίβασε τις μετοχές του στις θυγατέρες του και ταξίδεψε στη Μόσχα, όπου συναντήθηκε με τον Πούτιν και εξασφάλισε συμφωνίες που προωθούν στενότερους οικονομικούς και χρηματοοικονομικούς δεσμούς Κύπρου – Ρωσίας.
Χριστοδουλίδης: Πάνω από όλα το όνομα της Κύπρου
Ο πρόεδρος Χριστοδουλίδης κληθείς να σχολιάσει τα ευρήματα της έρευνας του ICIJ ανέφερε ότι όλα όσα είδαν το φως της δημοσιότητας θα διερευνηθούν και μάλιστα με χρονικό ορίζοντα, τονίζοντας πως «κανείς μα κανείς δεν είναι υπεράνω της φήμης της χώρας μας».
Σε διευκρινιστική ερώτηση σε σχέση με τον χρονικό ορίζοντα διερεύνησης ο προέδρος Χριστοδουλίδης ξεκαθάρισε πως «θα πρέπει να τελειώνουμε με αυτό το θέμα», και σημείωσε ότι «η φήμη της χώρας μας, η αξιοπιστία της χώρας μας είναι καθοριστικής σημασίας μέσα στην προσπάθεια του συνόλου του κυπριακού λαού, έτσι ώστε να έχουμε μια ισχυρή και ανθεκτική οικονομία που θα μας επιτρέπει να έχουμε μια στοχευμένη κοινωνική πολιτική, και μια ισχυρή οικονομία που θα μας επιτρέπει να επενδύουμε στους τομείς της Υγείας, της Παιδείας και άλλους τομείς».
«Άρα, φυσικά είναι ένα θέμα που είναι πολύ ψηλά στις προτεραιότητες μας», συμπλήρωσε.
Επανέλαβε, ακόμη, για πολλοστή φορά, όπως ο ίδιος είπε, ότι «κανείς δεν μπορεί να είναι και δεν είναι πάνω από το όνομα και τη φήμη της χώρας μας και ότι όλα όσα βλέπουν το φως της δημοσιότητας θα διερευνηθούν».
Οι υπόγειες συμφωνίες του Αμπράμοβιτς
Η εφημερίδα Guardian αποκάλυψε πως ένας εκ των ανθρώπων που λειτούργησαν στο παρασκήνιο για να προστατεύσουν την περιουσία τους ήταν και ο άλλοτε ιδιοκτήτης της Τσέλσι, Ρόμαν Αμπράμοβιτς.
«Φέρονται να δόθηκαν δεκάδες εκατομμύρια σε υπεράκτιες πληρωμές που πραγματοποίησε ο Ρομάν Αμπράμοβιτς κατά τη διάρκεια της ιδιοκτησίας του ποδοσφαιρικού συλλόγου Τσέλσι σε πράκτορες, σκάουτς και στελέχη συλλόγων που μπορεί να παραβίασαν τους αυστηρούς κανόνες ποδοσφαίρου» επισημαίνεται ειδικότερα.
«Αδιευκρίνιστες συμφωνίες που επέτρεψαν στον Αμπράμοβιτς και τον υπερ-πράκτορα Πίνι Ζαχάβι να ελέγχουν τις καριέρες 21 νεαρών ποδοσφαιριστών υπό αμφιλεγόμενες συμφωνίες ιδιοκτησίας τρίτων», αναφέρεται δε στο σχετικό δημοσίευμα.
