Βέτο έθεσε χθες Πέμπτη η κυβέρνηση των ΗΠΑ στην ένταξη της Παλαιστίνης ως πλήρες μέλος στον ΟΗΕ. Όπως αναμενόταν οι ΗΠΑ άσκησαν το δικαίωμα της αρνησικυρίας που διαθέτουν στο Συμβούλιο Ασφαλείας, για να αποτρέψουν την ικανοποίηση της διεκδίκησης, εναντίον της οποία καταφέρθηκε με σφοδρότητα το Ισραήλ εν μέσω πολέμου στη Λωρίδα της Γάζας.
Αυτόν τον μήνα οι Παλαιστίνιοι, που από το 2012 έχουν απλώς καθεστώς «κράτους μη μέλους παρατηρητή», καθώς και αραβικές χώρες, κάλεσαν το Συμβούλιο Ασφαλείας να αποδεχθεί το «παλαιστινιακό κράτος», που ήδη αναγνωρίζεται από τις περισσότερες πρωτεύουσες, να πάρει τη «νόμιμη» θέση του στους κόλπους των Ηνωμένων Εθνών. Ωστόσο, οι ΗΠΑ, που έκαναν προσπάθειες να καθυστερήσει η ψηφοφορία, άσκησαν ξανά βέτο, κάτι που κάνουν συχνά όταν κρίνουν πως απαιτείται για να προστατεύσουν τον βασικό σύμμαχό τους, το Ισραήλ.
Την απόφαση καταδίκασε αμέσως η Παλαιστινιακή Αρχή, κάνοντας λόγο για κατάφωρη επίθεση εναντίον των Παλαιστινίων, που ωθεί τη Μέση Ανατολή στο χείλος της αβύσσου. «Η απόρριψη του αιτήματος δεν θα τσακίσει τη θέλησή μας, ούτε θα σταματήσει την αποφασιστικότητά μας. Δεν θα σταματήσουμε τις προσπάθειές μας. Το κράτος της Παλαιστίνης είναι αναπόφευκτο, είναι αληθινό» είπε δακρυσμένος ο Παλαιστίνιος πρεσβευτής στον ΟΗΕ Ριάντ Μανσούρ. «Μην ξεχνάτε πως, αφού τερματιστεί αυτή η συνεδρίαση, στην Παλαιστίνη αθώοι θα συνεχίσουν να πληρώνουν με τη ζωή τους και τη ζωή των παιδιών τους το τίμημα των ισραηλινών ενεργειών… Το τίμημα της καθυστέρησης της δικαιοσύνης, της ελευθερίας και της ειρήνης» πρόσθεσε στην τοποθέτησή του, προκαλώντας έντονη συγκινησιακή φόρτιση στην αίθουσα.
Το σχέδιο απόφασης που καταρτίστηκε και υποβλήθηκε από την Αλγερία και συνιστούσε την εισδοχή της Παλαιστίνης έλαβε 12 ψήφους, δύο κράτη-μέλη απείχαν (Βρετανία, Ελβετία) και οι ΗΠΑ καταψήφισαν – αυτή η τελευταία ψήφος σφράγισε την μοίρα του εγχειρήματος, που παρατηρητές θεωρούσαν εξαρχής προδιαγεγραμμένη.
Για «λυπηρή ημέρα» έκανε λόγο ο νέος πρεσβευτής της Κίνας στα Ηνωμένα Έθνη Φου Κονγκ, τονίζοντας πως «το όνειρο του παλαιστινιακού λαού εξανεμίστηκε».
Παρά το αμερικανικό βέτο, η «συντριπτική» υποστήριξη από τα κράτη-μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας στέλνει πολύ καθαρό μήνυμα, ότι το κράτος της Παλαιστίνης αξίζει τη θέση του στον ΟΗΕ, όπως τόνισε ο πρεσβευτής της Αλγερίας στα Ηνωμένα Έθνη Αμάρ Μπεντζαμά, υποσχόμενος εξ ονόματος της ομάδας των αραβικών κρατών πως το αίτημα θα κατατεθεί εκ νέου στο μέλλον. «Θα επιστρέψουμε, πιο δυνατοί», δεσμεύτηκε.
Υπενθυμίζεται ότι για την ένταξη οποιουδήποτε κράτους στον ΟΗΕ απαιτείται καταρχήν θετική εισήγηση του Συμβουλίου Ασφαλείας (χρειάζονται τουλάχιστον 9 ψήφοι υπέρ και να μην ασκηθεί βέτο από κάποιο από τα πέντε κράτη-μόνιμα μέλη) και κατόπιν έγκρισή της με πλειοψηφία δυο τρίτων από τη Γενική Συνέλευση. Οι ΗΠΑ δεν σταμάτησαν να επαναλαμβάνουν πως η θέση τους «δεν έχει μεταβληθεί» από το 2011, όταν υποβλήθηκε αίτημα η Παλαιστίνη να γίνει κράτος-πλήρες μέλος του ΟΗΕ από τον πρόεδρο της Παλαιστινιακής Αρχής Μαχμούντ Αμπάς, το οποίο δεν έφθασε καν στο στάδιο να συζητηθεί στο Συμβούλιο Ασφαλείας.
«Αυτή η ψήφος δεν αντανακλά αντίθεση στην εγκαθίδρυση παλαιστινιακού κράτους, αλλά είναι αναγνώριση του γεγονότος πως δεν μπορεί να γεννηθεί παρά μόνο έπειτα από απευθείας διαπραγματεύσεις ανάμεσα στα μέρη» αιτιολόγησε ο Aμερικανός αναπληρωτής πρεσβευτής στον ΟΗΕ Ρόμπερτ Γουντ, εκφράζοντας την απογοήτευσή του για «τις πρόωρες ενέργειες» στη Νέα Υόρκη, παρότι μπορεί να έγιναν με τις καλύτερες προθέσεις, όπως είπε χαρακτηριστικά.
Η κυβέρνηση του προέδρου Τζο Μπάιντεν επικαλέστηκε εξάλλου αμερικανικό νόμο που προβλέπει πως η Ουάσινγκτον υποχρεούται να διακόψει τη χρηματοδότηση του ΟΗΕ αν το Συμβούλιο Ασφαλείας δεχθεί την ένταξη παλαιστινιακού κράτους δίχως να έχει υπάρξει διμερής συμφωνία.
Οι Ισραηλινοί κατήγγειλαν με οξείς τόνους την παλαιστινιακή πρωτοβουλία και καταδίκασαν επίσης το γεγονός πως το Συμβούλιο Ασφαλείας την εξέτασε. Παρ’ όλα αυτά, η απόρριψή του δεν τους ικανοποίησε και ο πρεσβευτής τους στον ΟΗΕ Γκιλάντ Ερντάν καταφέρθηκε εναντίον των χωρών που το υποστήριξαν. «Το να μιλάς στο Συμβούλιο Ασφαλείας είναι σαν να μιλάς σε τοίχο» τόνισε σε έντονο ύφος, υποστηρίζοντας ότι όσοι τάχθηκαν υπέρ στην πράξη ενθαρρύνουν τους Παλαιστίνιους να μην επιστρέψουν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων και «καθιστούν την ειρήνη σχεδόν αδύνατη».
Η σημερινή ισραηλινή κυβέρνηση απορρίπτει τη λύση των δύο κρατών, υπέρ της οποίας λέει πως τάσσεται η μεγάλη πλειοψηφία της διεθνούς κοινότητας, συμπεριλαμβανομένων των ΗΠΑ.
Η μεγάλη πλειοψηφία των 193 κρατών μελών του ΟΗΕ (137, σύμφωνα με καταμέτρηση της Παλαιστινιακής Αρχής) αναγνωρίζει μονομερώς το παλαιστινιακό κράτος.
Σε αυτό το πλαίσιο, ο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες σκιαγράφησε νωρίτερα χθες απευθυνόμενος στο Συμβούλιο Ασφαλείς σε τρομακτικό πίνακα την κατάστασης στη Μέση Ανατολή, που βρίσκεται «στο χείλος της αβύσσου». «Οποιοσδήποτε λάθος υπολογισμός, οποιαδήποτε κακή επικοινωνία, οποιαδήποτε παρανόηση μπορεί να οδηγήσει στο αδιανόητο: στο ξέσπασμα γενικευμένου πολέμου στην περιφέρεια που θα ήταν καταστροφικός για όλους όσοι εμπλακούν και για τον υπόλοιπο κόσμο», προειδοποίησε. Όσο για τη Γάζα, «εξήμισι μήνες ισραηλινών στρατιωτικών επιχειρήσεων δημιούργησαν ανθρωπιστική κόλαση» πρόσθεσε ο Γκουτέρες.
Η Χαμάς, στην εξουσία στη Λωρίδα της Γάζας και στην καρδιά πολέμου με το Ισραήλ, καταδίκασε σθεναρά τη θέση της κυβέρνησης των ΗΠΑ, που αποφάσισε να εμποδίσει την αναγνώριση του κράτους της Παλαιστίνης ασκώντας το δικαίωμα βέτο που διαθέτει στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ, με ανακοίνωση Τύπου που δημοσιοποίησε.
«Η Χαμάς καταδικάζει το αμερικανικό βέτο στο Συμβούλιο Ασφαλείας» για να εμποδιστεί η έγκριση «σχεδίου απόφασης με το οποίο η Παλαιστίνη θα γινόταν κράτος-πλήρες μέλος του ΟΗΕ, και διαβεβαιώνει τον κόσμο ότι ο λαός μας θα συνεχίσει τον αγώνα ως την εγκαθίδρυση ανεξάρτητου και απόλυτα κυρίαρχου παλαιστινιακού κράτους με πρωτεύουσα την Ιερουσαλήμ» τόνισε η Χαμάς, στην ανακοίνωση στα αραβικά.
Το υπουργείο Εξωτερικών της Αιγύπτου εξέφρασε τη βαθιά λύπη του διότι το Συμβούλιο Ασφαλείας δεν μπόρεσε να προωθήσει την ένταξη της Παλαιστίνης ως κράτους-πλήρους μέλους στον ΟΗΕ, καθώς οι ΗΠΑ άσκησαν βέτο στο σχέδιο απόφασης που καταρτίστηκε και υποβλήθηκε από την Αλγερία εξ ονόματος της ομάδας των αραβικών χωρών.
Αξίζει να υπενθυμιστεί ότι το προηγούμενο βέτο στην ένταξη κράτους στον ΟΗΕ ανάγεται στο 1976, όταν οι Αμερικανοί εμπόδισαν την εισδοχή του Βιετνάμ.
