Κώστας Βαξεβάνης
Η υπόθεση Παπαντωνίου αποτελεί σκάνδαλο για τρεις λόγους. Ο Γ. Παπαντωνίου δεν είναι ένας πολιτικός που εξόκειλε, αλλά εκφραστής των αντιλήψεων των κυβερνήσεων Σημίτη, μέντορας και φίλος του Γιάννη Στουρνάρα, συνοδοιπόρος της Φώφης Γεννηματά, μέσα στο περιβάλλον των οποίων έκανε ό,τι έκανε.
Με την έννοια αυτή είναι ένα πολιτικό σκάνδαλο, το οποίο μάλιστα επιβεβαιώνουν και η Φ. Γεννηματά αλλά και ο Κυριάκος Μητσοτάκης, οι οποίοι αρνήθηκαν να παρευρεθούν στη Βουλή όταν συζητήθηκε η υπόθεση. Είναι όμως και ένα σοβαρό δικαστικό σκάνδαλο. Οι εισαγγελικές αρχές από το 2013 είχαν στη διάθεσή τους στοιχεία που παρέδωσαν οι εισαγγελείς Ελένη Σίσκου και Ευγενία Κυβέλου για τη σχέση του με τη λίστα Λαγκάρντ, αλλά μόλις το 2017 έγιναν οι απαραίτητες νομικές κινήσεις.
Στο μεσοδιάστημα ο υπουργός Δικαιοσύνης της ΝΔ Χαράλαμπος Αθανασίου μετέτρεψε το αδίκημα που αφορούσε ψευδή δήλωση πόθεν έσχες από κακούργημα σε πλημμέλημα, κάτι που φυσικά αξιοποίησε η υπόλογη οικογένεια Παπαντωνίου. Το τρίτο, βασικό στοιχείο του σκανδάλου είναι ότι μεγάλο μέρος των περιουσιακών στοιχείων του (ανάμεσά τους και η βίλα στη Σύρο που γειτνιάζει με αυτήν του φίλου του Γιάννη Στουρνάρα, τις οποίες αγόρασαν από το ίδιο παρένθετο πρόσωπο, χρηματιστή) δεν προέρχονται από συναλλαγές εξοπλιστικών, αλλά αφορούν δραστηριότητές του στο υπουργείο Οικονομικών. Αυτή η πλευρά και η σχέση του Παπαντωνίου με τον συνεργάτη του Γιώργο Κανδαλέπα και την εταιρεία του Remaco, η οποία σύμφωνα με τους εισαγγελείς διακίνησε το μαύρο χρήμα και υπήρξε προνομιακός συνεργάτης των υπουργείων, έμεινε στο σκοτάδι. Προφανώς γιατί η αποκάλυψη του μαύρου χρήματος και της διακίνησής του την εποχή που ήταν τσάρος της Οικονομίας και του χρηματιστηρίου οδηγεί σε πολλούς άλλους ακόμη.
Στις 28 Οκτωβρίου 2012 το Hot Doc δημοσίευσε τη λίστα Λαγκάρντ με τους καταθέτες της ελβετικής τράπεζας HSBC. Ανάμεσα στα ονόματα ήταν και αυτό της Σταυρούλας Κουράκου, συζύγου του Γ. Παπαντωνίου. Σε επικοινωνία που είχε το περιοδικό με τον πρώην υπουργό προκειμένου να δώσει εξηγήσεις για τις καταθέσεις αυτές, ο Παπαντωνίου αφού απείλησε με μηνύσεις και αγωγές για τη δημοσιοποίηση των στοιχείων, διαβεβαίωσε ότι δεν πρόκειται για λογαριασμό της συζύγου του, αλλά για συνωνυμία.
Στις 28 Νοεμβρίου 2012 οι εισαγγελείς Ευγενία Κυβέλου και Ελένη Σίσκου, που διενεργούν προκαταρκτική εξέταση, ανοίγουν τους λογαριασμούς όλων των μελών της οικογένειας Παπαντωνίου-Κουράκου, στα οποία περιλαμβάνονται οι Αλέξανδρος και Στέφανος Ουσταμπασίδης (παιδιά της Κουράκου από προηγούμενο γάμο). Από το άνοιγμα των λογαριασμών προκύπτει ότι το 2010 μεταφέρθηκε από τον λογαριασμό της Κουράκου στην τράπεζα HSBC ποσό 1.474.000 ευρώ προς τα δύο παιδιά της, σε λογαριασμούς τους στην Ελλάδα (Eurobank). Μάλιστα για τη μεταφορά πληρώθηκε 5% παρακράτηση ειδικού φόρου που αφορούσε τη νομιμοποίηση επαναπατρισθέντων κεφαλαίων. Δηλαδή οι συναλλασσόμενοι έκαναν την παραδοχή ότι πρόκειται για κεφάλαια που δεν έχουν φορολογηθεί και πληρώνουν το 5% για τη νομιμοποίησή τους με βάση τον νόμο 32842/2010.
Οταν ο Γιάννος Παπαντωνίου αντιλαμβάνεται ότι άνοιξαν οι λογαριασμοί των παιδιών της συζύγου και εμφανίζεται έτσι η ροή χρημάτων, αλλάζει την αφήγηση περί συνωνυμίας στη λίστα Λαγκάρντ και προφασίζεται ότι δεν γνώριζε τίποτα.
Η έρευνα των δύο εισαγγελέων αποδεικνύει ότι οι καταθέσεις στη λίστα Λαγκάρντ, οι οποίες τελικά κατέληξαν στους λογαριασμούς των παιδιών της συζύγου Παπαντωνίου, είχαν γίνει τον Μάιο και τον Αύγουστο του 2000 από λογαριασμούς του Γεωργίου Κανδαλέπα, ο οποίος είναι στενός συνεργάτης του Γ. Παπαντωνίου στο υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών. Τόσο η σύζυγος του Παπαντωνίου όσο και ο Κανδαλέπας καταθέτουν στις εισαγγελείς ότι τα χρήματα αυτά τα έδινε η Κουράκου στον σύμβουλο του υπουργού για να τα καταθέτει στην Ελβετία ώστε να εξασφαλίσει μελλοντικά τα παιδιά της και προέρχονταν από χρήματα που έδινε ο πρώην σύζυγός της Θεόδωρος Ουσταμπασίδης. Ομως ο τελευταίος από την πλευρά του καταθέτει ότι η πρώην σύζυγός του δεν είχε δυνατότητα αποταμίευσης, αφού όσα χρήματα έδινε πήγαιναν για συγκεκριμένα έξοδα των παιδιών. Ο Γιάννος Παπαντωνίου συνεχίζει να λέει ότι δεν γνώριζε τίποτα.
Φλέβα στο υπουργείο Οικονομικών η Remaco
Από τις χρονιές που γίνονται οι καταθέσεις στον λογαριασμό της λίστας Λαγκάρντ φαίνεται ότι η Κουράκου έχει περίπου 1.400.000 το 2000, δηλαδή την εποχή που ο σύζυγός της είναι στο υπουργείο Οικονομικών. Στην εισαγγελία φτάνουν επίσης καταγγελίες ότι ο Γ. Κανδαλέπας είναι ο ταμίας του Γ. Παπαντωνίου. O Κανδαλέπας είναι πρόεδρος της εταιρείας συμβούλων Remaco AE και, όπως αναφέρει η καταγγελία, «μέσω αυτής γίνονταν τα deals για την ένταξη ιδιωτών σε προγράμματα και στον επενδυτικό νόμο, κάνοντας διαμεσολάβηση με το αζημίωτο». Ο συνεργάτης του Παπαντωνίου διορίζεται από τον υπουργό αντιπρόεδρος και στο Ελληνικό Κέντρο Επενδύσεων. Ετσι η Remaco μεσολαβεί για να εντάσσονται μέσω του Ελληνικού Κέντρου Επενδύσεων επιχειρηματικά σχέδια για τα οποία εκταμιεύονται υπέρογκα ποσά από τα δημόσια ταμεία.
Οι καταγγελίες για τον Κανδαλέπα σημειώνουν επίσης ότι «είναι γνωστό ότι η Remaco για τις υπηρεσίες της δεν παίρνει μόνο τη νόμιμη αμοιβή αλλά λαμβάνει μαύρα, μέρος της δημόσιας επιχορήγησης που δίνεται στον επιδοτούμενο. Επιπλέον, ο αδελφός του Γεωργίου Κανδαλέπα, πρώην αντιπλοίαρχος του Πολεμικού Ναυτικού και αντιπρόεδρος της Remaco, το έτος 1999 διορίστηκε από τους τότε υπουργούς Εθνικής Οικονομίας και Εθνικής Άμυνας, Ιωάννη Παπαντωνίου και Αθανάσιο Τσοχατζόπουλο, μέλος του ΔΣ της ΕΛΒΟ και στη συνέχεια το 2001 ανέλαβε πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της Μεταλλουργικής Βιομηχανίας Ηπείρου, θυγατρικής της ΕΒΟ. Υπάρχουν σοβαρές ενδείξεις ότι προκειμένου οι ιδιωτικές επιχειρήσεις να υπαχθούν σε επενδυτικά προγράμματα και να λάβουν επιχορηγήσεις από το ελληνικό δημόσιο, κατέβαλαν μεγάλα χρηματικά στους φορείς λήψης των σχετικών αποφάσεων, μεταξύ δε αυτών και στον Γεώργιο Κανδαλέπα, φερόμενο ως ταμία του Παπαντωνίου».
Στις 29 Οκτωβρίου του 2013 η Επιχειρησιακή Διεύθυνση Ειδικών Υποθέσεων του ΣΔΟΕ στέλνει στις εισαγγελείς πληροφοριακή έκθεση με την οποία βεβαιώνει ότι τα εισοδήματα της οικογένειας Παπαντωνίου-Κουράκου δεν δικαιολογούν καταθέσεις 1.400.000 στη λίστα Λαγκάρντ ούτε αγορά πολυτελών σπιτιών στην Κηφισιά και τη Σύρο.
Με βάση τα στοιχεία αυτά, στις 23 Νοεμβρίου του 2013 οι δύο εισαγγελείς υποβάλλουν τη δικογραφία στην Εισαγγελία Διαφθοράς για να ασκηθεί δίωξη κατά του Γιάννου Παπαντωνίου και της συζύγου του Σταυρούλας Κουράκου για ανακριβή δήλωση πόθεν έσχες. Η Εισαγγελία Διαφθοράς ασκεί δίωξη και το υπουργικό ζεύγος παραπέμπεται να δικαστεί για κακούργημα.
Το πλημμεληματάκι Αθανασίου και η αόρατη Remaco
Ενώ ο Παπαντωνίου και η σύζυγός του είναι υπόδικοι, αντιμετωπίζοντας ποινές έως και δεκαετούς κάθειρξης, ο υπουργός Δικαιοσύνης της κυβέρνησης Σαμαρά Χαράλαμπος Αθανασίου με νόμο μετατρέπει το αδίκημα της ανακριβούς δήλωσης πόθεν έσχες από κακούργημα σε πλημμέλημα. Συγκεκριμένα, τo 2014 αλλάζει το άρθρο 6 του νόμου 3213/2003, το οποίο πλέον προβλέπει ότι «όποιος τελεί το αδίκημα με σκοπό την απόκρυψη περιουσιακού στοιχείου που απέκτησε επωφελούμενος της ιδιότητάς του» τιμωρείται με μικρότερες ποινές. Πρώτα και κύρια ο Αθανασίου προστατεύει τον εαυτό του, αφού όπως έχει αποκαλύψει το Hot Doc έχει υποβάλει ανακριβή δήλωση περιουσιακών στοιχείων, αλλά οι Παπαντωνίου και Κουράκου πέφτουν στα μαλακά.
Αν και η δικογραφία με τα στοιχεία που αποδεικνύουν τα μαύρα περιουσιακά στοιχεία του Παπαντωνίου τον οδηγεί σε δίκη, όσα περιγράφονται στη δικογραφία και μπορεί να οδηγήσουν στην αποκάλυψη των διακινητών του μαύρου χρήματος μένουν μετέωρα. Για πρώτη φορά εμφανίζεται συγκεκριμένο φυσικό πρόσωπο, ο Γιώργος Κανδαλέπας, να καταθέτει μαύρο χρήμα σε υπουργό, ενώ εμφανίζεται ως ταμίας του σε καταγγελίες που αποδεικνύονται βάσιμες, αλλά καμιά έρευνα δεν συνεχίζεται.
Η εταιρεία Remaco, που εμφανίζεται να είναι ο αποδέκτης μίζας και να σχετίζεται με υπουργό με αυτές τις κατηγορίες, δεν υποβάλλεται σε κανένα έλεγχο. Αντιθέτως, από το 2013 που εντοπίζεται στην έρευνα φαίνεται ότι παίρνει εκατοντάδες συμβάσεις με το δημόσιο, εμφανιζόμενη ως σύμβουλος υπουργείων, υπηρεσιών του δημοσίου, περιφερειών, ύψους εκατοντάδων χιλιάδων ευρώ η καθεμία.
Και στη λίστα Μπόργιανς
Η οικογένεια Παπαντωνίου-Κουράκου, όπως αποκαλύπτεται από τις αρχές του 2017, είναι κάτοχος και δύο λογαριασμών στη UBS. Στις 14 Φεβρουαρίου του 2017 η Εισαγγελία της Βέρνης ενημέρωσε τις ελληνικές αρχές, με το υπ’ αριθμόν SV.14.0880-OCH έγγραφό της, ότι η Υπηρεσία Ελέγχου για το Ξέπλυμα Χρήματος Ελβετίας (MROS) ταυτοποίησε λογαριασμούς της οικογένειας Παπαντωνίου. Συγκεκριμένα ενημέρωσε ότι υπάρχει λογαριασμός με αριθμό 0240-000561660 στο όνομα της Σταυρούλας Κουράκου με δικαίωμα εκπροσώπησης και οικονομικό δικαιούχο τον Γιάννο Παπαντωνίου. Αυτός ο λογαριασμός φαίνεται ότι περιλαμβάνεται στη λεγόμενη λίστα Μπόργιανς. Η Εισαγγελία Οικονομικού Εγκλήματος διαθέτει πλήθος λογαριασμών με αντίστοιχα ποσά, αλλά χωρίς ονόματα. Στον κατάλογο αυτό υπάρχει και ο αντίστοιχος λογαριασμός για τον οποίο ενημέρωσαν οι αρχές της Βέρνης (0240 00561660), υπό την ένδειξη Griechishekunden (Έλληνες πελάτες), με υπόλοιπο (την 1-07-2006) 4.152.643 ελβετικά φράγκα, δηλαδή 2.645.000 ευρώ. Έτσι, από την ενημέρωση της Εισαγγελίας της Βέρνης αλλά και τα στοιχεία της ελληνικής εισαγγελίας ταυτοποιείται ότι το ζεύγος το 2006 είχε αυτές τις καταθέσεις.
Ενας ακόμη λογαριασμός στη UBS, με αριθμό 0240-00816873, που ανήκει στο Barbizan Foundation (πρόκειται για σύστημα offshore), έχει οικονομικό δικαιούχο τη Στ. Κουράκου σύμφωνα με την Εισαγγελία της Βέρνης. Ο λογαριασμός έκλεισε το 2011 και δεν υπάρχουν οικονομικά στοιχεία.
Από την ίδια ενημέρωση προκύπτει ότι υπάρχει και ένα ασφαλιστήριο συμβόλαιο ζωής με αριθμό 0680-706463-6 στην Credit Suisse Life (Bermuda) με συμβαλλόμενο την Κουράκου και δικαιούχους τον Γ. Παπαντωνίου, τον γιο του Ιάσονα Παπαντωνίου και τα παιδιά της Κουράκου, Στέφανο και Αλέξανδρο Ουσταμπασίδη.
Ούτε οι συγκεκριμένοι λογαριασμοί ούτε το ασφαλιστήριο συμβόλαιο έχουν αναφερθεί στις δηλώσεις πόθεν έσχες του Γιάννου Παπαντωνίου. Σύμφωνα με τα νέα στοιχεία που υπάρχουν, οι συγκεκριμένοι λογαριασμοί όπως και η ακίνητη περιουσία του ζεύγους, που περιλαμβάνει βίλες με θερμαινόμενες πισίνες, αποτελούν πράξεις νομιμοποίησης εσόδων από εγκληματική δραστηριότητα. Με μια νότα τραγικής ειρωνείας, ο Γιάννος Παπαντωνίου μπαίνει στη δικαστική του περιπέτεια την ώρα που ο Άκης Τσοχατζόπουλος βγαίνει.
